TS.LỘC THỊ THỦY: HỢP TÁC NGHỊ VIỆN GIỮA VIỆT NAM VÀ CUBA GIÚP 2 NƯỚC CÓ TƯ DUY MỚI TRONG XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN NHÂN DÂN, BẢO VỆ LỢI ÍCH CỦA NGƯỜI DÂN

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam vừa kết thúc tốt đẹp chuyến thăm thăm chính thức Cộng hòa Cuba. Trong khuôn khổ chuyến thăm này, Việt Nam và Cộng hòa Cuba đã ký kết thỏa thuận liên nghị viện gữa hai cơ quan lập pháp, thiết lập một khuôn khổ hợp tác cụ thể.

TS.Lộc Thị Thủy - chuyên gia phân tích các vấn đề quốc tế của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội.

Trao đổi với phóng viên Cổng Thông tin điện tử Quốc hội, TS.Lộc Thị Thủy - chuyên gia phân tích các vấn đề quốc tế của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội nêu quan điểm: Việc ký kết các thỏa thuận Nghị viện giúp cho Quốc hội hai nước thích nghi được với những biến động từ tình hình quốc tế, khu vực đang có nhiều diễn biến phức tạp như hiện nay, nhất là sau khi cuộc xung đột Nga-Ukraine nổ ra và cạnh tranh nước lớn đang ngày càng gia tăng. Bởi những biến động phức tạp của tình hình quốc tế đã tạo nền tảng cho Quốc hội Việt Nam có những trao đổi mang tính thực chất hơn với Cuba, giúp hai nước có những tư duy mới, nhận thức mới trong xây dựng luật pháp, xây dựng chính quyền nhân dân, bảo vệ lợi ích của người dân trước các thách thức từ những trào lưu chính trị mang khuynh hướng dân tộc cực đoan và dân tộc chủ nghĩa.

Phóng viên: Thưa bà, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ vừa dẫn đầu Đoàn Đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam thăm chính thức Cộng hòa Cuba. Bà có thể cho biết nhận định về kết quả chuyến thăm Cuba lần này trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động khó lường hiện nay?

TS.Lộc Thị Thủy: Theo tôi, chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đến Cuba vừa qua đã thành công rất tốt đẹp. Bởi chuyến thăm này không chỉ làm sâu sắc hơn mối quan hệ đặc biệt, tình hữu nghị, thủy chung, trong sáng giữa hai Đảng, hai dân tộc, hai Nhà nước mà còn làm sâu sắc hơn nữa phương châm “Vì Việt Nam Cuba có thể hiến dâng cả máu của mình” mà Cố lãnh tụ cách mạng Fidel Castro đến Việt Nam năm 1973. Bên cạnh đó, chuyến thăm này còn giúp cho hai Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội mỗi nước có nhận thức chung về các vấn đề quốc tế và khu vực, nhất là cuộc xung đột Nga -Ukraine, từ đó có những đánh giá khách quan về cuộc xung đột này, không để rơi vào tình thế chọn bên trong quan hệ giữa các nước lớn.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội kiến Đại tướng Rául Castro Ruz và Bí thư thứ nhất, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel.

Chuyến thăm còn làm sâu sắc hơn nhận thức chung của hai nước về tự do an ninh an toàn hàng hải trong khuôn khổ Luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc và phối hợp xây dựng thế trận ngoại giao nhân dân giữa hai nước, giúp quan hệ Việt Nam - Cuba trong khuôn khổ Phong trào không liên kết được duy trì ổn định, vững chắc, tạo chỗ dựa cho sự phát triển của các lực lượng tiến bộ trên thế giới; phối hợp hình thành lên liên minh hợp tác về nông nghiệp-lương thực giữa hai nước. Điều này, giúp cho các mặt hàng nông sản của Việt Nam có thể xâm nhập vào thị trường Mỹ Latinh thông qua cầu nối Cuba để giúp Cuba và các nước Mỹ Latinh có thể giảm những khó khăn từ tình trạng thiếu lương thực như hiện nay. Không những vậy, nó còn giúp cho Việt Nam và Cuba mở rộng các hoạt động hợp tác về biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh biển. Bởi cả hai nước đều tham gia COP-26 và đang phải đối mặt với cách thách thức lớn trong vấn đề này. Thông qua đó sẽ giúp Việt Nam mở rộng kênh hợp tác biến đổi khí hậu với các nước Mỹ Latinh khác như: Brazil, Argentina, Chile.

