Tư duy tiền chùa

Các đại biểu Quốc hội đã thẳng thắn đề nghị Chính phủ làm rõ những tồn tại chính trong cân đối thu - chi ngân sách nhà nước, làm rõ nguyên nhân gây thâm hụt ngân sách do đâu. Tại sao những bất cập trong chi tiêu công được đặt ra từ rất nhiều năm nay nhưng chậm được khắc phục và vẫn đang tiếp tục duy trì ở mức cao? Một lý do chính được đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) chỉ ra là chúng ta đã sử dụng ngân sách một cách lãng phí. Lãng phí do tư duy coi ngân sách là tiền chùa. Lãng phí do chi sai mục đích, chi để phục vụ bệnh thành tích hoặc bệnh hình thức, như tổ chức rất nhiều sự kiện, những lễ kỷ niệm, những lễ đón nhận danh hiệu một cách hoành tráng, rầm rộ, chăm chăm đi xây dựng các trụ sở nhiều hơn là thực hiện các chính sách dân sinh.

Đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) đi trực diện vào lỗ hổng trong đầu tư các dự án BT khiến ngân sách thất thu. Không ít dự án BT đang bị biến tướng thành cuộc “giao dịch ngầm” theo cơ chế xin- cho giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước, gây thất thoát nguồn đầu tư công và tài sản công rất lớn. Nhiều dự án giao cho nhà đầu tư thực hiện từ khâu thẩm định, phê duyệt dự án, thiết kế dự toán và lựa chọn các đơn vị tư vấn thiết kế, thi công, giám sát. Nhà đầu tư “vừa đá bóng vừa thổi còi” trong khi sự giám sát của cơ quan quản lý nhà nước mờ nhạt khiến nhà nước thiệt đơn, thiệt kép.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân khiến đầu tư kém hiệu quả và lãng phí nằm ở vô số các dự án không đảm bảo chất lượng, vừa hoàn thành xong đã phải sửa chữa. Ví dụ gần đây nhất dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi với trị giá đến 34.000 tỷ đồng. Trong khi đó, theo ông Lộc, Luật Đầu tư công (sửa đổi) lại chưa làm rõ được yêu cầu nâng cao trách nhiệm đối với những người ra quyết định và tổ chức thực thi dự án. Khi đó, càng giải ngân nhiều, càng giải ngân nhanh thì nguy cơ thất thoát càng lớn.

Những trăn trở, lo lắng của các đại biểu trong chi tiêu từng đồng tiền thuế của dân rất cần được lắng nghe, bổ sung hoàn thiện cơ chế quản lý và ràng buộc trách nhiệm của mỗi cá nhân khi ký quyết định đầu tư. Có như vậy tư duy coi ngân sách là tiền chùa mới sớm chấm dứt.

Hà Nhân