Trung Quốc khởi tố 2 công dân Canada sau vụ CFO Huawei

Hôm 19/6, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Trung Quốc đã khởi tố 2 công dân Canada với cáo buộc làm gián điệp. Hai công dân này đã bị bắt giam 18 tháng cho đến nay. Vụ bắt giữ diễn ra sau khi Canada bắt giữ Giám đốc Tài chính (CFO) của Tập đoàn công nghệ viễn thông Huawei Trung Quốc, bà Mạnh Vãn Châu.

Các nhà hoạt động xã hội kêu gọi Trung Quốc trả tự do cho các tù nhân Canada Michael Spavor và Michael Kovrig. Ảnh: Reuters

Hai công dân Canada là ông Michael Kovrig, cựu nhân viên ngoại giao, và doanh nhân Michael Spavor đều bị bắt với nghi ngờ gián điệp.

Theo thông báo từ giới công tố Trung Quốc, ông Spavor bị khởi tố với cáo buộc do thám bí mật quốc gia và cung cấp trái phép bí mật quốc gia cho các thực thể bên ngoài Trung Quốc. Còn ông Kovrig bị khởi tố với cáo buộc do thám bí mật quốc gia và thông tin tình báo cho các thực thể bên ngoài Trung Quốc.

Hồi năm ngoái, Ủy ban Chính pháp trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc nói ông Kovrig bị cáo buộc “lấy cắp và do thám những thông tin nhạy cảm và thông tin tình báo của Trung Quốc”. Ủy ban này còn nói ông Spavor cung cấp thông tin tình báo cho ông Kovrig nhưng không cung cấp chi tiết.

Trước khi bị bắt, ông Kovrig làm việc cho Nhóm Khủng hoảng quốc tế (ICG), tổ chức phi chính phủ ở Bỉ vốn tập trung vào các giải pháp ngăn chặn xung đột. Còn ông Spavor là một doanh nhân có quan hệ gần gũi với CHDCND Triều Tiên.

Tuy Trung Quốc khẳng định việc bắt giữ hai ông Kovrig và Spavor không có liên quan vụ bà Mạnh, nhiều người từng làm trong ngành ngoại giao và giới chuyên gia đều cho rằng Bắc Kinh dùng việc bắt 2 người này để gây sức ép lên Canada.

Ngay cả thời điểm Trung Quốc quyết định khởi tố 2 công dân Canada này cũng được cho là liên quan đến quá trình xem xét dẫn độ bà Mạnh sang Mỹ liên quan đến phán quyết của Tòa án tối cao British Columbia, Canada hôm 27/5, đưa ra bất lợi với bà Mạnh.

Canada lâu nay gọi vụ bắt giữ hai ông Kovrig và Spavor là “tùy tiện”. Đại sứ quán Canada ở Bắc Kinh chưa có phản ứng về thông tin hai ông này bị khởi tố, theo Reuters. Phái viên Trung Quốc tại Canada Cong Peiwu hồi đầu tháng cho biết sức khỏe của Kovrig và Spavor vẫn tốt, song các chuyến thăm lãnh sự bị hoãn do lệnh hạn chế ngăn sự lây lan của dịch bệnh COVID-19.

Bà Mạnh Vãn Châu có nguy cơ bị dẫn độ sang Mỹ.

Vụ bắt giữ công dân giữa Canada và Trung Quốc đã gây ra rạn nứt ngoại giao chưa từng có giữa hai nước. Canada - Trung Quốc cũng từng có động thái giảng hòa quan hệ nhưng phiên tòa xử hôm 27/5 đã bồi thêm những căng thẳng tồn tại liên quan đến áp lực từ phía Mỹ trong việc kiểm soát chặt chẽ công ty Trung Quốc Huawei cũng như các lệnh trừng phạt Iran.

Kim Hoa