Từ S-400 đến Su-57 và Syria: Mâu thuẫn còn đó nhưng Nga-Thổ giống như 'cặp đôi' không thể tách rời?
Nga đang là một đối tác quan trọng đối với cả hai mục tiêu của Thổ Nhĩ Kỳ. Với cái gật đầu của Moscow, Ankara có thể mua thêm vũ khí và đạt được những gì mình muốn ở Syria.
Su-57 có thể sẽ là "cuộc khủng hoảng" mới sau S-400.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã có mặt tại Moscow trong tuần này để thảo luận về các liên hệ quân sự và quan hệ chặt chẽ hơn với Nga. Đồng thời Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng mới ở miền Bắc Syria, nơi quân Chính phủ đang tiến công đẩy lùi phiến quân và các nhóm cực đoan ở Idlib.
Nga đang là một đối tác quan trọng đối với cả hai mục tiêu của Thổ Nhĩ Kỳ. Với cái gật đầu của Moscow, Ankara có thể mua thêm vũ khí và đạt được những gì mình muốn ở Syria.
Trong khi đó, phía Nga cũng cần một sự thiện chí từ Thổ Nhĩ Kỳ để giúp cho tình hình ở Syria trở nên dễ dàng hơn. Đây là vấn đề phức tạp mà nhà lãnh đạo hai nước vướng phải ở Moscow.
Không thể tách rời
Tổng thống Erdogan đã mỉm cười với Tổng thống Nga Vladimir Putin khi cả hai thảo luận về việc Thổ Nhĩ Kỳ mua máy bay chiến đấu Su-35 và Su-57 do Nga sản xuất.
Ankara đã mua hệ thống S-400 từ Moscow và giờ đây có thể những hợp đồng máy bay chiến đấu tiên tiến hơn, bất chấp việc bản thân Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên của NATO, đồng minh với Mỹ.
Ít người còn nhớ rằng, chỉ cách đây vài năm, quan hệ hai nước đã rơi xuống vực sâu khi một máy bay phản lực F-16 của không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi một chiếc Sukhoi Su-24 của Nga.
Ở thời điểm hiện tại, Nga hài lòng với những phát triển này. Trong khi đó, giới phân tích cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sử dụng hợp tác với Nga để gây áp lực với Mỹ.
“Các kế hoạch tăng cường hợp tác quốc phòng với Nga của Thổ Nhĩ Kỳ là một yếu tố gây thêm áp lực đối với người Mỹ để khiến họ sẵn sàng giải quyết các vấn đề liên quan đến vùng an toàn ở phía đông bắc Syria”, Vladimir Fitin, người đứng đầu Viện nghiên cứu chiến lược Nga, nói với Jerusalem Post.
Chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ đang trở nên phức tạp. Một mặt Thổ Nhĩ Kỳ có các trạm quan sát ở miền Bắc Syria. Thổ Nhĩ Kỳ không muốn tình hình an ninh bị xói mòn nhiều hơn.
Tuy nhiên, các cuộc tấn công thời gian qua ở Idlib đang khiến cho làn sóng tị nạn manh mún nổ ra. Trong khi người Kurd vẫn là một bế tắc ở vùng biên giới, tạo nên mối đe dọa an ninh quốc gia đối với Ankara.
Giới phân tích cũng cho rằng, tình thế bạo lực ở Idlib cũng không hẳn là một tin vui cho Nga.
Moscow sẽ phải thận trọng hơn trong việc hỗ trợ các cuộc tấn công của quân Chính phủ. Vì nếu khu vực này bùng phát thành bạo lực thì mục tiêu để cho Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng thỏa thuận S-400 gây áp lực cho Mỹ sẽ bị hủy hoại bởi chiến tranh ở miền Bắc Syria.
Nga-Thổ cần nhau ở Syria.
Vì vậy, dù muốn hay không, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga sẽ phải có với nhau một sự đồng nhất ở miền Bắc Syria, trong khi Ankara sử dụng Moscow làm điểm gây áp lực chống lại Mỹ.
“Nguyên nhân cốt lõi của vấn đề là cả Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đều coi nhau là một người chơi gây bất ổn cơ bản ở Trung Đông”, Aaron Stein, chuyên gia tại Viện nghiên cứu chính sách đối ngoại (Mỹ) nói về mối quan hệ Mỹ-Thổ ở Syria.
Sai lầm chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ
Chính sách đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria đã thất bại ở ít nhất 4 vấn đề chính.
Đầu tiên Ankara đã thất bại trong việc thay đổi chính quyền của Tổng thống Assad, vốn là nguồn gốc trực tiếp khiến nước này liên quan đến cuộc xung đột Syria.
Thứ hai, cuộc chiến đã dẫn đến việc tạo nên một lực lượng người Kurd mạnh mẽ và độc lập ở Syria, nơi họ xung đột trực tiếp với các mục tiêu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Thứ ba, mặc dù có tham vọng áp đặt cuộc chơi, Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay là một thế lực yếu thế ở Syria, bị buộc tuân theo ý chí của các cường quốc khác như Nga và Mỹ, ngay cả trong các quyết định quan trọng.
Cuối cùng, cuộc chiến Syria đã phát triển thành một cuộc khủng hoảng cực kỳ phức tạp, có khả năng kéo dài trong nhiều năm và làm tổn thương Thổ Nhĩ Kỳ bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm cả về kinh tế và chính trị, nhưng quan trọng nhất là về mặt quân sự.
