Ukraine – Nga: Yếu không thiếu chiêu

Ông Volodymr Zelensky chủ trương tiếp xúc và đối thoại với tổng thống Nga Vladimir Putin chứ không cự tuyệt mọi tiếp xúc. (Nguồn: depositsphoto.com)

Cứ theo Cục an ninh Ukraine (SBU) thì, việc nước này bắt giữ con tàu Nika Spirit của Nga đã được lập kế hoạch từ lâu rồi chứ không phải lấy ý tưởng từ "cuộc chiến tàu chở dầu" hiện tại giữa Anh và Iran. Phía Nga chỉ phản đối Ukraine bắt giữ con tàu chứ chưa thấy phủ nhận biện luận của Kiev về nguyên do bắt giữ con tàu trên là, chính con tàu này khi ấy dưới cái tên khác hồi năm ngoái đã tham gia vào việc cùng hải quân Nga bắt giữ tàu thuyền và 24 thủy thủ của Ukraine ở eo biển Kerch.

Ukraine trả đũa Nga?

Xem ra, phía Ukraine đã mưu tính sẵn và chỉ chờ dịp và thời điểm trả đũa Nga sao cho cú đòn có được tác dụng và tác động lớn nhất cho mình. Có vẻ như phía Nga đã chủ quan để bị sa vào bẫy của Ukraine.

Dùng chính việc bắt giữ tàu của Nga để đáp trả việc bị Moscow bắt giữ tàu nhưng phía Ukraine đã thả ngay những thủy thủ Nga trong khi phía Nga vẫn bắt giữ 24 thủy thủ Ukraine. Điều này cho thấy, phía Kiev chỉ chủ ý gây chuyện mới trong mối quan hệ giữa Ukraine và Nga chứ không kích hoạt chuỗi vòng xoáy leo thang căng thẳng và đối đầu, không theo đuổi mưu tính "bắt giữ người đổi lấy người" và "bắt giữ tầu đổi lấy tàu".

Vụ việc này lại xảy ra vào thời điểm ở phía Ukraine mới có sự thay đổi tổng thống và bầu cử quốc hội mới với ý nghĩa và tác động được coi như mở ra thời kỳ mới mà trong đó có thể đối với cả mối quan hệ của Ukraine với Nga.

Tân tổng thống Ukraine, ông Volodymr Zelensky, chủ trương tiếp xúc và đối thoại với tổng thống Nga Vladimir Putin chứ không cự tuyệt mọi tiếp xúc và đối thoại trực tiếp như người tiền nhiệm và đã chủ động tiến hành cuộc điện đàm trực tiếp đầu tiên với ông Putin.

Vị tổng thống mới của Ukraine còn chủ động tung ra ý tưởng về hình thành khuôn khổ diễn đàn và cơ chế thương thảo cấp cao mới để tạo cơ hội cho cuộc gặp gỡ trực tiếp giữa mình và ông Putin.

Tất cả những diễn biến ấy đều ẩn chứa tín hiệu về triển vọng sắp có được chuyển biến mới trong mối quan hệ giữa hai nước láng giềng này. Trong quan điểm chính sách đối với Nga, ông Zelensky không khác biệt cơ bản gì về mục tiêu và nội dung, nhưng tỏ ra khác biệt khá cơ bản về cách thức triển khai thực hiện.

Yếu thế nên phải thế!

Trong tất cả những mắc mớ cũ mới lâu nay giữa Ukraine và Nga mà ông Zelensky đã cam kết với cử tri nước này là sẽ giải quyết, từ chuyện lớn như giành lại Crimea cho Ukraine hay chấm dứt cuộc nội chiến và ly khai ở các vùng lãnh thổ miền Đông đất nước đến chuyện không lớn bằng như thông thương hàng hải qua eo biển Kerch hay đòi Nga trả tự do cho 24 thủy thủ cũng như cho dù được Mỹ, EU và NATO hậu thuẫn trên nhiều phương diện, phía Ukraine vẫn ở thế yếu hơn nhiều so với Nga. Muốn giải quyết được ổn thỏa và dứt điểm những chuyện này, phía Ukraine vừa phải nhượng bộ Nga vừa tận dụng cái uy và oai của Mỹ, EU và NATO.

Cho nên có thể thấy, Ukraine bắt giữ con tàu của Nga vào thời điểm hiện tại trong bối cảnh tình hình vừa có những diễn biến mới nói trên ở Ukraine chủ yếu nhằm 3 mục đích chính.

Thứ nhất, ông Zelensky muốn có hành động cụ thể để trang trải nhu cầu đối nội mà cụ thể ở đây là chứng tỏ trước dân chúng ở Ukraine là vừa mềm dẻo vừa cứng rắn, vừa linh hoạt vừa nguyên tắc trong quan điểm chính sách đối với Nga và thể hiện bản lĩnh trong xử lý quan hệ của Ukraine với Nga. Qua đó, người này muốn củng cố và tăng cường sự tin tưởng của cử tri đối với mình.

Thứ hai, phía Ukraine tìm cách gây dựng những con chủ bài mới để sử dụng trong việc xử lý quan hệ với Ukraine nhưng giữ cho không đến mức Nga có thể coi là cớ để hành động bằng cả biện pháp quân sự. Chỉ riêng việc này thôi cũng đã cho thấy là, Ukraine tuy ở thế yếu hơn so với Nga nhưng đâu có thiếu chiêu thức đối phó Nga. Đấy cũng còn chính là điều mà từ nay phía Nga chắc chắn sẽ phải lưu ý đến nhiều hơn và thỏa đáng hơn từ trước đến nay trong quan hệ của Nga với Ukraine.

Thứ ba, phía Ukraine chủ ý làm cho vấn đề Ukraine với trọng tâm là vì chính sách và hành động của Nga mà tình hình Ukraine mới như thế lại trở nên thời sự và duy trì tính thời sự cho vấn đề này ở châu Âu và trên thế giới. Cả Mỹ lẫn EU đang có những biến động nội bộ sâu sắc và Ukraine lo ngại rằng, rất có thể vì thế mà hai đối tác này sẽ cải thiện quan hệ với Nga. Ukraine làm vậy để nhắc nhở và thôi thúc hai đối tác kia tiếp tục duy trì những biện pháp chính sách trừng phạt Nga cũng như không cải thiện quan hệ với Nga mà gây bất lợi cho Ukraine.

Vụ việc mới đúng là làm cho mối quan hệ giữa Ukraine và Nga trở nên thêm phức tạp và nhạy cảm. Nhưng điều ấy lại không tự khắc hoàn toàn đồng nghĩa với việc hai nước láng giềng của nhau này không có cơ hội cải thiện quan hệ với nhau trong nhiệm kỳ cầm quyền của ông Zelensky ở Ukraine.

Dịch Dung

Dịch Dung