Ứng phó với 'bão' ma túy tổng hợp

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C47, Bộ Công an), ma túy tổng hợp xuất hiện tại Việt Nam năm 2000, với vụ án vợ chồng ca sĩ Lâm Quyền, sau một chuyến đi nước ngoài đã mang về 116 viên ma túy tổng hợp dạng viên (thuốc lắc) bán tại một vũ trường ở TP Hồ Chí Minh. Từ đó đến nay, sau gần 20 năm có mặt bất hợp pháp tại nước ta, ma túy tổng hợp đã tạo thành một chu trình khép kín từ sản xuất, mua bán, vận chuyển đến chứa chấp và tổ chức sử dụng trái phép. Với khoảng 50% trong tổng số hơn 222 nghìn người nghiện có hồ sơ quản lý và hàng chục nghìn cơ sở kinh doanh hoạt động vui chơi, giải trí nhạy cảm (vũ trường, quán bar, quán ka-ra-ô-kê...) là những điểm, địa điểm lý tưởng, tiềm ẩn để các đối tượng lợi dụng tụ tập “bay, lắc”.

Cùng với việc thời gian gần đây xuất hiện nhiều vụ sản xuất trái phép các chất ma túy tổng hợp mang quy mô công nghiệp, đã nói lên tính chất phức tạp ngày càng gia tăng của loại ma túy được điều chế, sản xuất từ các loại tiền chất, hóa chất này ở nước ta. Khác với các loại ma túy tự nhiên (thuốc phiện), bán tổng hợp (hê-rô-in), ma túy tổng hợp được sản xuất từ tiền chất, hóa chất cho nên hình thức, mẫu mã, nhất là tác động kích thích rất đa dạng và thường xuyên xuất hiện những chất ma túy tổng hợp mới.

Sau nhiều lần sửa đổi, bổ sung, đến nay, trong Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018, Chính phủ đã đưa vào danh mục quản lý 515 chất ma túy và 44 tiền chất các loại. Theo Cơ quan Phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên hợp quốc (UNODC), chỉ cần 1 kg tiền chất Pseudoephedrine hoặc Ephedrine và một vài hóa chất làm dung môi, xúc tác, có thể điều chế, sản xuất được 0,6 kg ma túy tổng hợp dạng đá, với giá bán từ 600 đến 800 triệu đồng (nguồn gốc từ Tam Giác Vàng), từ 300 đến 400 triệu đồng (nguồn gốc từ Trung Quốc, Lào hoặc Cam-pu-chia). Trong khi, 1 kg tiền chất Ephedrine hoặc Pseudoephedrine có giá bán trên thị trường hợp pháp từ 300 đến 500 USD. Lợi nhuận từ việc sản xuất ma túy tổng hợp gấp hàng chục lần đã khiến nhiều đối tượng tìm cách điều chế, tách chiết ma túy tổng hợp để kiếm lời dẫn tới tình hình sản xuất ma túy tổng hợp trong nước diễn biến rất phức tạp.

Gần đây, một số đối tượng còn tìm cách chiết, tách ma túy tổng hợp kê-ta-min từ một loại thuốc thú y. Điển hình là vụ Phùng Quang Anh, trú tại phường Minh Khai, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), đã lợi dụng việc mua bán dễ dàng thuốc thú y dạng dung dịch, Quang Anh đã mua và chưng cất lại thành ma túy tổng hợp dạng kê-ta-min. Bên cạnh đó, để đáp ứng nhu cầu của người sử dụng ma túy tổng hợp, một số đối tượng cũng đã tìm cách sản xuất ma túy tổng hợp dạng viên (thuốc lắc) từ các loại tiền chất thiết yếu (tiền chất nguy cơ cao) được mua từ nước ngoài và những hóa chất thường làm dung môi, xúc tác được mua lẻ từ thị trường trong nước.

Điển hình, là vụ án Trần Ngọc Hiếu, đối tượng có hai lệnh truy nã, lẩn trốn tại các tỉnh phía nam, làm giấy tờ tùy thân giả với tên Văn Kính Dương. Trong hai năm 2016 và 2017, đối tượng Hiếu đã cùng 14 đối tượng khác tổ chức sản xuất trái phép ma túy tổng hợp tại thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh. Kết quả, lực lượng công an đã bắt và truy tố 15 đối tượng, thu giữ khoảng 300 kg ma túy tổng hợp dạng viên, gần năm tấn tiền chất, hóa chất các loại.

Thời gian tới, để phòng, ngừa tình trạng mua, bán, sản xuất trái phép các chất ma túy tổng hợp, C47 sẽ phối hợp các ngành chức năng tăng cường công tác tuyên truyền về tác hại của các loại ma túy nói chung, ma túy tổng hợp nói riêng, ma túy tổng hợp mới đến các tầng lớp nhân dân. Trong đó, chú trọng đối tượng thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên. Bởi vì, nhận thức của lớp đối tượng này về tác hại của ma túy tổng hợp, còn rất hạn chế, nhiều người trẻ có suy nghĩ rằng sử dụng ma túy tổng hợp ít tác hại và khó gây nghiện. Tham mưu cho Bộ Công an chỉ đạo các địa phương, thường xuyên làm tốt phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, nắm chắc tình hình tại địa bàn dân cư, tuyên truyền, phổ biến những dấu hiệu của vụ sản xuất ma túy; biểu hiện của các đối tượng sử dụng và nghi sử dụng ma túy để kịp thời phát hiện, thông báo cho cơ quan công an. Tập trung làm tốt công tác điều tra cơ bản lĩnh vực quản lý, sử dụng các loại tiền chất, hóa chất theo quy định tại Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15-5-2018 của Chính phủ. Đồng thời, thực hiện có hiệu quả Quyết định số 52/QĐ-TTg ngày 21-9-2011 của Thủ tướng Chính phủ, nhằm quản lý và kiểm soát chặt chẽ các loại tiền chất, hóa chất bảo đảm vừa tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh phát triển kinh tế - xã hội, vừa không để bọn tội phạm lợi dụng sản xuất trái phép các chất ma túy tổng hợp. Chỉ đạo lực lượng tổng rà soát các cơ sở kinh doanh nhạy cảm (vũ trường, quán bar, ka-ra-ô-kê...) mà ở đó các đối tượng có thể lợi dụng để sử dụng ma túy...

LÊ TÚ