'Trường ca' Metro… từ đội vốn đến thiếu tiền

Tuyến metro số 1 giai đoạn 1 (Bến Thành – Suối Tiên), dự kiến đưa vào sử dụng năm 2020, dài 19,7km, tổng mức đầu tư sau điều chỉnh 2,49 tỷ USD (tương đương 47.325 tỷ đồng, chủ yếu là vốn vay ODA của Nhật Bản), nay lại đang gặp khó khăn vì thiếu tiền, dù trước đây dự án này đã từng đội vốn.

Trong buổi họp báo cung cấp thông tin cho báo chí về tiến độ thực hiện các tuyến đường sắt đô thị (Metro) trên địa bàn TP, ngày 8/9, ông Lê Nguyễn Minh Quang, Trưởng Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho biết: Năm 2006 dự án bắt đầu “thai ngén”, lúc này đơn vị tư vấn trong nước thiếu kinh nghiệm, trong khi đường sắt đô thị là loại hình mới nên chưa cập nhật được giá, dẫn đến nguồn vốn đầu tư ước tính ban đầu chỉ 17.000 tỉ đồng.

Đường sắt đô thị TP. HCM (Metro) rơi vào thế khó.

Năm 2008, dự án được Chính phủ đồng ý, với sự hỗ trợ của đơn vị tư vấn Nhật Bản có nhiều kinh nghiệm tổng mức đầu tư lên đến 47.000 tỷ đồng mới sát với thực tế. Để khách quan, UBND TP đã mời đơn vị thẩm định của Singapore đánh giá lại, sau đó lấy ý kiến và được nhiều Bộ đồng tình. Trên cơ sở đó, UBND TP báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Không chỉ “đội vốn”, theo ban quản lý đường sắt đô thị thì các dự án đường sắt đô thị trên địa bàn TP hiện đang đứng trước nguy cơ thiếu tiền. Bởi nhu cầu vốn ODA tuyến metro số 1 cho cả năm 2017 ở mức 5.400 tỷ đồng, nhưng đến tháng 4/2017 Trung ương chỉ phân bổ khoảng 2.000 tỉ đồng. Do không có tiền trả cho công nhân dịp Tết 2017, ban đã xin TP cho ứng 600 tỷ đồng. Mới đây UBND TP tiếp tục cho ứng 500 tỷ đồng để thanh toán cho nhà thầu.

Tuy nhiên ngay cả việc ứng thêm 500 tỷ đồng nói trên cũng không đủ nhu cầu vì mỗi tháng giá trị cần thanh toán cho nhà thầu khoảng 500 – 600 tỷ đồng. “Vì thế BQLĐSĐT mong các Bộ, ngành quan tâm giải quyết vốn không chỉ cho tuyến metro số 1 mà còn cho cả TP để đầu tư hạ tầng đô thị, phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo các dự án được triển khai đúng tiến độ”, ông Lê Nguyễn Minh Quang nói.

Ông Dương Hữu Hòa, Giám đốc Ban Quản lý dự án 1 cho biết, cập nhật đến ngày 7/9/2017 gói thầu CP1a – xây dựng đoạn ngầm từ nhà ga Bến Thành đến ga nhà hát thành phố đạt tổng thể 13,5% khối lượng. Gói thầu CP1b – xây dựng đoạn ngầm từ ga nhà hát thành phố đến ga Ba Son đạt 51%. Gói thầu CP2 – xây dựng đoạn trên cao và depot từ ga Ba Son đến depot Long Bình đạt 69,5%. Trong khi đó, gói thầu CP3 – mua sắm thiết bị cơ điện, đầu máy to axe, đường ray và bảo dưỡng đạt 18%. Gói thầu CP4 – hệ thống thông tin cho Văn phòng Công ty Vận hành và bảo dưỡng, dự kiến sẽ triển khai thiết kế kỹ thuật vào đầu năm 2018.

Ông Lê Văn Khoa, Giám đốc Ban Quản lý dự án 2 cho biết tuyến metro số 2 giai đoạn 1 Bến Thành – Tham Lương cũng trong tình trạng “đội vốn”. Cụ thể tổng mức đầu tư ban đầu được duyệt là 1,374 tỷ USD, sau khi cập nhật ý kiến của các Bộ ngành đã được tăng lên tới 2,173 tỷ USD.

Dự kiến trong tháng 9/2017, UBND TP sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư. Về công tác giải phóng mặt bằng, UBND các quận 1, 3, 10, Tân Bình, Tân Phú, đã thông báo thu hồi đất, dự kiến tháng 6/2018 bàn giao mặt bằng. Tuyến metro số 5, giai đoạn 1 (Ngã tư Bảy Hiền – Cầu Sài Gòn), hiện tại TP đã thu xếp được gần 1 tỷ euro cam kết tài trợ từ Ngân hàng Phát triển Châu Á, Ngân hàng Tái thiết Đức và Ngân hàng Đầu tư Châu Âu, cộng thêm khoảng 400 triệu euro.

Thái Sơn