Trung Quốc đặt hàng bưởi da xanh in hình bản đồ sai

Đó là một câu chuyện được ông Phan Hoài Phong, đại diện cơ sở Hương Miền Tây, phản ánh tại buổi tọa đàm “Làm thế nào để kinh doanh hiệu quả với thị trường Trung Quốc (TQ)”, ngày 19/5, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Chi nhánh Cần Thơ tổ chức.

Chỉ mua bưởi non, có dán tem hình bản đồ Việt Nam

Ông Phong kể rõ thêm: "Từ năm 2016 đến nay, chúng tôi đón rất nhiều đoàn khách từ Trung Quốc sang, có ngày tiếp tới 14-15 đoàn. Có những tiểu thương và thương nhân Trung Quốc mua bưởi rồi trả tiền ngay.

Điều lạ là có một số đối tác đặt vài container bưởi da xanh non thay vì chín. Có thương nhân Trung Quốc còn yêu cầu chúng tôi dán tem có hình bản đồ Việt Nam mà không có hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Biết đây là kiểu làm ăn chụp giật và vi phạm pháp luật nên chúng tôi không thực hiện".

Theo ông Phong, do biết rõ kiểu cách làm ăn của thương lái Trung Quốc nên trước khi ký hợp đồng, chủ cơ sở tìm hiểu rất kỹ đối tác và yêu cầu họ thanh toán tiền ngay khi xuất hàng.

Thương lái Trung Quốc đến ĐBSCL yêu cầu mua bưởi theo kiểu lạ đời. Ảnh VNN

Theo đại diện cơ sở kinh doanh trái cây Hương Miền Tây, có thời điểm giá bưởi da xanh bán cho thương lái Trung Quốc lên đến 55.000 đồng/kg, cao hơn nếu xuất đi thị trường EU và Canada (tầm 40.000-50.000 đồng/kg).

Qua quá trình làm ăn, ông Phong đúc kết: “Làm ăn với TQ thì vấn đề tiền bạc phải sòng phẳng. Kinh nghiệm của cơ sở chúng tôi là thương nhân TQ phải đặt cọc trước 50% giá trị mỗi đơn hàng. Khi hàng đóng vào container rồi thì họ phải giao đủ tiền, xe mới được lăn bánh”.

Làm ăn với Trung Quốc chỉ có cách giảm rủi ro

Tuy vậy, chuyên gia kinh tế Phan Chánh Dưỡng cho rằng với trường hợp của cơ sở Hương Miền Tây ứng biến với thương nhân TQ như vậy là tốt. Nhưng cách này mới chỉ là thủ chặt để bán được hàng.

“Để đạt hiệu quả tối đa khi khai thác thị trường TQ nên làm tiếp bước hai. Đó là đi theo quả bưởi da xanh của mình sang TQ xem nó đi tới đâu, qua những trung gian nào nữa mới tới tay người phân phối cuối cùng.

Khi đã tìm hiểu được đến đó rồi thì mời doanh nghiệp TQ sang thăm, tìm hiểu cơ sở của mình. Như vậy có thể tương lai sẽ thu được lợi nhuận nhiều hơn nữa”, ông Dưỡng gợi ý.

Chuyên gia kinh tế này cũng cho rằng trong việc làm ăn với TQ, vấn đề là tìm cách để giảm rủi ro chứ không thể “nay đang làm ăn với họ, mai nói nghỉ chơi là được”. Song nếu doanh nghiệp Việt không tìm hiểu kỹ đối tác, không chủ động tìm hiểu thị trường TQ thì sẽ tiếp tục bị thiệt hại.

Ông Phan Hoài Phong: “Có đối tác Trung Quốc đặt mua bưởi… non thay vì bưởi chín”.

“Tôi biết các công ty lớn của TQ không trực tiếp mua hàng của Việt Nam. Thời gian qua chủ yếu là những thương nhân TQ qua chơi, nhìn qua nhìn lại thấy mặt hàng nào chênh lệch giá thì nhào vô mua liền. Họ tự xưng là doanh nhân và chúng ta khổ sở vì những doanh nhân kiểu này.

Bởi họ mua hàng rồi tìm cách đẩy qua bên kia biên giới, khi không còn hút hàng thì ngưng trong khi mình lại khó tiếp cận được với doanh nhân thực sự và không có thông tin, không bán được. Chuyện này cứ lặp đi lặp lại”, ông Dưỡng nói.

Làm ăn với Trung Quốc nhưng không hiểu họ

Trong khi đó, cũng tại buổi tọa đàm, TS Võ Hùng Dũng - Giám đốc VCCI Cần Thơ, cho biết ông cảm thấy ngạc nhiên trước sự tăng trưởng mạnh của thị trường TQ trong việc nhập khẩu bốn nhóm hàng nông sản của ĐBSCL là trái cây, lúa gạo, tôm và cá tra. Riêng đối với cá tra, hiện nay TQ đã trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Dũng nhận xét: “Chúng ta đang làm ăn với người TQ nhưng lại không hiểu lắm về tập quán thị trường, hành vi của người TQ. Chúng ta đang chịu tác động lớn của nhà nhập khẩu TQ nhưng lại không hiểu về thị trường này”.

Để giảm rủi ro khi làm ăn với TQ, chuyên gia kinh tế Phan Chánh Dưỡng đề xuất doanh nghiệp và các hiệp hội ngành hàng phải xây dựng ngay kế hoạch tìm hiểu, xâm nhập thị trường TQ. Qua đó nắm bắt thị hiếu, độ lớn của thị trường từng vùng; kết hợp với doanh nghiệp Trung Quốc tại địa phương xây dựng mạng lưới cung ứng hàng đến nơi tiêu thụ.

Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam tham gia khai thác thị trường Trung Quốc.

Song song đó mời gọi sự hợp tác của các doanh nghiệp chế biến TQ đến Việt Nam cùng các doanh nghiệp Việt Nam tạo ra những sản phẩm theo đúng quy cách, thị hiếu tiêu dùng của thị trường TQ. Qua đó nhằm nâng cao giá trị hàng hóa xuất khẩu của ta.

Đặc biệt cần khuyến khích các doanh nghiệp lớn của TQ hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam trong việc khai thác thị trường TQ cũng như thị trường thế giới. Hạn chế tối đa xuất khẩu biên mậu đối với những mặt hàng có khối lượng doanh số lớn, làm ảnh hưởng đến giá trị cả thị trường xuất khẩu chính quy của hai bên.

Ngân Giang (Tổng hợp)