Trung - Mỹ căng thẳng quanh vấn đề Đài Loan
Trung Quốc hôm qua phản đối cuộc gặp giữa đại sứ Mỹ tại LHQ và trưởng cơ quan đại diện Đài Loan tại New York. Cùng ngày, 18 máy bay chiến đấu Trung Quốc bay trên eo biển Đài Loan khi một quan chức cấp cao Mỹ đang thăm Đài Bắc.
Đại sứ Mỹ Kelly Craft (bìa phải) trong cuộc gặp ông James Lee Kuang-jang (bìa trái) tại New York. Ảnh: AP
Hôm 16/9, đại sứ Mỹ Kelly Craft có cuộc gặp ăn trưa với ông James Lee Kuang-jang, giám đốc Văn phòng đại diện văn hóa và kinh tế Đài Bắc và trưởng phái đoàn Đài Loan phụ trách các vấn đề LHQ tại New York, theo AP.
Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa một đại sứ của Mỹ với quan chức cấp cao Đài Loan, và hai bên thảo luận các biện pháp nhằm tăng cường sự tham gia của Đài Loan vào LHQ.
Cuộc gặp là một dấu hiệu nữa cho quan hệ gần gũi hơn giữa Mỹ và Đài Loan, khi sự hiện diện của Đài Loan trên thế giới, như Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ngày càng thu hẹp do sức ép của Bắc Kinh. Cuộc hẹn diễn ra chỉ một ngày trước khi thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach bắt đầu chuyến thăm Đài Bắc. Đây là chuyến thăm cấp cao thứ hai của quan chức Mỹ đến hòn đảo này chỉ trong vòng 2 tháng.
Quan hệ ấm lên giữa Mỹ và Đài Loan khiến Bắc Kinh “cay mắt”. Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh tạm ly khai và dọa sẽ đưa về dưới quyền kiểm soát, có thể bằng vũ lực nếu cần thiết.
Ngày 17/9, ông Cảnh Sảng, phó trưởng phái đoàn thường trực Trung Quốc tại LHQ, nói Bắc Kinh phản đối trao đổi chính thức giữa Mỹ và Đài Loan, và cuộc gặp giữa bà Craft và ông Lee vi phạm nguyên tắc một Trung Quốc. “Phía Trung Quốc thúc giục Mỹ nhận thức đẩy đủ tính nhạy cảm cao trong vấn đề Đài Loan…và xử lý thận trọng các vấn đề liên quan đến Đài Loan để không tạo ra những thách thức mới cho quan hệ Trung - Mỹ và hợp tác của hai nước tại LHQ”, Reuters dẫn lời ông Cảnh.
Hôm qua, Trung Quốc tiến hành tập trận gần eo biển Đài Loan, một cảnh báo rõ ràng trong lúc ông Krach đang ở Đài Bắc.
Giới phân tích cho rằng việc chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump gia tăng ủng hộ Đài Loan cũng là một phần trong chiến dịch vận động tái tranh cử. Quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh tụt dốc trong những tháng gần đây trong các vấn đề thương mại, công nghệ, COVID-19, ý thức hệ và cạnh tranh chiến lược.
Ông Shi Yinhong, giáo sư ngành quan hệ quốc tế tại ĐH Nhân dân Bắc Kinh, cho rằng quan hệ Trung - Mỹ có thể còn xấu nữa trước khi bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra, gần đây nhất là việc đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Terry Branstad từ chức sớm. “Một rủi ro không thể loại trừ là ông Trump có thể có những bước đi xa hơn nữa nhằm thách thức nghiêm trọng chính sách một Trung Quốc”, ông Shi nói với báo SCMP.
Ông Jia Qingguo, giáo sư ĐH Bắc Kinh, cho rằng các hành động của Mỹ là do tư tưởng chống Trung Quốc gia tăng trong Quốc hội Mỹ và đây cũng là cách lái chú ý sang các vấn đề Trung Quốc để thu hút ủng hộ của cử tri.
