Truy tố 12 bị can trong vụ án xảy ra tại BIDV
Cơ quan tố tụng xác định ông Trần Bắc Hà, nguyên Chủ tịch HĐQT BIDV, đã chỉ đạo cấp dưới cho công ty sân sau vay trái quy định, gây thất thoát hơn 1.600 tỉ đồng
Ngày 20-5, VKSND Tối cao đã ban hành cáo trạng vụ án vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (viết tắt Công ty Bình Hà), Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Trung Dũng (viết tắt Công ty Trung Dũng).
Lập công ty sân sau
VKSND Tối cao cũng truy tố bị can về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" đối với các ông, bà: Trần Lục Lang (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV), Đoàn Ánh Sáng (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV), Kiều Đình Hòa (nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (nguyên Trưởng Phòng Khách hàng doanh nghiệp - BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh), Ngô Duy Chính (nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (nguyên Phó Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành), Phạm Hồng Quang (nguyên Trưởng Phòng Quan hệ khách hàng 1 - BIDV Chi nhánh Hà Thành) và Đặng Thành Nam (nguyên cán bộ quản lý khách hàng - BIDV Chi nhánh Hà Thành).
Các bị can bị truy tố về tội "Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản" gồm: Đoàn Hồng Dũng (nguyên Giám đốc Công ty Trung Dũng), Trần Anh Quang (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Nguyễn Thị Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Công ty Hà Nam).
Các bị can, từ trái qua: Đoàn Ánh Sáng, Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp (hàng trên) và Phạm Hồng Quang, Đặng Thanh Nam (hàng dưới)
Theo cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2011-2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh cùng Chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà, là công ty sân sau của Trần Bắc Hà và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền lên đến 1.672 tỉ đồng.
Cụ thể, ông Hà chỉ đạo thành lập 2 công ty: Công ty CP Tập đoàn An Phú (do Trần Duy Tùng, con trai ông Hà, làm chủ) và Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (do ông Hà nhờ 3 cá nhân không có năng lực tài chính đứng tên thành lập).
Ông Hà đã chỉ đạo phê duyệt cấp tín dụng với các ưu đãi trái quy định của Ngân hàng Nhà nước và BIDV. Trong khi đó, 2 công ty sân sau của ông Hà là Công ty Bình Hà và Công ty Trung Dũng không đủ năng lực tài chính vốn tự có để thực hiện dự án; cũng không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước và BIDV.
Công ty Bình Hà là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV; vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV; hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ, chưa đánh giá hết phương án kinh doanh và phương án trả nợ khi dự án không hiệu quả.
Cấp dưới chịu áp lực
Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị can là thuộc cấp tại BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn điều kiện ưu đãi về vốn tự có và tài sản bảo đảm.
Trong quá trình giải ngân, các bị can tại BIDV cũng không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là 799 tỉ đồng.
Khi thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng, mặc dù biết rõ công ty đang gặp khó khăn nhưng các bị can Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Phạm Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỉ đồng.
Trong quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị can Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Phạm Hồng Quang, Đặng Thanh Nam đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỉ lệ tài sản bảo đảm, 1 khoản giải ngân cho vay để đảo nợ. Đối với tất cả 26 khoản vay trên, các bị can đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay dẫn đến còn dư nợ trên 600 tỉ đồng, không có khả năng thanh toán.
Đối với các bị can là lãnh đạo cấp cao, nhân viên của BIDV đã có nhiều sai phạm trong việc thẩm định hồ sơ, phê duyệt cấp tín dụng cho 2 công ty, có vai trò đồng phạm với ông Trần Bắc Hà. Tuy nhiên, cơ quan điều tra cho rằng những người này chỉ là người làm công ăn lương, chịu sự chi phối và áp lực từ cá nhân ông Hà chứ không có quyền quyết định.
Đình chỉ bị can Trần Bắc Hà
Cáo trạng xác định trong vụ án này, ông Trần Bắc Hà giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" theo khoản 4 điều 206 Bộ Luật Hình sự năm 2015. Tháng 7-2019, ông Trần Bắc Hà đã mất trong trại giam vì bệnh. Cơ quan công an đã tiến hành đình chỉ bị can đối với Trần Bắc Hà, còn việc điều tra, truy tố, xét xử sẽ tiếp tục đối với các đồng phạm của ông. Nếu có bồi thường thiệt hại, các đồng phạm sẽ liên đới bồi thường.
