Tre xanh

Những đàn cò trắng cả ngày mải miết trên đồng lúa bắt con tôm con tép… Chiều về, chúng vắt vẻo đậu vít ngọn tre quanh làng, ríu rít gọi bầy… chúng tấu lên những bản nhạc đồng quê sao mà thân thương đến thế. Làn khói lam chiều vương trên những mái tranh hòa với ráng đỏ lẫn vào làn mây lênh đênh trôi trong buổi hoàng hôn, gợi nên cảnh đầm ấm êm đềm nơi làng quê yên ả.

Cây tre với người nông dân gắn bó từ bao đời. Cuộc sống gia đình, sinh con đẻ cái của người nông dân từ đời này qua đời khác... cũng từ những ngôi nhà bằng tre. Cái quán nước bên đường với chiếc chõng tre, ấm nước vối, nải chuối chín vàng, lọ kẹo bột… những thứ quà đồng quê dân dã phục vụ khách qua đường, một nét đẹp văn hóa đồng quê, nay chỉ còn trong ký ức xa xăm. Lòng vẫn không khỏi bâng khuâng, nuối tiếc những hàng tre xanh bát ngát quanh làng cứ thưa vắng dần, vắng dần – một nét đặc trưng của làng quê đồng bằng Bắc Bộ cứ dần mai một. Nhỏ như cái đũa, cái tăm mà thời hiện đại chúng ta vẫn cần đến tre. Mà những thứ đó đang vượt trùng dương đến với các nước bạn bè ấy chứ. Thật quý biết bao những dáng tre mảnh mai gầy guộc mà có ích cho đời thật vô cùng.

Trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, tre còn tham gia đánh giặc cùng người mà kẻ thù nhiều phen khiếp vía... Ấy là chông tre đã vào thi ca nhạc họa. Chông tre là cây chông tre/ Trực thăng khiếp vía, giặc què hầm chông…

Nay thì tre đã vắng bóng ở nhiều vùng quê. Làng tôi lác đác còn dăm ba bụi. Về làng vắng bóng tre xanh, lòng man mác buồn vô cớ, như thiếu vắng cái gì… đã từng gần gũi thân thương suốt cuộc đời. Tre rồi sẽ trở thành hoài niệm xa ngái. Vắng tre vắng tiếng rì rào gió đưa trong nắng, và tiếng võng đưa kẽo kẹt trưa hè cùng tiếng ầu ơ của bà ru cháu, mẹ ru con bên nôi nhỏ yêu thương…

Phạm Bá Dực