UBTVQH xem xét thông qua dự thảo Nghị quyết sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã

6 nguyên tắc sắp xếp đơn vị hành chính

Thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết trên. Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, dự thảo Nghị quyết gồm 4 chương, 25 điều với các nội dung cơ bản như đối tượng thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 (Điều 1 và Điều 3).

Dự thảo Nghị quyết quy định 6 nguyên tắc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã, trong đó cơ bản kế thừa các nguyên tắc tại Nghị quyết số 653/2019/UBTVQH14. Dự thảo cũng quy định cụ thể về tiêu chuẩn của ĐVHC cấp huyện, cấp xã sau sắp xếp, gồm: tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số; tiêu chuẩn chất lượng đô thị; tiêu chuẩn số lượng ĐVHC trực thuộc.

Toàn cảnh Phiên họp thứ 24 của UBTVQH.

Dự thảo quy định về trình tự, thủ tục, hồ sơ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 (từ Điều 7 đến Điều 9); Về sắp xếp tổ chức bộ máy, số lượng lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức và chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư do thực hiện sắp xếp ĐVHC (Điều 10 đến Điều 12)

Về sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau sắp xếp ĐVHC (Điều 13), dự thảo Nghị quyết quy định trong quá trình xây dựng Đề án sắp xếp ĐVHC thì UBND cấp tỉnh và các Bộ, cơ quan trung ương có đơn vị trực thuộc trên địa bàn đồng thời lập danh sách và dự kiến phương án sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công thuộc phạm vi quản lý…

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày Tờ trình.

Về áp dụng chế độ, chính sách đặc thù đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp (từ Điều 14 đến Điều 19), để khắc phục những bất cập, hạn chế khi thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021 và để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Kết luận số 48-KL/TW, dự thảo Nghị quyết quy định về việc thực hiện chế độ chính sách đặc thù đối với người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và việc phân bổ ngân sách theo ĐVHC trong các trường hợp sắp xếp ĐVHC theo hướng không cắt giảm ngay các chế độ, chính sách mà giữ ổn định như trước thời điểm sắp xếp.

Quy định phạm vi và chế độ, chính sách được hưởng theo các Chương trình mục tiêu quốc gia được giữ ổn định như trước thời điểm sắp xếp cho đến khi cấp có thẩm quyền ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc cho đến hết thời hạn của Chương trình (Điều 15).

Đủ điều kiện để trình UBTVQH xem xét, thông qua

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý tiếp tục thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.

Với những lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ, Ủy ban Pháp luật thấy rằng, việc xây dựng và ban hành Nghị quyết này theo trình tự, thủ tục rút gọn là phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; hồ sơ dự thảo Nghị quyết đủ điều kiện để trình UBTVQH xem xét, thông qua…

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra.

Ủy ban Pháp luật tán thành với quy định của dự thảo Nghị quyết về phạm vi các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp (Điều 1); các trường hợp không bắt buộc sắp xếp ĐVHC do có yếu tố đặc thù (Điều 3) và các nguyên tắc sắp xếp ĐVHC (Điều 2) vì đã quán triệt đầy đủ chủ trương tại các nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị.

Bên cạnh đó, đề nghị trong các giai đoạn sau này, cần tiếp tục nghiên cứu để có giải pháp xử lý, sắp xếp cả đối với những ĐVHC cấp huyện, cấp xã có diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số quá lớn, gấp rất nhiều lần so với tiêu chuẩn quy định nhằm bảo đảm yêu cầu về quản lý nhà nước, phù hợp với năng lực của bộ máy chính quyền và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Ủy ban Pháp luật cũng cơ bản tán thành với quy định các ĐVHC hình thành sau sắp xếp phải đáp ứng các tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số theo quy định, trừ trường hợp nhập từ 03 ĐVHC cùng cấp trở lên hoặc có yếu tố đặc thù mà không thể nhập, điều chỉnh thêm với ĐVHC cùng cấp khác.

Đối với tiêu chuẩn của ĐVHC đô thị dự kiến hình thành sau sắp xếp (khoản 3 Điều 4), Ủy ban Pháp luật tán thành việc quy định các đơn vị này phải đáp ứng tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển KT-XH, loại đô thị hoặc trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị theo quy định tại Nghị quyết của UBTVQH về tiêu chuẩn của ĐVHC và phân loại ĐVHC…

Ủy ban Pháp luật thấy rằng, các quy định về quy trình, thủ tục, hồ sơ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong dự thảo Nghị quyết đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu đơn giản hóa quy trình, thủ tục, hồ sơ nêu trong Thông báo kết luận của UBTVQH tại phiên họp thứ 23. Để bảo đảm tiến độ thực hiện sắp xếp ĐVHC, đề nghị Chính phủ chỉ đạo, quán triệt đến các Bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính nội bộ, rút ngắn thời gian xem xét, giải quyết để kịp trình UBTVQH xem xét, quyết định, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp ĐVHC giai đoạn 2023-2025 trong năm 2024.

Qua rà soát, Ủy ban Pháp luật đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy định về việc rà soát, công nhận ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp là ĐVHC miền núi, vùng cao; nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo Nghị quyết quy định về chế độ, chính sách hỗ trợ đối với người là cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức vụ, chức danh do sắp xếp ĐVHC để bảo đảm thực hiện đầy đủ tinh thần của Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Lê Bảo