Văn hóa độc đáo của người Chăm An Giang

Làng Chăm như trong "cổ tích"

Thánh đường là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng dân tộc Chăm An Giang.

Đến với làng Chăm, điều đầu tiên hiện lên trước mắt du khách là sự yên bình, tĩnh lặng, du khách sẽ có cảm giác như lạc vào xứ sở "Nghìn lẻ một đêm" bởi những ngôi thánh đường uy nghi, bề thế, có kiến trúc tháp chòm độc đáo bởi người Chăm ở đây đều theo đạo Hồi với 2 màu chủ đạo là trắng và xanh lá cây. Không chỉ nổi bật với thánh đường, làng người Chăm còn gìn giữ được những ngôi nhà sàn bằng gỗ với tuổi đời hàng trăm năm. Những ngôi nhà sàn có kiến trúc đẹp được dựng từ các loại gỗ có độ bền cao, chịu được ngập mỗi khi mùa nước nổi về. Mặt tiền nhà sàn luôn có thang gỗ, cửa cái ra vào luôn thấp hơn đầu người với hàm ý khi khách vào nhà phải cúi chào.

Làng Chăm càng đẹp hơn bởi hình ảnh những cô gái Chăm dịu dàng, e ấp ngồi bên khung cửi dệt thổ cẩm. Đến với làng dệt thổ cẩm Châu Giang hay còn gọi làng thổ cẩm Phũm Soài, du khách như lạc vào thế giới của sắc màu thổ cẩm truyền thống được dệt bởi bàn tay của những phụ nữ Chăm xinh xắn. Nào là khăn choàng, áo khoác, túi xách, túi đeo và đặc biệt là những chiếc khăn choàng tóc đẹp mắt và lắm công phu. Các sản phẩm dệt của người Chăm đáp ứng rộng rãi nhu cầu trang phục, trang sức của đồng bào Chăm và là sản phẩm du lịch đặc sắc được nhiều du khách trong và ngoài nước yêu thích.

Hầu như các sản phẩm vải của người Chăm rất đa dạng hoa văn trang trí, nhất là trên những bộ y phục cổ truyền của thiếu nữ. Chất liệu chủ yếu được sử dụng là tơ được nhuộm màu thủ công. Để có một sản phẩm, các cô gái phải cần mẫn, miệt mài bên khung cửi hết ngày này sang ngày khác và chuẩn xác trong từng thao tác. Thiếu nữ Chăm đến tuổi lấy chồng, ai cũng biết dệt vải, những tấm khăn, cái áo được coi là thước đo sự đảm đang, khéo léo của các cô gái. Nghề dệt thổ cẩm truyền thống của đồng bào Chăm An Giang ngày càng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu, khám phá. Vì thế một bộ phận người Chăm đã nhanh chóng đón nhận xu thế, tham gia làm du lịch để giới thiệu về những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.

Chị Zây Mah ấp Phũm Soài (xã Châu Phong – TX. Tân Châu) giới thiệu sản phẩm dệt thổ cẩm Châu Giang với du khách

Chị Zây Mah ấp Phũm Soài (xã Châu Phong – TX. Tân Châu) người thợ dệt với nhiều năm kinh nghiệm, cho biết: Thổ cẩm Châu Giang phải có nhiều mẫu mã, màu sắc, được truyền lại từ xưa, hoặc người thợ ghi nhận lại từ cuộc sống đời thường. Để có được một sản phẩm đẹp, phải trải qua nhiều công đoạn, từ chế tác hoa văn, kỹ thuật nhuộm, lên khung dệt… và không thể thiếu sự khéo tay của người phụ nữ, người thợ dệt tài hoa.

" Nhiều du khách quốc tế đã đến đây rất hào hứng khi được tham quan hoạt động dệt thổ cẩm của chúng tôi. Du khách sẵn sàng mua quà lưu niệm với giá dao động từ 50.000 – 300.000 đồng/sản phẩm. Đặc biệt, chúng tôi còn tạo điều kiện để du khách dệt thử một đoạn thổ cẩm hay mặc những trang phục truyền thống của người Chăm. Họ khá thích thú khi được trải nghiệm một phần văn hóa của chúng tôi" – chị Zây Mah nói.

Muôn sắc màu văn hóa độc đáo của người Chăm

Mừng đón Tết Roya Haji, các cô gái Chăm diện chiếc khăn chùm đầu sặc sỡ và duyên dáng. (Ảnh chụp trước khi có dịch COVID-19)

Trong năm, người Chăm còn trải qua nhiều lễ hội như Hội Roya Haji (mừng tuổi), Ramadan (tháng ăn chay)…Ngoài các lễ hội truyền thống thể hiện tôn giáo, tín ngưỡng, người Chăm ở An Giang còn tham gia nhiều lễ hội khác như Ngày hội Văn hóa dân tộc Chăm búng Bình Thiên ở huyện An Phú (dịp Quốc khánh 2/9); Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch đồng bào dân tộc Chăm tỉnh An Giang tổ chức hai năm một lần tại các huyện có đồng bào Chăm sinh sống. Trong các lễ hội, thường diễn ra các trò chơi dân gian, liên hoan văn nghệ (ca, múa, nhạc cụ thể hiện bản sắc dân tộc Chăm); ngoài ra, còn có các tiết mục trình diễn trang phục, phục dựng lễ cưới truyền thống nhằm giới thiệu sinh động, rõ nét đặc trưng văn hóa Chăm.

Khi đến làng Chăm, du khách thích khám phá văn hóa ẩm thực cũng là nét đẹp văn hóa độc đáo của đồng bào Chăm, nổi bật là các món ăn quen thuộc: Cơm nị, cà ri và cà púa. Món cơm nị có màu vàng rất đẹp mắt của bột nghệ, mùi thơm của cà ri, vị đặc trưng của lá tía tô và vị ngọt của tôm, mực rất hấp dẫn khiến ai dù chỉ thưởng thức 1 lần cũng không thể nào quên…Nếu nếm qua món cà ri của đồng bào Chăm sẽ cảm nhận được nhiều điều thú vị, nhất là khi du khách đến các làng Chăm, nếu chưa thưởng thức món cà ri thì quả là thiếu sót lớn! Nhưng có lẽ hấp dẫn và ngon nhất vẫn là món cà ri dê. Người Chăm sử dụng rất nhiều gia vị, hương liệu trong nấu ăn, nhất là bột cà ri và lá cà ri tươi, củ hành tím, nước cốt dừa, ớt…để chế biến món ăn tinh xảo, đậm đà hương vị đặc trưng: ngọt, thơm, béo ngậy và rất cay!.

Giáo cả Haji Jacky, Trưởng ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo (Islam) tỉnh An Giang, cho biết: Những năm qua, cộng đồng người Chăm ở An Giang nhận được sự quan tâm của Đảng, nhà nước, cấp ủy và chính quyền địa phương nên đời sống vật chất ngày càng phát triển, đời sống tinh thần ngày càng phong phú.

Giáo cả Haji Jacky, Trưởng ban Đại diện cộng đồng Hồi giáo (Islam) tỉnh An Giang

Với phương châm sống "Tốt đời, đẹp đạo", các chức sắc, giáo cả luôn tuyên truyền cho tín đồ về tinh thần yêu nước, đoàn kết, gắn bó, đồng hành với dân tộc. Đồng bào Chăm luôn sống chan hòa, đoàn kết với các dân tộc khác, làm tốt nghĩa vụ giữa đạo và đời, tích cực tham gia các phong trào để cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Xem thêm video đang được quan tâm:

Bài và ảnh: Phương Nghi