Phóng viên: Trong chuyến thăm Cuba, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam đã tham dự nhiều sự kiện quan trọng. Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có bài phát biểu tại Phiên họp toàn thể đặc biệt của Quốc hội chính quyền Nhân dân Cuba khóa X và lễ kỷ niệm 62 năm ngày Chiến thắng bãi biển Giron. Bà đánh giá như thế nào về sự kiện này khi mà hai nước đang chú trọng thúc đẩy mối quan hệ đặc biệt?

TS.Lộc Thị Thủy: Theo tôi, sự kiện Quốc hội khóa X của Cuba tổ chức phiên họp đặc biệt với sự tham gia của tất cả các đại biểu Quốc hội và mời Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu là một sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện sự coi trọng, mếm khách, tình cảm đặc biệt mà Đảng Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội Cuba đã dành cho Nhân dân Việt Nam nói chung, cá nhân Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói riêng. Bởi đây là lần đầu tiên kể từ năm 2018, một nhà lãnh đạo cấp cao của Việt Nam được mời phát biểu trên một diễn đàn chính trị lớn của Cuba. Thêm vào đó, bài phát biểu này của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ diễn ra trong bối cảnh Cuba vừa tổ chức thành công cuộc bầu cử Quốc hội khóa X và bầu ra Ban lãnh đạo Quốc hội mới với hơn 400 đại biểu. Do đó, bài phát biểu này rất có ý nghĩa vì nó chứng tỏ một thực tế là trong mối quan hệ quốc tế của Cuba, Việt Nam luôn chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại Phiên họp toàn thể đặc biệt của Quốc hội chính quyền Nhân dân Cuba khóa X và lễ kỷ niệm 62 năm ngày Chiến thắng bãi biển Giron.

Còn với sự kiện Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tham dự lễ kỷ niệm 62 năm ngày Chiến thắng bãi biển Giron đã cho thấy mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Cuba không chỉ ở các lợi ích vật chất tầm thường mà nó còn được khắc họa bằng thành quả, máu xương của các thế hệ đi trước của hai dân tộc từ lịch sử đến hiện tại. Đồng thời, khẳng định một thực tế rằng: Mối quan hệ Việt Nam-Cuba luôn được phát triển theo phương châm “Nhìn từ lịch sử, đến hiện tại và tương lai” chứ không phải “Nhìn từ hiện tại đến tương lai” như một số thế lực thiếu thiện chí đã thêu dệt trước chuyến thăm này. Đây cũng là cách để giáo dục cho các thế hệ trẻ hai nước về truyền thống mối quan hệ hai nước, để các thế hệ này luôn gìn giữ, phát huy những giá trị lịch sử mà thế hệ cha anh đã đạt được trong quá khứ. Từ đó, làm cho mối quan hệ hai nước trở lên sâu sắc hơn trong tương lai với phương châm “Mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”.

Phóng viên: Trong chuyến thăm này, Việt Nam và Cộng hòa Cuba cũng ký kết thỏa thuận liên nghị viện gữa hai cơ quan lập pháp, thiết lập một khuôn khổ hợp tác cụ thể. Xin bà cho biết thỏa thuận hợp tác này sẽ góp phần nâng cao mối quan hệ hợp tác nghị viện với cơ chế hoạt động nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Cuba ngày càng hiệu quả hơn cũng như có thể giúp hai nước thích nghi với những biến động khó lường trên thế giới hiện nay như thế nào?

