Tướng Qassem Suleimani là ai? - Từ cậu bé nông dân trở thành người đàn ông quyền lực

Các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ ở Baghdad vào sáng thứ Sáu đã giết chết một trong những người đàn ông có ảnh hưởng nhất không chỉ ở Iran mà còn cả ở Syria, Lebanon và Iraq.

Ảnh hưởng của Tướng Iran Qassem Suleimani ở Iran chỉ đứng sau Lãnh đạo Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Ruhollah Khomeini.

Tướng Iran Qassem Suleimani từng được chỉ huy người Mỹ David Petraeus mô tả là "một nhân vật thực sự xấu xa".

Qassem Suleimani, 62 tuổi, đã trở nên nổi tiếng trong những năm qua và đôi khi được nhắc tới như một tổng thống tương lai. Tuy nhiên, Lãnh đạo lực lượng Quds của Vệ binh Cách mạng vẫn là một nhân vật tương đối khó hiểu bên ngoài khu vực của mình.

Ông Hina Esfanderator, một thành viên của Tổ chức Thế kỷ cho biết, Qassem Suleimani quan trọng hơn cả tổng thống bởi ông ta có thể nói chuyện được với tất cả các phe phái ở Iran, có thể liên lạc trực tiếp với nhà lãnh đạo tối cao và chịu trách nhiệm về chính sách khu vực của Iran. Không ai khác có tầm quan trọng và ảnh hưởng nhiều như thế.

Trong cuộc chiến tranh Iraq với Iran năm 1980, kéo dài 8 năm, ông Soleimani được biết đến như một chỉ huy lão luyện, lãnh đạo quân đội Iran trong nhiều trận chiến chống lại lực lượng địch. Sau khi được chỉ định là Chỉ huy Lực lượng Quds tinh nhuệ của IRGC, ông Soleimani dần trở thành một nhân vật hàng đầu trong nỗ lực của Iran nhằm hỗ trợ các quốc gia khu vực và đồng minh chống lại sự can thiệp của nước ngoài.

Lực lượng Quds được giao nhiệm vụ gây dựng ảnh hưởng của Iran đối với nước ngoài và, trong hai thập kỷ qua, Suleimani đã đạt được thành công một cách phi thường trong nhiệm vụ đó. Trong sự hỗn loạn và chết chóc xảy ra sau cuộc xâm lược Iraq năm 2003 do Hoa Kỳ lãnh đạo và cuộc cách mạng Syria năm 2011, Suleimani đã nhìn thấy cơ hội, đổ người và tiền để xây dựng một lực lượng thân Iran tinh nhuệ trải dài khắp khu vực từ Lebanon ở phía Tây đến Yemen ở miền Nam.

Sự gia tăng liên tục của Hezbollah, lực lượng vũ trang mạnh nhất ở Lebanon, sự can thiệp quyết đoán của Iran để chống đỡ cho Tổng thống Bashar al-Assad trong cuộc nội chiến ở Syria, sự kháng cự liên tục của các dân quân Houthi của Yemen đối với các lực lượng do Arab Saudi lãnh đạo, và sự lên ngôi của các dân quân Shia ở Iraq: mỗi sự phát triển này đều có sự góp mặt của chỉ huy người Iran Qassem Suleimani - người đàn ông sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở 1957.

Suleimani đã viết trong cuốn tự truyện của mình rằng ông sinh ra ở Rabor, một thành phố ở miền Đông Iran và bị phải đi đến một thành phố lân cận năm 13 tuổi để làm việc kiếm tiền trả các khoản nợ của cha mình cho chính phủ Shah (vua Iran từ 16 tháng 9 năm 1941 cho đến khi bị lật đổ trong cuộc Cách mạng Hồi giáo vào 11 tháng 2 năm 1979). Vào thời điểm quốc vương Shah sụp đổ năm 1979, Suleimani đã ủng hộ sự cai trị của giáo sĩ Ayatollah Ruhollah Khomeini, và gia nhập đội Vệ binh Cách mạng, lực lượng bán quân sự được thành lập để ngăn chặn cuộc đảo chính chống lại Cộng hòa Hồi giáo mới được tuyên bố.

