Trường ĐH Bách Khoa TPHCM kết luận vụ GS trẻ nhất Việt Nam bị tố gian lận NCKH

Theo đại diện Trường ĐH Bách khoa TPHCM, ngày 15/3, Hội đồng Khoa học khoa Kỹ thuật Hóa học, lãnh đạo trường đã có buổi họp với GS.TS. Phan Thanh Sơn Nam về sự việc trên. Tại buổi họp, ông Nam đã có các ý kiến chính thức, đồng thời nhận được nhiều ý kiến góp ý của các thầy cô giáo trong Hội đồng Khoa học Khoa kỹ thuật Hóa học.

Theo đó, nội dung cuộc họp kết luận trong một số bài báo khoa học của nhóm nghiên cứu do GS.TS. Phan Thanh Sơn Nam đứng đầu đã xảy ra tình trang một số dữ liệu (cụ thể là ảnh phổ) của bài báo sau có sự trùng lặp với bài báo trước. Các dữ liệu này đều do chính nhóm nghiên cứu thực hiện trong thời gian dài.

Nhóm nghiên cứu bao gồm nhiều thành viên, đóng các vai trò khác nhau từ tiến hành thực nghiệm, thu thập, sắp xếp dữ liệu và GS. Sơn Nam trong vai trò trưởng nhóm nghiên cứu sẽ kiểm tra lần cuối trước khi công bố. Trong quá trình thực hiện, vẫn còn xảy ra sai sót xảy ra với quy trình này. Đây là sai sót khoa học, cần được chỉnh sửa theo quy trình của các tạp chí.

Trước sai sót đó, biện pháp khắc phục là ngay lập tức, nhóm nghiên cứu đã chủ động liên hệ với Ban biên tập các tạp chí đã xuất bản về sai sót và đã được chấp nhận cho chỉnh sửa. Nhóm nghiên cứu đang tiến hành kiểm tra, thu thập lại dữ liệu để chỉnh sửa các nội dung sớm nhất có thể.

Đồng thời, nhóm nghiên cứu đang tiến hành rà soát tổng thể các bài báo đã xuất bản của nhóm để đảm bảo chất lượng và tính chính xác của các công bố, khi phát hiện có sai sót thì liên hệ với Ban biên tập các tạp chí để chỉnh sửa theo quy trình của tạp chí. Nhóm nghiên cứu đã cải tiến, thay đổi kịp thời và phù hợp trong quy trình xây dựng kế hoạch, thực hiện và thẩm duyệt các nội dung nghiên cứu trước khi công bố. Cụ thể tăng cường các tiến sĩ để kiểm tra kỹ hơn và kiểm tra chéo dữ liệu giữa các nhóm nhỏ trong nhóm nghiên cứu.

Thí sinh tìm hiểu Trường ĐH Bách khoa- ĐHQG HCM trong một buổi tư vấn tuyển sinh

Về phía Trường ĐH Bách Khoa, để tránh các sai sót có thể xảy ra với các nhóm, các cá nhân trong nghiên cứu, nhà trường đã đề nghị các nhóm nghiên cứu, các thầy cô giáo trong toàn trường chủ động rà soát các công bố khoa học và quy trình thực hiện và công bố nghiên cứu để tránh tối đa các sai sót có thể xảy ra. Nếu có sai sót phát hiện, cần nhanh chóng công bố và thực hiện chỉnh sửa sớm nhất có thể theo quy trình của tạp chí. Đẩy mạnh tổ chức các khóa học, môn học, tọa đàm chuyên sâu về Phương pháp nghiên cứu khoa học cho các sinh viên, học viên và các thầy cô giáo để đảm bảo thực hiện tốt các nội dung khoa học đa dạng trong trường.

Trước đó, như Tiền Phong đưa tin, trang Bách khoa toàn thư mở Wikipedia có đăng tải bài viết liên quan đến GS Phan Thanh Sơn Nam, trong đó có nội dung tố ông gian lận kết quả nghiên cứu bằng cách tái sử dụng cùng một phổ cộng hưởng từ của cùng một lần đo cho nhiều kết quả khác nhau trong một số bài báo khác nhau không liên quan (xuất bản từ năm 2014-2020).

“Anh là nhà khoa học trẻ nhất được phong chức danh giáo sư tại Việt Nam vào năm 2014 do có nhiều công bố, trong đó có nhiều du hiệu ngụy tạo kết quả trắng trợn… Một trường hợp điển hình là Phan Thanh Sơn Nam đã công bố sử dụng ba loại xúc tác khác nhau có thành phần chung là đồng để tiến hành cùng một phản ứng. Kết quả là trong cả ba bài báo, tác giả cùng sử dụng một bộ phổ" trang này viết.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nam đã lên tiếng thừa nhận sai sót trên trang cá nhân của mình và cho rằng đây là “Kinh nghiệm xương máu khi làm nghiên cứu …”

Theo ông Nam, chuyện bài báo này có hình ảnh hay dữ liệu giống bài báo khác trong chính nhóm của mình, kể cả trong phần SI, là sai. “Với tư cách là trưởng nhóm nghiên cứu, và là người có kiểm tra lần cuối bài báo, mình thành thật xin lỗi cộng đồng vì nhóm mình đã để xảy ra chuyện này. Cá nhân mình thành thật xin lỗi vì không đủ kiến thức và kỹ năng cũng như đã không tổ chức nhóm nghiên cứu thật tốt để ngăn chặn những lỗi nói trên. Cá nhân mình cũng thành thật xin lỗi vì đã không hướng dẫn học trò kỹ hơn nữa. Bao nhiêu bằng cấp, bao nhiêu kinh nghiệm, thì mình cũng cần phải học thêm cách làm việc cho nghiêm túc hơn nữa..."- ông Nam chia sẻ trên trang cá nhân của mình.

Được biết, GS Phan Thanh Sơn Nam hiện là Trưởng khoa Hóa, Trường ĐH Bách khoa, ĐHQG TPHCM. Ông Nam được bổ nhiệm chức danh GS năm 2014 và là giáo sư trẻ nhất Việt Nam (lúc đó 37 tuổi). Ông Nam được tạp chí khoa học Asian Scientist (Singapore) vinh danh là 1 trong 100 nhà khoa học hàng đầu châu Á năm 2018. Năm 2019, Phan Thanh Sơn Nam là thành viên của Hội đồng khoa học ngành hóa học Việt Nam.

Nguyễn Dũng