TS.Lộc Thị Thủy: Theo tôi, việc lãnh đạo Quốc hội hai nước ký kết các thỏa thuận hợp tác nghị viện giữa Ủy ban Pháp luật Quốc hội, Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội, Ủy Ban Tư pháp Quốc hội… đã góp phần nâng cao sự hợp tác Quốc hội hai nước trong các vấn đề sau:

Thứ nhất: Giúp tăng cường hơn nữa các hoạt động xây dựng luật, nhất là trong bối cảnh Quốc hội hai nước đều đang nỗ lực sửa đổi các đạo luật, luật, quan trọng có ảnh hưởng lâu dài đến sự phát triển của mỗi nước. Với Việt Nam là Luật Đất đai, còn với Cuba là Bộ luật về cải cách kinh tế theo chủ trương “Cập nhật hóa mô hình kinh tế-xã hội” trong bối cảnh mới.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân Cộng hòa Cuba Esteban Lazo Hernández ký thỏa thuận hợp tác, chính thức thiết lập cơ chế hợp tác liên nghị viện giữa Quốc hội hai nước (Ảnh: Doãn Tấn).

Thứ hai: Giúp làm rõ các bộ luật, đạo luật liên quan đến tương trợ tư pháp giữa hai nước như: luật hình sự, tố tụng dân sự, xét xử thi hành án, luật dẫn độ khi xét trong bối cảnh cả hai nước đang tiến hành đàm phán để ký kết Luật Di trú và Tương trợ tư pháp với Mỹ.

Thứ ba: Giúp tăng cường các hoạt động trao đổi kinh nghiệm, học tập lẫn nhau giữa các đoàn đại biểu Quốc hội hai nước, nhất là các đại biểu Quốc hội chuyên trách nhằm làm cho các đạo luật, bộ luật trở lên phù hợp hơn với điều kiện và hoàn cảnh thực tiễn của mỗi nước.

Thứ tư: Giúp nâng cao năng lực quản lý, phòng chống tham nhũng lãng phí của các đại biểu Quốc hội trong các hoạt động quản lý tài sản công, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Thứ năm: Giúp tăng cường trao đổi lý luận về lập pháp giữa Viện nghiên cứu Lập pháp của Quốc hội Việt Nam với Viện nghiên cứu Lý luận của Quốc hội Cuba, tạo nền tảng giúp sinh viên, nghiên cứu sinh, chuyên viên lập pháp của hai nước có điều kiện học tập, trao đổi, nghiên cứu hiệu quả hơn trong công tác lập pháp và xây dựng luật ở mỗi nước.

Bên cạnh đó, việc ký kết các thỏa thuận Nghị viện còn giúp cho Quốc hội hai nước thích nghi được với những biến động từ tình hình quốc tế, khu vực đang có nhiều diễn biến phức tạp như hiện nay, nhất là sau khi cuộc xung đột Nga-Ukraine nổ ra và cạnh tranh nước lớn đang ngày càng gia tăng. Bởi những biến động phức tạp của tình hình quốc tế đã tạo nền tảng cho Quốc hội Việt Nam có những trao đổi mang tính thực chất hơn với Cuba, giúp hai nước có những tư duy mới, nhận thức mới trong xây dựng luật pháp, xây dựng chính quyền nhân dân, bảo vệ lợi ích của người dân trước các thách thức từ những trào lưu chính trị mang khuynh hướng dân tộc cực đoan và dân tộc chủ nghĩa. Đồng thời, có những nhận thức mới về xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa ở mỗi nước khi xét trong bối cảnh các nước lớn đều đang nỗ lực muốn đưa cả Việt Nam, Cuba tham gia vào các liên minh chính trị không có lợi cho mỗi nước và sự phát triển của Quốc hội mỗi nước.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn bà!

Bích Lan