Ứng xử văn hóa trong thang máy

Tất cả cư dân của tòa nhà đều đi chung hai chiếc cầu thang máy. Đây là nơi mọi người hằng ngày “giáp mặt, chạm trán”. Còn khi ra khỏi thang máy thì đèn nhà ai nhà nấy rạng, cửa không qua nhà không tới. Nhưng mọi chuyện lại bắt đầu từ chiếc thang máy. Phương tiện sinh hoạt chung được coi là nhanh chóng tiện lợi mà sao cũng lắm nỗi phiền toái, nhiêu khê.

Có lần nhóm bạn học thời phổ thông với tôi tổ chức gặp mặt tại gia đình người bạn sống trong tòa chung cư thu nhập thấp. Sau lời hàn huyên, cô bạn lớp trưởng mới than thở: “Không biết chung cư chỗ này thế nào chứ ở khu tôi đi thang máy mà cứ nơm nớp lo sợ. Mà sao thanh niên bây giờ vô duyên quá. Ai lại đi chơi thể thao về áo chẳng mặc, quần đùi thì xộc xệch, mồ hôi mồ kê nhễ nhại. Cả nhóm bước vào thang máy nói năng oang oang, cười cợt hô hố. Đã thế còn buông lời tán tỉnh thô lỗ, phì phèo thuốc lá phả khói mù mịt. Thang máy đã chật mà họ cứ dồn sát ngay trước mặt, ánh mắt nhìn đầy vẻ săm soi, nói lời giễu cợt bất nhã”.

Một người bạn khác nói như để sẻ chia: “Ăn thua gì, hôm tôi đi thang máy gặp ngay một chị đang bê nồi nước lẩu đã bấm số đứng đợi ngoài hành lang. Cửa vừa mở chị hấp tấp lao ngay vào. Do vội quá, nồi lẩu bung nắp tóe ngay nước dùng vào mấy người đang đứng sẵn trong đó. Những bộ quần áo trắng đồng phục loang lổ vết dầu mỡ. Trước tình cảnh dở khóc dở cười vậy, mọi người phải quay về nhà thay đồng phục”. Nghe câu chuyện của hai bạn, chúng tôi đều thấy ngao ngán. Cô bạn chủ nhà phân trần: “Mỗi người một kiểu ứng xử chẳng biết thế nào mà lần. Có khi vào thang máy cả chục người mặt đối mặt nhau mà chẳng ai nói câu nào, lúc đó không khí bên trong thật nặng nề. Tưởng như tất cả đang nín thở để vượt qua khoảng chục giây ngắn ngủi”.

Trong xã hội hiện đại, việc cư dân sinh hoạt chung ở các tòa chung cư, trung tâm thương mại là chuyện rất bình thường. Hệ thống thang máy được thiết kế lắp đặt giúp cho người dân ở khu nhà cao tầng đi lại thuận tiện. Tuy nhiên quá trình sử dụng, không phải ai cũng nêu cao ý thức khi sinh hoạt nơi công cộng. Nhiều hiện tượng phản cảm vẫn thường diễn ra trong không gian thang máy chỉ vỏn vẹn vài mét vuông. Giá như mọi người coi thang máy cũng như một phòng sinh hoạt nhỏ, nêu cao ý thức trong giao tiếp, ứng xử nơi công cộng thì thang máy sẽ không còn những cảnh tượng xô bồ, phản cảm. Là cư dân trong một tòa nhà vốn đã “biết mặt biết tên”, nếu chúng ta mở lòng quan tâm hỏi thăm hoặc chí ít nở nụ cười thân thiện chắc chắn cuộc sống sẽ bớt căng thẳng dù chỉ là vài giây ngắn ngủi trong thang máy. Những hành động đẹp như khi xếp hàng thanh niên nhường người già, trẻ nhỏ, phụ nữ đi trước, hay việc bê giúp các đồ nặng vào trong thang máy sẽ giúp mọi người xích lại gần nhau. Chung cư cao tầng, trung tâm thương mại sang trọng vẫn cần lắm tình làng nghĩa xóm, càng trọng hơn việc giao tiếp, ứng xử có văn hóa.

ĐỨC NAM