Từ ống tre vô tình đến pháo hoa rực rỡ
Đầu tháng này, đội Phần Lan vừa giành chiến thắng trong Cuộc thi pháo hoa quốc tế tổ chức tại thành phố Đà Nẵng. Lễ hội này đã trở thành một điểm nhấn đáng yêu, giúp thu hút nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế đến Đà Nẵng. Nhưng có lẽ còn chưa nhiều người biết đến lịch sử của pháo hoa.
Xa xôi lắm lắm, loại "pháo" đầu tiên trong lịch sử được tạo nên khi ai đó vô tình ném những ống tre vào đống lửa đang cháy. Ống tre rỗng ruột chứa không khí bên trong, khi nhiệt độ tăng cao, lượng không khí giãn nở ra, áp suất bên trong ống tre tăng cao. Áp suất đủ lớn sẽ làm lớp vỏ tre vỡ tung, tạo ra tiếng nổ giòn tan. Các nhà sử học cho rằng đó là loại "pháo" đầu tiên trong lịch sử.
Nhưng, mặc dù nguyên tắc căn bản cũng không khác là bao, pháo hoa là một sáng tạo đẹp đẽ hơn nhiều và cũng phức tạp hơn nhiều, được hoàn thiện dần dần từ Đông sang Tây qua hàng ngàn năm. Có vẻ như những người có công đầu trong việc phát minh ra pháo hoa là các đạo sĩ Trung Quốc thời nhà Tùy và nhà Đường (khoảng năm 600 đến năm 900 sau Công Nguyên). Trong quá trình bào chế ra thuốc trường sinh bất lão, họ đã vô tình trộn các hỗn hợp chứa lưu huỳnh, kali nitrat, mật ong và asen nitrit và tạo ra hỗn hợp pháo đầu tiên (tiền thân của thuốc súng), khi được đốt cháy tỏa ánh sáng mạnh và tạo ra tiếng nổ lớn.
Quá trình sáng tạo tiếp tục không ngừng và những chiếc pháo hoa đầu tiên đã được khai sinh vào những năm 1200 sau Công Nguyên ở phương Đông, du nhập vào châu Âu nhờ các nhà ngoại giao, nhà thám hiểm và những tu sĩ truyền giáo. Nhà thám hiểm Marco Polo (1254-1324) được coi là đã có công mang pháo hoa từ phương Đông về Ý. Trong thời kỳ Phục Hưng tại châu Âu (năm 1400 đến 1500), người Ý bắt đầu phát triển pháo hoa thành một môn nghệ thuật đích thực.
Các màn trình diễn pháo hoa ngày càng được tổ chức với quy mô lớn hơn và các kỹ thuật phức tạp hơn với sự tham gia của các thợ mộc, thợ hàn, thợ xây và các họa sĩ nhằm tạo nên các cách sắp xếp đẹp mắt. Pháo hoa còn được điều khiển bởi hệ thống thiết bị điện tử nhằm kích hoạt pháo chính xác và an toàn hơn. Kết hợp với âm thanh và nhạc nền, những màn trình diễn pháo hoa trở thành những bữa tiệc nghệ thuật hoành tráng và lộng lẫy.
Vậy là cùng với thời gian, những ống tre vô tình bị ném vào lửa đã được phát triển thành thuốc súng phục vụ cho chiến tranh, rồi pháo hoa – sự kết hợp đẹp đẽ giữa kỹ thuật chế tạo với nghệ thuật biểu diễn. Vấn đề là cách sử dụng đúng đắn của con người.
