Tự họa của Picasso: 70 triệu USD hay hơn nữa?

Trong chân dung tự họa này Picasso mặc một trong những chiếc áo len thân thuộc của ông – chiếc áo của người đi biển. Picasso đã vẽ Thủy thủ tại Paris vào thời kỳ đen tối của nước Pháp nói riêng và châu Âu nói chung, lúc phát xít Đức đang chiếm đóng nhiều quốc gia ở châu Âu và cũng là thời kỳ suy sụp của nền văn minh phương Tây.

Phải chăng trong chiếc áo thủy thủ, Picasso đang mơ về một ngày ra biển khơi, vượt thoát khỏi hiểm họa phát xít? Trong những năm tháng Paris bị chiếm đóng, bọn quốc xã Đức đã nhiều lần đến xưởng vẽ của Picasso, lăng mạ ông và hủy hoại tác phẩm của ông. Năm tuần trước khi Picasso vẽ Thủy thủ, chúng đã đe dọa sẽ đưa tác giả của Guernica vào trại tập trung. May thay, nhờ sự can thiệp của André-Louis Dubois và Jean Cocteau, đặc biệt là Arno Breker, nhà điêu khắc mà Hitler rất ái mộ nên ông đã thoát nạn. Max Jacob, nhà thơ cũng là họa sĩ, một người bạn thân thiết nhất với Picasso đã bị đưa vào trại tập trung đầu năm 1944 và qua đời ở địa ngục đó. Tháng 8-1944, quân Đồng Minh giải phóng Paris.

Bức Thủy thủ sau đó thuộc về bộ sưu tập của đôi vợ chồng doanh nhân Victor và Sally Ganz: họ đã mua nó với giá 11.000 USD vào năm 1952 và tranh được treo trong phòng vẽ gia đình Ganz suốt mấy thập niên trước khi đưa ra đấu giá năm 1997. Dù chỉ sở hữu một nhà chế tác đồ trang sức cỡ nhỏ ở New York, Victor và Sally Ganz đã từng bước sưu tầm tranh để rồi có được một bộ sưu tập tác phẩm mỹ thuật vào loại quan trọng nhất của thế kỷ XX

Trong sưu tập đó có nhiều tranh của Picasso. Đáng chú ý là bức Giấc mơ được ông mua năm 1941 với giá 7.000 USD. Năm 2001, tỉ phú Steve Wynn mua bức Giấc mơ từ một nhà sưu tập ẩn danh, người đã trả 48,4 triệu USD để sở hữu bức tranh trong một cuộc đấu giá năm 1997.

Năm 2007, Steve Wynn đồng ý bán bức Giấc mơ cho tỉ phú Steven A. Cohen với giá 140 triệu USD, thế nhưng tranh chưa trao cho chủ mới thì Steve Wynn đã vô ý làm thủng một lỗ trên mặt tranh, mà sau khi phục chế giá tranh đã mất đứt 40 triệu USD!

Nguyên Đán