Trong vòng hai năm, Suleimani được phái ra mặt trận để chiến đấu trong cuộc chiến chống lại quân đội Iraq xâm lược. Suleimani nhanh chóng chứng minh được khả năng nổi bật của mình, đặc biệt là trong việc thực hiện các nhiệm vụ trinh sát táo bạo đằng sau các tuyến của Iraq, và được bổ nhiệm làm người đứng đầu một lữ đoàn. Suleimani bị thương ít nhất một lần và để mất nhiều lính, nhưng chưa bao giờ nếm mùi thất bại. Chiến tranh cũng cho anh ta những liên hệ đầu tiên với các dân quân nước ngoài – lực lượng có thể sẽ giúp Suleimani thực hiện những chiến tích mới trong những thập kỷ tới.

Vào thời điểm chính phủ Iraq sụp đổ năm 2003, Suleimani là người đứng đầu lực lượng Quds và bị cáo buộc đã tài trợ cho các dân quân Shia (cùng với các đối thủ dân quân Sunni của họ) giết chết hàng ngàn người dân Iraq và quân đội liên minh. Khi giao tranh nổ ra trên đường phố Iraq, Suleimani đã chiến đấu trong một “cuộc chiến tranh bóng tối” với Mỹ để tận dụng quyền lãnh đạo mới của Iraq.

Một tin nhắn ông đã chuyển vào năm 2007 cho chỉ huy người Mỹ David Petraeus đã trở nên nổi tiếng tiếng. “Nói chung”, Petraeus đọc nó, “bạn nên biết rằng tôi, Qassem Suleimani, kiểm soát chính sách của Iran đối với Iraq, Lebanon, Gaza và Afghanistan. Đại sứ tại Baghdad là một thành viên của lực lượng Quds. Cá nhân sẽ thay thế anh ta là một thành viên của lực lượng Quds. (Petraeus, trong một lá thư năm 2008 gửi cho Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lúc đó, đã mô tả Suleimani là một nhân vật thực sự xấu xa.)

Ở Iraq, ở đỉnh cao của chiến dịch chống khủng bố IS, Suleimani đã hỗ trợ chính phủ Baghdad trong các hoạt động giành lại thành phố chiến lược nhiều dầu mỏ Tikrit từ tay IS năm 2015. Đồng thời, ông cũng tham gia chỉ huy trận chiến chống lại phiến quân Takfiri tại thành phố Bukamal của Syria vào tháng 11/2017.

Tháng 11/2017, ông Soleimani tuyên bố chấm dứt sự cai trị lãnh thổ của IS trong một bức thư gửi cho Lãnh đạo Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Seyyed Ali Khamenei.

Đầu năm 2019, Soleimani đã được Lãnh đạo tối cao Ali Khamenei trao tặng Huân chương Zulfaqar - Huân chương quân sự cao nhất của Iran.

Một vụ rò rỉ thông tin ngoại giao gần đây cho thấy mức độ ảnh hưởng kinh khủng của Suleimani ở Iraq: Ông có thể giúp lãnh đạo một cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo, buộc một Bộ trưởng Giao thông lúc đó cho phép các máy bay của Iran vũ khí của Syria bay qua Iraq và thường xuyên dành thời gian gặp gỡ các quan chức chính phủ Iraq.

Chính khả năng xây dựng các mối quan hệ của Suleimani đã khiến ông ta trở nên quá nhiều quyền lực. Suleimani đã xây dựng mối quan hệ với tất cả mọi người, trong và ngoài Iran, trong và ngoài chính phủ.

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran của Suleimani đã đàn áp các cuộc biểu tình đẫm máu trên đường phố ở Iran vào năm 2009. Sự bùng nổ của những người bất đồng chính kiến ở Lebanon, Iraq và Iran trong những tháng gần đây một lần nữa đã gây áp lực lên tầm ảnh hưởng mà ông ta đã gây dựng được trong hai thập kỷ qua. Người Iraq đổ lỗi cho các dân quân dưới ảnh hưởng của Suleimani đã đàn áp bạo lực đối với các cuộc biểu tình ở Baghdad. Suleimani đã không còn hoạt động trong bóng tối.

Mười tám tháng trước khi qua đời, Suleimani đã đưa ra lời cảnh báo công khai tới Tổng thống Donald Trump – điều mà có thể là đúng dù không phải theo cách mà Suleimani dự tính. "Ông Trump, một con bạc, tôi nói cho ông biết rằng, chúng tôi ở ngay sát ông - nơi mà ông không bao giờ ngờ tới. Ông sẽ bắt đầu cuộc chiến nhưng chúng tôi sẽ kết thúc nó”.

Trâm Anh (theo TheGuardian)