Trung Quốc truy tố cựu Giám đốc Interpol về tội tham nhũng

Cựu Chủ tịch Interpol Mạnh Hoành Vĩ tại trụ sở tổ chức Interpol ở Lyon, Pháp hồi giữa năm 2018

Ông Mạnh Hoành Vĩ là Thứ trưởng Bộ Công an Trung Quốc trước khi được bầu làm Chủ tịch Interpol năm 2016. Ông cũng là lãnh đạo người Trung Quốc đầu tiên của Interpol trong lịch sử 95 năm của tổ chức này. Trong thông báo của Ủy ban Kiểm tra lỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCDI) hôm 27-3, ông Mạnh Hoành Vĩ bị cáo buộc đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi riêng, tham nhũng của công, đồng thời từ bỏ những tôn chỉ của một đảng viên mẫu mực.

Theo thông báo này, ông Mạnh Hoành Vĩ đã “chống đối quyết định của Trung ương Đảng, lạm dụng quyền lực để trục lợi, sử dụng ngân sách bừa bãi, phung phí để thỏa mãn lối sống xa hoa của gia đình”. Ông Mạnh cũng bị cáo buộc “lợi dụng địa vị” để tạo việc làm cho vợ, nhận hối lộ khối tài sản khổng lồ từ người khác để nâng đỡ họ trong kinh doanh và thăng tiến. Ủy ban cũng buộc tội vợ ông Mạnh đã dựa vào quyền lực của chồng nhằm thực hiện mưu đồ riêng.

Trong thông báo của Ủy ban Kiểm tra lỷ luật Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (CCDI) hôm 27-3, ông Mạnh Hoành Vĩ bị cáo buộc đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi riêng, tham nhũng của công, đồng thời từ bỏ những tôn chỉ của một đảng viên mẫu mực. Theo thông báo này, ông Mạnh Hoành Vĩ đã “chống đối quyết định của Trung ương Đảng, lạm dụng quyền lực để trục lợi, sử dụng ngân sách bừa bãi, phung phí để thỏa mãn lối sống xa hoa của gia đình”.

Thông báo của CCDI được đưa ra sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trở về từ chuyến thăm Pháp và gặp Tổng thống Emmanuel Macron. Một quan chức của chính quyền Tổng thống Pháp cho biết, trong chuyến thăm này, Tổng thống Emmanuel Macron đã nêu lên vấn đề nhân quyền tại Trung Quốc và một vài vụ việc cụ thể. Vợ của ông Mạnh Hoành Vĩ là Grace Meng trả lời phỏng vấn truyền hình Pháp hôm 24-3 cho biết, bà đã viết thư cho Tổng thống Macron trước chuyến thăm của ông Tập Cận Bình để mong Chính phủ Pháp giúp đỡ chồng mình.

Vụ bắt giữ bí mật

Ông Mạnh Hoành Vĩ từ Pháp về Trung Quốc hôm 25-9-2018 và 10 ngày sau, vợ ông báo cảnh sát vì mất liên lạc với chồng khiến Interpol và cảnh sát Pháp mở cuộc điều tra “tìm người mất tích”. Vài ngày sau đó, Interpol thông báo ông Mạnh Hoành Vĩ đã xin từ chức Chủ tịch của tổ chức này. Tới tận đêm 7-10, tức 2 ngày sau khi vợ ông Mạnh báo nhà chức trách Pháp, phía Trung Quốc mới xác nhận đang giam giữ ông Mạnh để điều tra tội nhận hối lộ. Một số nguồn tin nói rằng ông Mạnh từng có thời gian làm việc cùng ông Chu Vĩnh Khang (cựu Bộ trưởng Bộ Công an Trung Quốc) đang phải thụ án chung thân vì tội tham nhũng.

Vụ việc lẽ ra đã không gây ầm ĩ nếu giới chức Trung Quốc thông báo kịp thời việc bí mật bắt giữ ông Mạnh. Truyền thông thế giới xem hành động của Bắc Kinh là coi thường quy tắc quốc tế cũng như làm suy giảm vai trò của nước này tại các tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, Bắc Kinh khẳng định việc bắt ông Mạnh, người cũng từng là Thứ trưởng Bộ Công an Trung Quốc, chứng minh không ai đứng trên pháp luật, đồng thời thể hiện quyết tâm diệt trừ tận gốc rễ tham nhũng. Những sự biến mất bí ẩn giống như ông Mạnh không phải chuyện lạ ở Trung Quốc. Theo South China Morning Post, điều này thể hiện quyền lực to lớn của cơ quan chống tham nhũng Trung Quốc, nhất là sau khi Chủ tịch Tập Cận Bình lên nắm quyền vào cuối năm 2012 và phát động cuộc chiến chống tham nhũng.

Tiếp tục điều tra người liên đới

Ngay sau thông báo của CCDI về việc truy tố ông Mạnh Hoành Vĩ, Bộ Công an Trung Quốc cho biết, họ sẽ tiến hành điều tra thêm về hàng ngũ cao cấp của chính mình và cảnh báo rằng, hành vi không trung thành với Đảng sẽ không được dung thứ.

Thông cáo được đưa ra sau cuộc họp nội bộ của Bộ Công an Trung Quốc vào cuối ngày 27-3 nêu rõ, ông Mạnh “hoàn toàn có lỗi” nên mới dẫn đến quyết định khai trừ Đảng và cách chức. “Khi nói đến lòng trung thành đối với Đảng, hoàn toàn không được phép dối trá, bề ngoài đồng ý nhưng bí mật phản đối, hoặc là sống hai mặt, bon chen về chính trị. Đặc biệt, không được đưa ra quyết định hoặc nói điều mà mình muốn mà không được phép”. Bộ Công an Trung Quốc cũng thông báo việc điều tra những người liên đới: “Đối với những người thuộc Bộ Công an liên quan đến vụ án Mạnh Hoành Vĩ, bất kể là ai, ở địa vị nào, chức vụ cao hay thấp, tất cả đều bị xử lý nghiêm theo luật pháp và kỷ luật”.

Bà Grace Meng, vợ của cựu Giám đốc Interpol, đã không nhận được tin tức gì từ chồng mình kể từ khi ông biến mất 6 tháng trước. Phát biểu với kênh truyền hình France 24, người phụ nữ hiện đang nằm trong diện bảo vệ của cảnh sát Pháp cho biết, bà đã bị đặc vụ Trung Quốc đe dọa, đồng thời bày tỏ lo ngại rằng mình và con trai có thể bị nhà chức trách Trung Quốc bắt cóc.

Yến Chi (Theo Reuters/SCMP)