Trào lưu phim truyền hình chuyển thể văn học tại Trung Quốc

Hình ảnh trong Hoa Thiên Cốt - phim chuyển thể văn học. Ảnh: ijqtv.

Đường Hân Điềm là một tác giả viết tiểu thuyết thành công với nhiều tác phẩm văn học mạng được chuyển thể thành phim truyền hình cũng gây được tiếng vang và nhiều giành giải thưởng lớn.

Trong một bài viết trên China Writer, nữ nhà văn đã bóc tách, tìm câu trả lời cho sức hút của những tác phẩm chuyển thể hiện nay.

Chìa khóa tạo nên thành công cho phim truyền hình chuyển thể từ văn học

Văn học mạng đã phát triển hơn 20 năm và không còn là một điều gì đó mới mẻ. Là một tác giả văn học mạng, Đường Hân Điềm đã chứng kiến từng bước trưởng thành của dòng văn học này, từ chớm nở đến cắm rễ và cành lá xum xuê.

Trên con đường phát triển, văn học mạng đã liên tiếp gợi lên những cuộc tranh luận về sự chuyên nghiệp hóa của các tác giả văn học mạng, tác phẩm hay và dở không đồng đều, sự đụng độ giữa văn học mạng và văn học truyền thống, chế độ đọc trên thiết bị di động và tranh chấp giữa các mô hình trả phí và miễn phí.

Cùng đó, mức độ phổ biến của văn học mạng cũng ngày càng lên cao. Sự phát triển đa dạng của các tác phẩm phái sinh là điều hiển nhiên, bao trùm nhiều lĩnh vực như điện ảnh, truyền hình, game, hoạt hình, âm nhạc...

Định nghĩa “thành công” của văn học mạng cũng rất đa dạng. Trước đây, văn học mạng thường đánh giá thành công hay thất bại dựa trên số lần nhấp chuột và đăng ký đọc, dẫn đến sự "một màu" trong phong cách văn học để lôi kéo người đọc. Nhưng bây giờ có thể nói rằng các tác phẩm thuộc các phong cách khác nhau sẽ có những hướng đi khác nhau.

Đường Hân Điềm là người sớm được hưởng lợi từ các chuyển thể truyền hình. Một trong những phim chuyển thể gây tiếng vang nhất của nữ tác giả là Naked wedding (tạm dịch: Thời đại lõa hôn), phim ra mắt cách đây 10 năm và nhận được nhiều giải thưởng lớn nhỏ.

Theo Đường Hân Điềm những năm đầu, văn học mạng thường có chủ đề tình cảm và hiện thực đô thị. Đây là hai chủ đề được thị trường phim ảnh ưa chuộng. Các nhân vật và cốt truyện có chủ đề hiện thực sẽ trực tiếp khiến khán giả đồng cảm.

Chẳng mấy chốc, phim truyền hình chuyển thể đã bước đến làn sóng bùng nổ thứ hai. Lúc này, ngoài việc số lượng phim chuyển thể tăng đột biến, các chủ đề, thể loại mới cũng phát triển đa dạng.

"Sự khởi sắc đột ngột ấy tất nhiên cũng mang lại một số bất lợi, dễ thấy nhất là sự khó khăn trong việc đánh giá mức độ đón nhận của khán giả", nhà văn nhận xét.

Thời điểm chín muồi của phim chuyển thể

Phim truyền hình chuyển thể cuối cùng cũng tìm ra gốc rễ của vấn đề. Giá không (thể loại viết về thế giới hoàn toàn không có thật), tiên hiệp (thể loại kỳ ảo, thần tiên) và huyền huyễn (thể loại bí ẩn kỳ dị) đã sớm thành công với những tác phẩm như Hoa thiên cốt, Lang Gia Bảng và Khánh dư niên.

Đường Hân Điềm cho rằng chìa khóa thành công của các phim chuyển thể thuộc những thể loại này là nắm bắt và giữ được cốt lõi của tác phẩm gốc - cảm xúc. Mặc dù bối cảnh của những bộ phim thể loại này xa xôi và bí ẩn, chúng giống những bộ phim hiện thực ở cách gây ấn tượng với độc giả chính bằng cảm xúc của các nhân vật.

Chủ đề hiện thực là cây đa cây đề trong thị trường phim ảnh. Gia đình, tình bạn và tình yêu, đấu tranh, trưởng thành... tất cả điều trên đều được viết thành những câu chuyện thực tế, giúp khán giả dễ dàng cảm thấy gần gũi với những nhân vật và câu chuyện hư cấu. Nhưng với thể loại mới, những thứ như lòng trung thành, phản bội, tình cảm gia đình và đất nước dễ thu hút khán giả hơn.

