Truyền hình cho nông dân: Sân chơi còn nhiều khoảng trống

Ảnh: minh họa. Đây có thể coi là sự cam kết lớn nhất giữa 2 cơ quan quản lý nhà nước nhằm đẩy mạnh cũng như hoàn thiện và hệ thống hóa công tác thông tin cho nông dân vốn đang được rất nhiều báo, đài khai thác. Theo kết quả điều tra mới nhất của Viện Chính sách và chiến lược phát triển Nông nghiệp nông thôn, trong số các loại hình truyền thông thì truyền hình được đa số người dân nông thôn, miền núi lựa chọn do tính hấp dẫn, trực tiếp và nhanh nhạy. Hiện đang có một số chương trình truyền hình chuyên về nông nghiệp phát sóng trên kênh analog miễn phí của Truyền hình Việt Nam (VTV1, VTV2, VTV5…). Tuy nhiên, các chương trình này đều phát sóng không tập trung mà phân tán, rải rác trên các khung giờ, các kênh truyền hình khác nhau nên nhiều khi hiệu quả truyền thông không cao. Theo tính toán, trên Đài Truyền hình Việt Nam, thời lượng sóng chuyên biệt dành cho khu vực nông thôn hiện bình quân chưa tới 30 phút/ngày. Trong đó, trên VTV1, chương trình Nhà nông làm giàu năm 2008 có thời lượng 8 phút/ngày, hiện còn 6 phút/ngày; chương trình Nông thôn ngày nay trước đây là 30 phút/tuần, hiện còn 25 phút...; trên VTV2, chương trình Bạn của nhà nông hiện có thời lượng 60 phút/tuần, chương trình Cùng nông dân bàn cách làm giàu đạt 45 phút/tuần… So với thời lượng của các chương trình dành cho các đối tượng tại thành thị thì thời lượng cho nông thôn còn quá ít, nhất là đối với nhu cầu về thông tin đào tạo, tư vấn cho nông dân ngày một tăng cao. Mặt khác, theo anh Lê Văn Hán, một chủ trang trại ở thôn An Duyên (Tô Hiệu, Thường Tín, Hà Nội), cái mà anh sợ nhất lại cũng chính là thông tin. Anh cho biết, nhờ các chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với các trang trại nên việc làm ăn tương đối thuận lợi, vấn đề đất đai, tiền vốn hay kỹ thuật, không còn là chuyện lớn, nhưng thông tin lại là thứ có thể khiến những người làm trang trại như anh phá sản bất cứ lúc nào. “Tôi thiết nghĩ đài báo hãy cẩn thận khi đưa những thông tin mang tính chất nhạy cảm như dịch bệnh gia súc, gia cầm và phải làm thế nào cho những người có trình độ văn hóa thấp nhất cũng hiểu được tận gốc vấn đề để tránh gây thiệt hại kinh tế của nhà nước và nhân dân”, anh Hán đề nghị. Ảnh: minh họa. Anh Phan Trọng Vinh, thôn 6 (Tiên An, Tiên Phước, Quảng Nam) tâm sự : “Qua tìm hiểu trên báo, đài, trên các văn bản thì nhà nước đã có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ nông nghiệp, nông thôn nhưng những chính sách, cơ chế đó đến với chúng tôi như là bỏ thóc vào lọ thủy tinh mang đến cho gà, may sao có một số con cổ cao mỏ dài mới ăn được. Còn những con khác chỉ đứng ngoài mà ngó nhìn thèm khát”. Có lẽ vấn đề đưa các chính sách của nhà nước vào cuộc sống vẫn còn là câu chuyện dài. Thế nhưng, chính sự thiếu thông tin đang khiến khu vực nông thôn ngày càng khó rút ngắn khoảng cách với thành thị. Ông Nguyễn Trung Đại, Phó giám đốc Kênh truyền hình Nông nghiệp - Nông thôn VTC16 cho rằng, thời lượng chính là yếu tố đang thiếu nhất khiến các chương trình dành cho người nông dân chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu thông tin, đặc biệt là thông tin về thị trường, chính sách, pháp luật, và hướng dẫn kỹ thuật… “Vì thế, kênh VTC16 sẽ làm nhiệm vụ đầu tiên là hệ thống lại các thông tin, một chương trình có thể được phát lại 2-3 lần và có thể dài tới 30 phút, để giúp người dân xem xong chương trình là có thể bắt tay vào làm theo”, ông Đại cho biết. “Chúng tôi sống và sinh hoạt ở vùng sâu, vùng cao, thông tin hạn chế, nhất là thông tin giá cả thị trường thiếu khiến việc tìm đầu ra cho trang trại rất khó khăn. Gia đình chúng tôi muốn mở rộng thêm trang trại nuôi động vật hoang dã nhưng không biết có được không và nếu được thì cũng không biết có vay được vốn ở đâu không, tìm con giống ở chỗ nào và ai có thể tư vấn cho mình. Và nếu trường hợp rủi ro thì làm thế nào, có cơ quan nào đóng bảo hiểm cho trang trại hay không và phương thức đóng thế nào, hưởng thụ ra sao?”. Đó là hàng loạt những thắc mắc của anh Trần Xuân Thủy (xã Thượng Hóa, Minh Hóa, Quảng Bình) khi được hỏi về nhu cầu thông tin để làm kinh tế. Có lẽ đó cũng là những thông tin thiết thực nhất, trực tiếp nhất mà bất kỳ người dân nông thôn nào cũng muốn biết. Tuy nhiên, theo ông Đại, VTC16 sẽ không hướng dẫn người nông dân theo kiểu “nuôi con gì, trồng cây gì có hiệu quả kinh tế cao” mà sẽ cố gắng để có được thông tin là với con vật này, loại cây trồng kia thì với quy mô như thế nào sẽ hiệu quả, quy mô đến mức nào thì gặp khủng hoảng thừa… “Hy vọng rằng điều đó sẽ giúp khán giả dần dần hình thành được tư duy về thị trường và tự tìm kiếm được đầu ra cho nông sản của mình. Đó cũng là một sự khác biệt của VTC16 trong cách làm truyền thông phục vụ nông nghiệp, nông dân, nông thôn”, ông Đại cho biết. Ngày 24/3/2010, Bộ trưởng Bộ TT&TT Lê Doãn Hợp và Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát đã ký Nghị quyết liên tịch giữa hai Bộ về xây dựng kênh truyền hình nông nghiệp nông thôn. Theo đó, hai Bộ cam kết sẽ phối hợp bảo đảm thông tin tuyên truyền kịp thời chủ trương, chính sách của Đảng, Chính phủ, thông tin về khoa học kỹ thuật, quản lý, thông tin về thị trường trong và ngoài nước, thông tin về quá trình xây dựng, phát triển văn hóa ở nông thôn, đặc biệt là những mô hình nông thôn mới có cách thức làm hay, hiệu quả; thông tin về đời sống, phong tục, tập quán của người nông dân trong cả nước nhằm góp phần thực hiện chuơng trình hành động của Chính phủ triển khai nghị quyết của Trung ương Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Hai Bộ sẽ phối hợp chỉ đạo xây dựng kênh VTC16 đảm bảo hạ tầng phát sóng đa phương tiện để nông dân ở mọi vùng, miền tiếp cận thông tin thuận lợi nhất, thường xuyên liên tục.