Từ Hà Nội, ngoại trưởng Nhật Bản tuyên bố phản đối mọi nỗ lực đơn phương thay đổi trật tự khu vực

Phó thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết Việt Nam chào đón mọi sáng kiến, miễn là tuân thủ luật lệ quốc tế - Ảnh Gia Hân

Trong khuôn khổ Hội nghị Diễn đàn kinh tế thế giới về ASEAN (WEF ASEAN), sáng 13.9, phiên thảo luận về Triển vọng địa chính trị châu Á đã diễn ra với sự tham dự của Thủ tướng Sri Lanka Ranil Wickremesinghe; Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh; Bộ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Kang Kyung-Wha; Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Taro Kono và đại diện Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) Singapore, tiến sĩ Lynn Kuok.

Cho rằng tình hình địa chính trị châu Á trong năm qua cũng có những cải thiện nhất định, thể hiện qua việc nối lại Hội nghị Thượng đỉnh liên Triều, Hội nghị thượng đỉnh Triều - Mỹ, mở ra những triển vọng mới đối với hòa bình và phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên, nhưng các diễn giả cũng bày tỏ lo ngại những xu hướng bất ổn của địa chính trị khu vực.

Có thể kể đến sự cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ, chủ nghĩa dân tộc; chiến tranh thương mại cùng những tranh chấp về biên giới lãnh thổ đang tạo ra những rủi ro lớn đối với hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực.

Phó thủ tướng Phạm Bình Minh chia sẻ, trong bối cảnh hiện nay, những vấn đề đặt ra là các nước phải thích ứng, thúc đẩy hợp tác chân thành, bình đẳng, cùng có lợi, tôn trọng luật pháp quốc tế, và bao trùm. Cách mạng công nghiệp 4.0 một mặt tạo ra những cơ hội lớn để phát triển, đồng thời đặt ra các thách thức lớn, nếu các nước không tận dụng được sẽ bị bỏ lại phía sau, gia tăng khoảng cách phát triển.

Các diễn giả bày tỏ lo ngại trước chủ nghĩa bảo hộ và những nỗ lực đơn phương thay đổi trật tự thế giới - Ảnh Gia Hân

Bày tỏ lo ngại về chính trị cường quyền, chủ nghĩa dân tộc, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh cho rằng, các nước dù lớn, dù nhỏ cũng sẽ phải đương đầu với thách thức này.

Khu vực cũng đang phải đối mặt với các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống như tranh chấp biển, biến đổi khí hậu và các thách thức mới như an ninh mạng đang nổi lên.

Ghi nhận các sáng kiến địa chiến lược khu vực như Vành đai - con đường, Chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương…, Phó thủ tướng khẳng định Việt Nam ủng hộ các sáng kiến nếu bảo đảm dựa trên luật lệ, tôn trọng luật pháp quốc tế và quyền tự quyết của các quốc gia. ASEAN cần tiếp tục phát huy vai trò trung tâm trong nỗ lực xây dựng cấu trúc khu vực vì hòa bình, hợp tác và phát triển.

Trong khi đó, bà Lynn Kuok bày tỏ một trong những lo ngại của bà về tình hình địa - chính trị hiện nay là những vấn đề ở Biển Đông, khi Trung Quốc đang muốn có sự chi phối với tình hình cũng như nguồn lực trong khu vực.

Bà Lynn Kuok cũng cho rằng, những hành động của Trung Quốc là nhằm tăng cường ảnh hưởng trong khu vực, ASEAN sẽ cần đưa ra chiến lược mạnh hơn để duy trì vai trò, ảnh hưởng trong khu vực.

Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Taro Kono cho biết ông lo ngại trước bất cứ nỗ lực đơn phương nào để thay đổi hiện trạng ở châu Á. Trong việc thiết lập một trật tự thế giới dựa trên luật lệ, bất cứ một sự thách thức, thay đổi nào một cách đơn phương với trật tự này, cộng đồng quốc tế cần có tiếng nói phản đối.

Ông Taro Kono cũng nhấn mạnh tự do hàng hải là một vấn đề chủ chốt với kinh tế toàn cầu, và cho biết Nhật Bản đang nỗ lực để tăng cường kết nối giữa khu vực bờ đông châu Phi với nền kinh tế ASEAN, thông qua Thái Bình Dương và bờ phía tây của châu Mỹ; hỗ trợ xây dựng trật tự trên biển dựa trên quy tắc, hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng có chất lượng cao: dự án cởi mở, công khai, có ý nghĩa kinh tế, lành mạnh về mặt tài chính của quốc gia được hỗ trợ; chống lại những nguy cơ như cướp biển, khủng bố và tăng cường năng lực các quốc gia trong đảm bảo an ninh trên biển.

Vũ Hân