Ukraine tự cắt lìa tay chân...

Pháo kích hàng ngày

Ba năm sau kể từ khi cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine bùng phát, Tổng thống Petro Poroshenko vẫn đang loay hoay trong chính sách khi do dự giữa việc thiết lập một sự phong tỏa cứng rắn và việc tái lập các mối liên hệ kinh tế được kiểm soát. Về phía Donbass, người dân tự tổ chức cuộc sống trong khi dự liệu về khả năng có can thiệp quân sự.

Các cuộc giao tranh thường xuyên cùng các cuộc pháo kích của quân đội Ukraine đang khiến người dân Donbass càng ngày càng coi Kiev như “kẻ thù”.

Phóng viên của tờ Le Monde diplomatique đi thực tế cho biết như mọi khu vực vành đai của thành phố Donetsk, khu phố Kievsky đầy những dấu vết của cuộc xung đột chống lại Chính quyền Kiev của lực lượng đòi độc lập Donbass. Các tòa nhà bị thổi bay và các mặt tiền lỗ chỗ vết đạn cho thấy mức độ căng thẳng của một cuộc chiến đã khiến gần 10.000 người thiệt mạng kể từ tháng 4/2014.

Cảnh đổ nát hoang tàn dễ bắt gặp ở miền Đông Ukraine

Tờ báo Pháp dẫn lời một người dân Donetsk tên là Sacha đang mở một lối đi qua những miệng hố trên con đường của khu phố, than thở: "Đến gần đây, tôi cũng không nghĩ rằng quân đội của chúng tôi lại có thể bắn phá ngay trên đầu chúng tôi!".

Trong khi cả hai phe thống kê số người thiệt mạng, thì triển vọng của việc tái hòa nhập "Các nước cộng hòa nhân dân" tự xưng Donetsk (DNR) và Lugansk (LNR) về lại dưới quyền quản lý của Kiev tỏ ra xa vời. Tại các vùng lãnh thổ đòi độc lập ở Donbass, cuộc sống vẫn tiếp tục và xa lạ với thủ đô Kiev.

DNR không được các nước thành viên của Liên hợp quốc, kể cả Nga, công nhận sau cuộc trưng cầu ý dân ngày 11/5/2014. Tuy nhiên, DNR đã thể hiện sự bền bỉ.

Alexander Zakharchenko (giữa), lãnh đạo của DNR cùng các tay súng bảo vệ

Một ngôi trường mang số hiệu 61 trong khu phố Kievski hiện vẫn hoạt động với 665 học sinh so với 800 học sinh trước chiến tranh. Tại sảnh chính ngay lối vào trường là những bức ảnh của các cựu chiến binh và những người đã hy sinh trong suốt chiến chống phát xít Đức (1941-1945). Đáng chú ý, bên cạnh còn có một số hình ảnh gương mặt trẻ của lực lượng tự vệ bị thiệt mạng trong cuộc xung đột gần đây.

Theo phóng viên của Le Monde diplomatique, trong trung tâm thành phố Donetsk, những đôi tình nhân tay trong tay đi tản bộ, những đứa trẻ đạp xe ba bánh chơi trong công viên.

Trên một số bức tường, những chỉ dẫn về "nơi trú ẩn" theo sau một mũi tên không cho thấy một bầu không khí hòa bình thực sự. Những tiếng súng, tiếng nỗ vẫn thường xuyên được nghe thấy rất gần. Từ đầu năm nay, người ta ghi nhận sự gia tăng các vụ đối đầu liên quan đến việc phong tỏa thương mại giữa Kiev và các khu vực ly khai.

Mùa Đông vừa qua, căng thẳng đã tập trung xung quanh nhà máy xử lý nước Iassinovataia, ở ngoại ô Donetsk, bị quân đội Ukraine chiếm lại từ ngày 27/2.

Một cảnh đường phố tại Donetsk

Ban đêm, đường phố vắng tanh. Lệnh giới nghiêm cấm dân thường đi lại từ 23 giờ tối đến 6 giờ sáng, để lại những tiếng nổ chỉ của lực lượng làm chủ thành phố. Buổi sáng, hoạt động của ô tô và xe buýt khuấy động các con phố, khiến không ai nghĩ có những vụ đụng độ hôm qua.

Đến giờ ăn trưa, các quán cà phê đông kín các sinh viên, cả nam và nữ. Mắt dán vào màn hình điện thoại, họ tranh thủ giờ nghỉ trước khi trở lại lớp học.

Có ngân hàng riêng và ruble của Nga

Theo Bộ trưởng chính sách xã hội Ukraine, 1,6 triệu người dân Crimea hay Donbass đã trốn khỏi cuộc chiến. Khó đánh giá số dân còn lại trong các nền cộng hòa tự xưng. Những nước cộng hòa này nằm trong những khu vực dân cư đô thị hóa đông đúc nhất của một vùng, nơi sinh sống của 6,5 triệu người dân trước chiến tranh và theo Liên hợp quốc, hiện có khoảng 2,3 triệu người có nhu cầu viện trợ nhân đạo.

Để đối mặt với những khó khăn, nhiều người đã học cách sinh sống qua lằn ranh trận chiến. Từ tháng 11/2014, Ukraine đã cắt lương hưu đối với người dân sống ở Crimea và các vùng lãnh thổ không còn thuộc quyền kiểm soát của Kiev.