Tung hoành Syria, Nga quyết tranh đoạt lợi ích như Mỹ?

Chiến đấu cơ Su-35S của Nga tham chiến tại Syria

Thật không ngoa khi nói rằng hiện nay những người ủng hộ chính sách đối ngoại mới của ông Trump và hõa hoãn với Nga đang toát mồ hôi trước việc chính sách này có thể sẽ thất bại dưới sự đả kích của truyền thông và các cuộc tấn công của Đảng Dân chủ.

Dấu hiệu của việc rút lui chính sách này là không thể chối bỏ. Một vài tuần trước, Đại sứ của Mỹ tại Liên hợp quốc Nikki Haley liên tục lặp lại luận điệu chống Nga của người tiền nhiệm Samantha Power. Sau đó Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis tại Bonn, Ngoại trưởng Mỹ Tillerson ở Brussels và Phó Tổng thống Mike Pence ở Munich đều đưa ra các tuyên bố tiếp tục ủng hộ cho NATO và các đồng minh của Mỹ, trong khi vấn đề này đã bị ông Donald Trump đề cập đến trong suốt chiến dịch, thậm chí ông Trump còn gọi sự ủng hộ của Mỹ cho NATO là lỗi thời.

Gần đây nhất, Nga đã không được mời tham dự cuộc họp liên minh 68 nước do Mỹ dẫn đầu chống IS được tổ chức vào 22-23/3 tại Washington D.C. Điều này rõ ràng mâu thuẫn với lời cam kết của ông Trump trong suốt chiến dịch tranh cử là sẽ thiết lập một liên minh với Nga để chiến đấu tiêu diệt IS.

Người Mỹ có thể cho rằng Nga sẽ tuyệt vọng khi quá mong chờ sự thay đổi từ phía chính quyền mới, nhưng rốt cuộc hóa ra mọi việc lại chẳng có gì khác. Tuy nhiên truyền hình nhà nước Nga mới vừa đưa ra một thông tin thú vị về sự kiên quyết và khéo léo của vị tân tổng thống mà nhiều người Mỹ lại không để ý.

Russia Insider dẫn lại thông tin từ đài truyền hình quốc gia Nga, mới đây, một cuộc họp đã diễn ra ở một khu nghỉ dưỡng miền nam Thổ Nhĩ Kỳ giữa các sĩ quan cao cấp nhất của Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Nga cùng thảo luận về sự phối hợp hành động ở miền bắc Syria, nơi họ đang hoạt động gần nhau nhưng mục tiêu lại thường trái ngược nhau. Cuộc họp có sự tham gia của tổng tham mưu trưởng quân đội ba nước Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ và Nga.

Phi công Nga tham gia chiến dịch quân sự tại Syria

Tàu sân bay Nga Đô đốc Kuznetsov cũng đã sang chiến trường Syria thử lửa

Theo Russia Insider, cuộc họp diễn ra thuận lợi và bên duy nhất rời cuộc họp trong buồn rầu là Thổ Nhĩ Kỳ. Mỹ và Nga có vẻ như đã cùng nhất trí về cách để giữ cho lực lượng chiến binh người Kurd do Mỹ hậu thuẫn tiếp tục phẫn uất về sự hiện diện của quân Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc tấn công vào “thủ đô” tự xưng Raqqa của IS, và hệ quả tất yếu là làm sao để gạt bỏ tham vọng chiếm giữ một vùng ảnh hưởng của quân Thổ ở phía bắc Syria sử dụng quân lính Thổ và người Thổ Nhĩ Kỳ ở địa phương.

Theo phía Nga, các cuộc đối thoại vẫn đang diễn ra giữa người của ông Trump với các cơ quan của Nga. Nhưng liên hệ về quân sự đầu tiên sau vụ sáp nhập Crimea năm 2014 đã thể hiện một ý nghĩa đặc biệt.

Ông Trump đã kết luận phương cách quan hệ với Nga sẽ là nằm ngoài các cuộc gặp gỡ có bên trung gian. Trong khi việc đưa Nga vào cuộc họp Liên minh chống IS sẽ chỉ kích động sự chỉ trích từ giới truyền thông, cuộc họp thượng đỉnh của các tham mưu trưởng ở một thành phố ven biển Thổ Nhĩ Kỳ có thể hiệu quả hơn nhiều.

Chẳng phải ngẫu nhiên mà báo chí đang phàn nàn về việc không thể tiếp cận ông Rex Tillerson. Chắc chắn ông đã nhận được lệnh từ Phòng Bầu Dục. Cách tiếp cận “chuyện đã rồi” mà không gây ra phàn nàn này là cách làm rất hay, khi ông Trump vẫn đang bị chỉ trích vì chiến thắng không minh bạch trong cuộc bầu cử.

Đây hoàn toàn là về lĩnh vực quân sự. Russia Insider nhận định nếu ông Trump tiếp tục để quân đội tham chiến mạnh mẽ, đây sẽ là một bước đi lớn, trái ngược so với hành động của nước Mỹ vào những tháng cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông Obama, khi Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter thể hiện sự bất lực.

Tổng thống Mỹ Trump có vẻ bắt đầu thay đổi chiến lược trong cuộc chiến Syria

Người ta tin rằng bằng việc hạ lệnh tấn công vào các vị trí của quân đội Syria ở Deir Ezzor, ông Carter đã phá hoại thỏa thuận ngừng bắn được Ngoại trưởng John Kerry đưa ra hồi tháng 9/2016 với sự chấp thuận của ông Obama. Một quân đội dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà Trắng là sự bảo vệ tốt nhất chống lại sự khiêu khích hoặc các vụ tai nạn rủi ro, những thứ có thể leo thang nhanh chóng trong điều kiện thiếu lòng tin và kho vũ khí lúc nào cũng sẵn sàng được sử dụng.

Russia Insider cho rằng Nga đang thắng thế ở Trung Đông khi mới đây, hai nhân vật quan trọng đối với nền địa chính trị trong khu vực là Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ và Thủ tướng Israel đã đến thăm Mátxcơva. Chắc chắn chuyến thăm của ông Erdogan đã được lên kế hoạch từ trước, và chương trình nghị sự của chuyến thăm này đặt nặng về các vấn đề kinh tế.

(còn tiếp)

Đặng Phương Thảo -