TVQH 'bác' sửa toàn bộ Luật Đầu tư công

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại phiên họp - Ảnh: TTXVN

Đa số các ý kiến không đồng ý với đề nghị sửa đổi toàn bộ khi luật này mới có hiệu lực được 3 năm, mà chỉ nên sửa những quy định cứng nhắc, bất cập, chưa đầy đủ.

Bất cập không thể “đổ thừa” do Luật

Trước đề nghị sửa toàn bộ Luật Đầu tư công sau 3 năm có hiệu lực, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, cần cân nhắc bởi nhiều nội dung tại dự thảo luật mang tính chất “nới” hơn là giải quyết vướng mắc.

Liên quan đến đề xuất nâng quy định dự án trọng điểm quốc gia sử dụng vốn đầu tư công phải từ 35.000 tỷ đồng trở lên (hiện là 10.000 tỷ đồng), đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Nguyễn Đức Hải cho rằng, tờ trình của Chính phủ mới chỉ nêu mức này tương đương 0,6% GDP mà chưa đưa ra cơ sở điều chỉnh, đánh giá tác động nên chưa đủ căn cứ.

Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải dẫn ý kiến của cử tri cho rằng chúng ta “nhà nghèo nhưng chi tiêu còn lãng phí”. Cùng với đó, bà cho biết, cụm từ “đầu tư dàn trải và kém hiệu quả” nhiều lần được cử tri nhắc đến trong các cuộc tiếp xúc nên kỳ vọng lần này sửa đổi sẽ khắc phục tối đa vấn đề đầu tư dàn trải và kém hiệu quả, nâng cao hiệu quả công tác quản lý trong đầu tư công.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cũng đặt vấn đề nên chọn lựa một số điều cần thiết để sửa đổi và nhấn mạnh nguyên tắc phải đảm bảo đầu tư công trong điều kiện ngân sách có hạn, tạo ra động lực phát triển kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô. “Trong những năm gần đây, do tác động của đầu tư, trong đó đầu tư công đã đưa tốc độ phát triển kinh tế ổn định ở mức cao, vậy thì có lý gì để giải thích trước Quốc hội là phải sửa luật?”, ông Giàu nói và cho rằng không nên sửa toàn diện luật.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, quá trình triển khai thực hiện, do lần đầu tiên ban hành luật này và chuyển từ kế hoạch đầu tư công hàng năm sang trung hạn nên có lúng túng, gây khó khăn. Tuy nhiên, việc này do chuyển đổi cơ chế từ cũ sang mới chứ không phải do luật. Đồng ý sửa những quy định còn cứng nhắc, chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ, nhưng Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh những gì do cách triển khai thực hiện thì sẽ không sửa. Theo bà, bất cập lâu nay phần nhiều do thực hiện, không thể “đổ thừa” hết do luật. “Nếu lần này chưa đưa ra đủ các minh chứng cho quan điểm này, trong lần họp tới của Ủy ban TVQH, tôi sẽ cung cấp tất cả vấn đề cho thấy triển khai Luật Đầu tư công không được là do triển khai thực hiện chứ không phải do luật”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, thiếu niên, nhi đồng Nguyễn Thanh Bình cho rằng, từ khi có Luật Đầu tư công, dường như việc triển khai các dự án có chậm lại, không chỉ với các dự án có vốn ODA mà cả với các dự án trong nước, từ sân bay Long Thành đến đường cao tốc và các dự án ở địa phương đều triển khai chậm. “Như vậy là có vấn đề nên đề nghị chỉnh sửa là hợp lý”, ông Bình nói.