Bên cạnh đó, hầu hết phim truyền hình kinh phí thấp tập trung ở các thể loại như thanh xuân, giả tưởng. Các trang phim lớn đã tạo ra những bộ phim sau bữa tối được khán giả đón nhận nồng nhiệt vì biết nắm bắt chính xác thị hiếu. Tuy có thể không tạo dấu ấn mạnh mẽ như các bộ phim hiện thực, các phim này cũng mang đến sự mới mẻ, hấp dẫn cho khán giả.

Đường Hân Điềm viết: "Có thể thấy nhu cầu kết nối cảm xúc của khán giả mang tới một không gian rộng lớn cho việc sáng tạo tác phẩm văn học mạng. Ngược lại, nếu tác phẩm dàn trải, hời hợt hoặc sai lệch trong cách thể hiện cảm xúc, dù thuộc thể loại nào, thì cũng chắc chắn sẽ thất bại".

Nhà văn Đường Hân Điềm. Ảnh: chinawriter.

Quá trình thúc đẩy nội sinh

Chúng ta thường nói đề tài hiện thực bắt nguồn từ cuộc sống, nhưng không phải tác phẩm nào bắt nguồn từ cuộc sống cũng có thể gọi là hiện thực. Cuộc sống mà các chủ đề hiện thực bắt nguồn phải là cuộc sống của một nhóm, đồng thời, tác giả phải tìm hiểu và phân tích để nắm bắt được cảm xúc của đại chúng. Tóm lại, cần phải tìm kiếm và thấu hiểu cảm xúc trước khi sáng tác.

Đường Hân Điềm cho rằng đây là chìa khóa thành công Naked Wedding. Nữ tác giả giải thích: "Nhân vật trong bộ phim đại diện cho một nhóm đặc biệt nhưng không hề nhỏ trong xã hội. Họ đã bước vào tuổi kết hôn, có một mối quan hệ tốt đẹp và ổn định, nhưng không có một nền tảng kinh tế vững chắc - ít nhất là vững chắc theo nghĩa truyền thống. Tôi đã cố gắng đưa mâu thuẫn giữa tình yêu và tiền bạc ra trình diện một cách trần trụi nhất, đồng thời tạo ra một bước ngoặt lớn để cho khán giả hiểu: 'À! Thì ra còn có những hướng đi và lựa chọn khác mà mình chưa nghĩ đến'”.

Không chỉ giới hạn ở những tác phẩm văn học mạng được chuyển thể, việc sáng tạo ở bất cứ đâu đều phải nắm bắt được cách thể hiện, truyền tải và cộng hưởng cảm xúc. Theo mục đích sáng tạo, các nhà văn mạng có thể được chia thành hai loại: một là viết những gì muốn viết, hai là viết những gì nên viết.

Viết những gì muốn viết là sự hấp dẫn tự nhiên nhất trong việc thể hiện cảm xúc, vì vậy người viết sẽ không đi vào chi tiết.

Viết những gì nên viết tức là sau khi phân tích thị trường và các yếu tố khác, người viết muốn tác phẩm của tôi được nổi tiếng và có thể chuyển thể. Trong khi phân tích xu hướng của thị trường, phân tích các chủ đề phổ biến và phục vụ thị hiếu của độc giả, người viết phải ghi nhớ những cảm xúc và phát triển nó. Chỉ khi những chủ đề độc đáo được phát triển bởi cảm xúc, nó mới có thể được công nhận rộng rãi.

Tất nhiên, cảm xúc chỉ là điều kiện cần chứ chưa phải điều kiện đủ cho sự thành công của một tác phẩm. Tác phẩm có cảm xúc có khả năng sẽ thành công. Ngược lại, một tác phẩm dù khoa trương đến đâu mà không có cảm xúc thì chỉ trong nháy mắt sẽ bị khán giả lãng quên.

Văn học mạng đang theo đuổi đích đến là chất lượng và những tầng ý nghĩa sâu. Nhiều tác giả đã nắm bắt kịp thời nhịp đập của thời đại và mang đến những tác phẩm được chuyển thể chất lượng. Tuy nhiên, nhà văn Đường Hân Điềm chia sẻ: "Đây là ngọn núi không có đỉnh cao nhất, hãy tìm tòi và khám phá để tìm ra những bước đột phá mới cho thị trường văn học và phim ảnh".

Linh Phương