Triều Tiên: Thanh sát viên có thể vào nếu Mỹ hành động phù hợp

Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần 3 kết thúc bằng tuyên bố chung được ký kết tại nhà khách chính phủ Triều Tiên Paekhwawon hôm 19/9 giữa 2 nhà lãnh đạo Kim Jong Un và Moon Jae In.

Cũng trong buổi lễ, bộ trưởng quốc phòng hai nước đã ký thỏa thuận quân sự mới nhằm giảm thiểu căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.

Tổng thống Moon đang ở Bình Nhưỡng trong chuyến thăm 3 ngày từ 18-20/9. Đây là lần đầu tiên một tổng thống Hàn Quốc đến Bình Nhưỡng trong 11 năm qua. Ảnh: Yonhap.

Trong buổi họp báo sau đó, Tổng thống Moon đã nói rằng miền Bắc đồng ý giải trừ khu thử động cơ tên lửa, bệ phóng và cho phép thanh sát viên vào thanh tra, thúc đẩy tiến tới một bán đảo Triều Tiên không còn hạt nhân.

Cụ thể, tổng thống Hàn Quốc nói với các phóng viên rằng Triều Tiên sẽ cho phép các thanh sát viên quốc tế vào để theo dõi quá trình "giải trừ vĩnh viễn" các cơ sở tên lửa chủ chốt của nước này, và sẽ có các động thái tiếp theo như đóng cửa khu phức hợp hạt nhân Yongbyon nếu Mỹ cũng có biện pháp đáp lại thiện chí của Triều Tiên.

Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí việc "loại bỏ tất cả các mối nguy chiến tranh khỏi bán đảo Triều Tiên".

Ngoài ra, hai nước cũng sẽ sớm mở ra các cơ sở để người dân bị chia cắt đến đoàn tụ. Hai ông cũng đồng ý sẽ biến bán đảo Triều Tiên trở thành "mảnh đất hòa bình và không còn mối đe dọa từ vũ khí và hạt nhân".

Trong khi đó, lãnh đạo Kim nói rằng ông sẽ đến thăm Seoul "trong tương lai gần".

Nếu việc này thành sự thật, ông sẽ là nhà lãnh đạo đầu tiên của miền Bắc thăm Seoul kể từ khi bán đảo Triều Tiên bị chia cắt sau Thế chiến thứ hai vào năm 1945.

Tổng thống Moon và nhà lãnh đạo Kim cũng đã đồng ý hợp tác trong các sự kiện thể thao lớn như Olympics. Dù vậy, tuyên bố không nhắc thêm chi tiết. Một đoàn nghệ sĩ Triều Tiên cũng sẽ đến Seoul biểu diễn vào tháng 10.

Ông Moon cũng cho biết Seoul và Bình Nhưỡng sẽ thiết lập một ủy ban quân sự chung để giảm thiểu căng thẳng, duy trì liên hệ để dập tắt khủng hoảng và ngăn chặn việc đối đầu leo thang.

Hai nước từng đồng ý thành lập một ủy ban như thế này vào năm 1991, tuy nhiên kế hoạch chưa từng được triển khai vì căng thẳng lại nổ ra giữa 2 bên.

Trước đó, sau hội nghị liên Triều lần đầu, Triều Tiên thể hiện thiện chí bằng việc đề nghị sẽ phá bỏ khu thử hạt nhân duy nhất vào tháng 5.

Tuy nhiên, khi phá bỏ, Bình Nhưỡng đã không cho phép quan sát viên quốc tế vào giám sát, chỉ cho phóng viên tiếp cận, làm dấy lên chỉ trích rằng quá trình này không thể kiểm chứng được và có thể bị đảo ngược.

Đây là hội nghị thượng đỉnh thứ ba giữa ông Kim và ông Moon. Trước đó, hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau tại làng biên giới Bàn Môn Điếm vào ngày 27/4 và 26/5.

Cái ôm giữa Bình Nhưỡng của lãnh đạo 2 miền Triều Tiên Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đến Bình Nhưỡng để cứu vãn tiến trình phi hạt nhân hóa đang bế tắc giữa Mỹ và Triều Tiên. Nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã ra sân bay để đón ông Moon.

Phương Thảo