Sửa toàn bộ sẽ phá vỡ kế hoạch đầu tư công trung hạn

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhắc lại nhiều ý kiến thời gian qua cho rằng các quy định của Luật Đầu tư công gây phiền hà, phức tạp, ảnh hưởng việc giải ngân vốn đầu tư công hàng năm. Tuy nhiên, khi nghiên cứu kỹ, bà đưa ra nhận định, trong việc triển khai thực hiện luật, các Bộ, ngành, địa phương chưa chấp hành đúng kỷ cương, kỷ luật của Luật Đầu tư công. Bà dẫn ví dụ, trình tự lập, thẩm định phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư đều không đúng theo quy định pháp luật của Luật Đầu tư công, tất cả các khâu đều chậm hơn so với thời gian quy định.

Tăng thuế môi trường đối với xăng dầu

Chiều 20/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận và biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu.

Theo đó, thuế môi trường với xăng sẽ tăng lên 4.000 đồng, tăng 1.000 đồng/lít so với hiện nay. Dầu hỏa sẽ chịu thuế môi trường 1.000 đồng/lít từ đầu năm 2019, tăng 700 đồng so với hiện nay.

So với đề xuất Chính phủ đưa ra hồi tháng 5, thuế môi trường với mặt hàng dầu hỏa đã giảm một nửa, sau khi tiếp thu ý kiến góp ý của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ngoài ra, thuế môi trường với dầu nhờn, mỡ nhờn, dầu mazut cũng tăng lên 2.000 đồng/lít, từ mức 900 đồng hiện hành.

Nghị quyết sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2019.

Bên cạnh đó, công tác chuẩn bị dự án còn hình thức, hồ sơ dự án sơ sài về chất lượng, nhiều dự án chưa đủ điều kiện quyết định đầu tư nhưng vẫn được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Dự án được bố trí kế hoạch vốn nhưng không giải ngân được do chưa có mặt bằng và chưa có thiết kế kỹ thuật.

Chủ tịch Quốc hội cũng đánh giá, các đề xuất sửa Luật Đầu tư công có lẽ chưa giải quyết được vấn đề cốt lõi, nhiều nội dung sửa đổi chưa quy định rõ ràng, thậm chí nhiêu khê hơn, thiếu tính cụ thể. “Tôi sợ sửa rồi lại gây khó khăn hơn trong triển khai thực hiện”, bà Ngân băn khoăn.

Để giải quyết những tồn tại này, theo Chủ tịch Quốc hội, phải chấp hành đúng kỷ cương kỷ luật, thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Việc sửa đổi phải đảm bảo những vấn đề cốt lõi liên quan đến chấp hành kỷ cương kỷ luật, trách nhiệm của các Bộ, ngành địa phương khi được phân cấp, tránh thất thoát, dàn trải, đầu tư lãng phí. Đặc biệt, luật phải quy định, bổ sung thêm chế tài trong việc lập, tổng hợp giao kế hoạch không đúng thời gian quy định. “Luật phải nghiêm cấm giao kế hoạch chậm, giao kế hoạch nhiều lần ảnh hưởng tới việc triển khai sử dụng vốn, làm tăng chi phí vay và trả nợ hàng năm, phải ghi rõ nếu giao chậm, không giao thì trách nhiệm thế nào”, Chủ tịch Quốc hội nói, đồng thời đề nghị không sửa toàn diện, chỗ nào bất hợp lý, chưa đầy đủ thì sửa.

Kết luận nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đánh giá nhiều vấn đề tờ trình của Chính phủ nêu cần sửa nhưng chưa đủ “độ sâu, độ chín”. Thực tế, vướng mắc vừa qua có một phần do sự chưa phù hợp của luật với các nghị định, thông tư, do sự phối hợp T.Ư và địa phương chưa tốt, nhưng cái đó không nhiều. Do vậy, TVQH đề nghị chỉ sửa những gì thực sự vướng mắc, đã được đánh giá tác động chứ không sửa toàn diện. “Luật mới được 3 năm, giờ sửa có khi phá vỡ toàn bộ kế hoạch đầu tư công trung hạn mà chúng ta đã đề ra”, ông Hiển lo ngại.

Hoài Thu