Tỷ giá nhìn từ biến động giá vàng

Giá vàng trong nước biến động tỷ lệ thuận với giá thế giới, tuy nhiên tốc độ tăng của giá vàng nội địa chậm hơn và yếu hơn. Ảnh minh họa là người dân đi mua vàng tại một cửa hàng vàng bạc đá quý. Ảnh: TTXVN

Hồi giữa tháng hai năm nay, giá vàng quốc tế cũng từng lên đến 1.350 đô la Mỹ/ounce nhưng sau đó đã từ từ đi xuống sau khi đồng đô la Mỹ mạnh trở lại so với hầu hết các ngoại tệ khác. Lần này không thế, giá vàng thế giới đã có một bước tiến xem ra vững chắc nhờ những thông tin xung quanh khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có thể hạ lãi suất.

Tổng thống Donald Trump đã liên tục phàn nàn Fed giữ lãi suất đồng đô la quá cao. Cho đến giờ Fed vẫn đang để ngỏ khả năng có thể hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 7-2019. Vàng cứ thế được thể lên giá. Thêm vào đó, ngân hàng trung ương một số quốc gia như Trung Quốc và Nga đã mua vào vàng, đẩy giá kim loại quý hiếm này tăng mạnh.

Giá vàng trong nước biến động tỷ lệ thuận với giá thế giới, tuy nhiên tốc độ tăng của giá vàng nội địa chậm hơn và yếu hơn. Mức cao nhất bán ra của giá vàng được ghi nhận tại các công ty kinh doanh vàng bạc đá quý và một số ngân hàng thương mại được phép kinh doanh vàng là 39,7 triệu đồng/lượng vào chiều ngày 25-6-2019. Giá mua vào quanh mức 39,1-39,2 triệu đồng/lượng. Khi giá vàng càng cao thì chênh lệch giữa giá mua và bán càng lớn. Nhu cầu mua vào của người dân thấp trong khi nhu cầu bán lại cao. Nhiều người nắm giữ vàng ở mức 36-36,5 triệu đồng/lượng đã hàng năm nay, giờ giá tăng, họ mang ra bán.

Vẫn có cầu mua vàng, nhưng giá mua trong nước luôn thấp hơn giá thế giới khoảng 400.000-500.000 đồng/lượng. Người mua vàng lúc này không dại gì mua vào để đấy chờ giá cao hơn mới bán ra, tức mang tính đầu cơ, vì giá vàng quốc tế có thể biến động nhanh chóng bất cứ thời điểm nào. Nếu Fed không tăng lãi suất, giá vàng có khả năng rớt mạnh và rớt ngay lập tức. Chưa kể các quỹ đầu cơ quốc tế có thể bán vàng ra để mua lại khi giá xuống.

Vậy vàng trong nước được mua để làm gì? Các tiệm vàng nhỏ khi có cầu thì họ mới mua vào và bán ra ngay. Cầu vàng hiện nay đang yếu nên việc mua vào rồi bán ra ngay của các tiệm vàng nhỏ không mang tính phổ biến. Ít ai chú ý rằng đã có một sự liên hệ tương đối chặt chẽ giữa sự biến động của giá vàng và tỷ giá hối đoái cả trên thị trường tự do và ngân hàng những tuần qua. Hai tuần gần đây, bộ phận kinh doanh ngoại hối của một ngân hàng đã mua vào lượng ngoại tệ tiền mặt mà người dân và một số điểm thu đổi ngoại tệ mang đến bán tới 200 triệu đô la Mỹ - một con số kỷ lục đối với ngân hàng này và nhiều ngân hàng khác. Khảo sát của chúng tôi với năm tổ chức tín dụng có chức năng kinh doanh vàng cho thấy hai tuần gần nhất các ngân hàng đã mua vào được từ dân cư, tổ chức chừng 400 triệu đô la Mỹ tiền mặt. Trong cơ cấu đô la tiền mặt các ngân hàng mua, có thể đến từ khách du lịch nước ngoài, Việt kiều, kiều hối..., các nguồn này luôn là yếu tố thường xuyên và chúng ít biến động. Đô la mà ngân hàng mua được tăng vọt là nhờ biến động giá vàng. Hay nói cụ thể là do xuất vàng lậu.

Với mức chênh lệch từ 300.000 đồng/lượng trở lên, vàng trong nước đã được thu gom và xuất lậu qua biên giới, làm tăng lượng ngoại tệ tiền mặt được đưa vào thị trường tự do. Số liệu ước tính của một số ngân hàng khá giống nhau: đã có khoảng 5-8 tấn vàng được xuất lậu qua biên giới. Nên nhớ đầu tháng 5-2019 giá vàng quốc tế vẫn còn dưới 1.300 đô la Mỹ/ounce và suốt tháng 5 giá đô la Mỹ chuyển khoản niêm yết bán ra của các ngân hàng luôn đứng ở 23.430 - 23.450 đồng/đô la Mỹ. Ngay cả trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, có thời điểm tỷ giá được giao dịch tới 23.400-23.410 đồng/đô la Mỹ. Lúc đó giá đô la Mỹ tại thị trường tự do cũng bám sát giá ngân hàng, thậm chí có ngày còn cao hơn.

Rồi đột nhiên giá vàng thế giới tăng và tăng nhanh, tăng mạnh và tỷ giá thị trường tự do giảm mạnh. Giá đô la trên thị trường tự do hạ vì cung nhiều, mà cung nhiều là nhờ xuất vàng lậu qua biên giới. Khi giá đô la tự do giảm, tất nhiên người ta mang ngoại tệ vào bán cho ngân hàng.

Hải Lý