Trung Quốc có thể ngấm ngầm giúp đỡ Iran

Trung Quốc cam kết không mua tăng thêm số lượng dầu Iran nhưng kiên quyết không nghe lời Mỹ.

Bloomberg ngày 3/8 dẫn lời hai quan chức thạo tin khẳng định Trung Quốc đã bác bỏ yêu cầu của Mỹ về việc cắt giảm nhập khẩu dầu mỏ Iran, bất chấp những nỗ lực của Washington nhằm đưa doanh số dầu mỏ của Tehran về mức 0 vào tháng 11 tới.

Vào tháng trước, các hoạt động mua bán dầu giữa Trung Quốc và Iran vẫn diễn ra bình thường. Khoảng 35% lượng xuất khẩu dầu mỏ của Iran là tới thị trường Trung Quốc.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (phải) hội đàm với Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif (trái)

Thay vào đó, Bắc Kinh chỉ đồng ý với Mỹ về việc không tăng lượng dầu thô mà nước này mua của Iran.

Đến nay, Trung Quốc hiện là nước mua dầu thô hàng đầu thế giới, bao gồm từ cả Iran. Việc Trung Quốc từ chối hợp tác với Mỹ để gây áp lực cho Iran là một thách thức lớn đối với Washington.

Sự đồng thuận giữa Iran và Trung Quốc có thể sâu sắc hơn những lời hứa của Trung Quốc về việc sẽ không mua thêm dầu từ Iran - vốn là một cam kết khó tính toán và kiểm soát.

Chưa kể, Iran cũng hoàn toàn có thể vịn vào Trung Quốc như một quốc gia trung gian để bán dầu cho nước thứ ba.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết: “Trung Quốc và Iran kiên quyết duy trì quan hệ thương mại và kinh tế bình thường. Trung Quốc sẽ tiếp tục hợp tác với Iran nhằm tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế của mình".

Không chỉ vậy, mới đây, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị còn đã có cuộc hội đàm với Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif, cam kết sẵn sàng hợp tác với các bên để tiếp tục bảo vệ thỏa thuận hạt nhân Iran hay còn gọi là Kế hoạch toàn diện chung (JCPOA) mà Mỹ đã rút lui.

Ngoại trưởng Zarif tuyên bố với báo giới sau cuộc họp với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm 3/8: “Vai trò của Trung Quốc trong việc thực hiện JCPOA, trong việc đạt được JCPOA và nay là trong việc duy trì JCPOA, là rất quan trọng”.

Ngoại trưởng Iran còn bày tỏ hy vọng Mỹ sẽ lắng nghe tiếng nói của cộng đồng quốc tế và chấm dứt hành động sai trái.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Vương Nghị tái khẳng định lập trường của Trung Quốc coi JCPOA là thỏa thuận đa phương đã được kiểm chứng và được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua, phù hợp với lợi ích của tất cả các bên và cộng đồng quốc tế. Vì lí do này, ông cho rằng JCPOA cần phải được tôn trọng và bảo vệ.

Theo ông, việc bảo vệ được JPCOA đồng nghĩa với việc bảo vệ quyền hạn của LHQ, tính hiệu lực của các thỏa thuận đa phương và sự ổn định của các quy định quốc tế.

Trung Quốc mua rất nhiều dầu từ Iran. Ảnh minh họa

Rõ ràng Mỹ đã thất bại trong việc lôi kéo Trung Quốc để gây sức ép, cắt nguồn dầu nhập khẩu từ Iran.

Thỏa thuận JCPOA được ký kết vào năm 2015 giữa Iran với Nhóm P5 + 1 (gồm Mỹ, Trung Quốc, Anh, Pháp, Nga và Đức) quy định việc dỡ bỏ dần các biện pháp trừng phạt chống Iran để đổi lấy việc Tehran duy trì bản chất hòa bình của chương trình hạt nhân do họ phát triển.

Mỹ đã gây sức ép với Trung Quốc cũng như các thành viên khác của nhóm trên. Trong số đó, Anh, Pháp và Đức đã từng gửi đến Mỹ một bản kiến nghị được miễn trừ khỏi các lệnh trừng phạt của Washington áp đặt lên Iran mà các nước này là bên gián tiếp chịu ảnh hưởng.

Tuy nhiên, phản ứng của Washington là từ chối lời đề nghị.

Các nước châu Âu vẫn ủng hộ việc duy trì hiệu lực của thỏa thuận JCPOA dù nhiều công ty của các nước này đã bắt đầu thu hẹp hoạt động tại Iran để hạn chế những thiệt hại có thể chịu từ lệnh trừng phạt của Mỹ.

Trong bối cảnh hành động của Mỹ liên tục bị phản đối, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tháng trước nói rằng Mỹ có để ngỏ khả năng xem xét miễn trừ đối với một số nước nhất định mua dầu của Iran.

Sơn Dương

Nguồn Đất Việt: http://baodatviet.vn/the-gioi/tin-tuc-24h/trung-quoc-co-the-ngam-ngam-giup-do-iran-3363095/