Tuyên bố 'bất ngờ' của ông Trump giữa lúc Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ căng thẳng vì S-400 Nga

“Đó là vấn đề. Không có gì bàn cãi. Điều đó không tốt”, Tổng thống Trump nói với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 ở thành phố Osaka của Nhật Bản hôm 29/6.

Tổng thống Trump thừa nhận Mỹ đối xử không công bằng với Thổ Nhĩ Kỳ liên quan tới thương vụ S-400.

Liên quan tới việc Tổng thống Erdogan “muốn mua tên lửa Patriot nhưng lại bị từ chối”, Tổng thống Trump cho hay ông đã trở nên thân thiết với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, và “bạn nên đối xử công bằng với mọi người nhưng tôi nghĩ, Tổng thống Erdogan đã không được đối xử công bằng”.

Nga – Thổ ký kết thỏa thuận trị giá 2,5 tỷ USD để mua bán 4 tổ hợp S-400 vào tháng 12/2017. Vào tháng 12/2018, Mỹ đề xuất thương vụ mua bán tên lửa Patriot trị giá 3,5 tỷ USD với Thổ Nhĩ Kỳ nhưng Ankara từ chối. Theo Thổ Nhĩ Kỳ, thương vụ Patriot của Mỹ không tốt như S-400 của Nga.

Giới chức Thổ Nhĩ Kỳ cũng cho biết, quốc gia này vẫn muốn mua các loại vũ khí của Mỹ nhưng không có chuyện từ bỏ mua S-400 của Nga bởi Moscow sẽ tiến hành chuyển giao S-400 cho Ankara bắt đầu từ tháng Bảy.

Bình luận về tuyên bố của Tổng thống Trump, ông Aydin Sezer, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Nga – Thổ ở Ankara nhận định, ông không chắc về việc Tổng thống Mỹ có thể ngăn chặn lệnh trừng phạt với Thổ Nhĩ Kỳ vì thương vụ S-400 hay không ngay cả khi ông Trump không muốn trừng phạt Ankara.

“Tôi cho rằng ông Trump đang cố đóng vai trò là người tốt. Tuyên bố từ Nhà Trắng cho thấy, vấn đề trừng phạt vẫn đang được thảo luận đồng thời khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ nên hợp tác cùng nhau để phát triển hệ thống phòng thủ chung tích hợp hoạt động với các hệ thống vũ khí của NATO. Theo tôi, phái đoàn quan chức Mỹ - Thổ sẽ tiếp tục nghiên cứu và tìm ra giải pháp cho vấn đề S-400. Thổ Nhĩ Kỳ cũng nên cân nhắc vấn đề ông Trump khó có thể ngăn chặn việc Ankara bị áp đặt lệnh trừng phạt bởi ông Tổng thống Mỹ không có quyền làm như vậy”, ông Sezer kết luận.

Trong khi đó, hôm 29/6, phát biểu với Tổng thống Nga Vladimir Putin bên lề thượng đỉnh G20, Tổng thống Erdogan xác nhận quá trình chuyển giao S-400 vẫn diễn ra theo kế hoạch.

Ông Erdogan khẳng định thêm việc chuyển giao công nghệ S-400 đóng vai trò quan trọng trong “ưu tiên hợp tác” giữa Nga – Thổ.

Minh Thu (lược dịch)