Vẫn lo sốt xuất huyết

Phun thuốc diệt muỗi ngăn chặn sốt xuất huyết.

Bắt đầu vào mùa

Khi những cơn mưa đầu mùa xuất hiện, số người phải nhập viện do mắc bệnh SXH có dấu hiệu gia tăng ở tất cả các vùng miền trên cả nước. Đặc biệt, số liệu từ Trung tâm Y tế Dự phòng TPHCM cho thấy, trung bình có khoảng 350 trường hợp nhập viện do mắc SXH mỗi tuần, có tuần lên đến 450 trường hợp.

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết: SXH liên tục gia tăng về phạm vi và số lượng người mắc bệnh qua từng năm tại nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó khu vực Đông Nam Á chịu ảnh hưởng nặng nề. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá SXH là một bệnh truyền nhiễm, vấn đề y tế công cộng nan giải trên toàn cầu. Hiện bệnh lưu hành tại 128 quốc gia, hơn 3,9 tỷ người sống trong vùng nguy cơ bị mắc bệnh, hàng năm có khoảng 390 triệu người nhiễm bệnh. Theo thông báo của WHO, năm 2018 tại một số quốc gia trong khu vực châu Á và châu Mỹ La tinh, số trường hợp mắc bệnh SXH hiện giảm so với cùng kỳ năm 2017, tuy nhiên đến thời điểm này đã bắt đầu có dấu hiệu gia tăng so với các tuần đầu năm.

Là quốc gia có khí hậu nhiệt đới, Việt Nam nằm trong khu vực lưu hành của nhiều loại bệnh truyền nhiễm do virus Arbo, trong đó điển hình là bệnh truyền từ muỗi vằn Aedes như SXH Dengue. Theo số liệu thống kê của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), tích lũy từ đầu năm 2018 đến nay cả nước có gần 35 nghìn người mắc SXH, trong đó có 9 người chết tại các tỉnh Khánh Hòa, Bình Dương, Bình Phước, An Giang, Ðồng Nai, Bình Ðịnh, Trà Vinh, Cà Mau và TP HCM. So với cùng kỳ năm 2017, số mắc giảm 48,6%, số chết giảm 12 trường hợp. Ðáng lo ngại, số ca mắc SXH trong những tuần gần đây đang có xu hướng tăng theo diễn biến mùa dịch SXH hằng năm.

Cục Y tế dự phòng dự báo: Dịch bệnh SXH trong thời gian tới vẫn có thể diễn biến phức tạp, có nguy cơ gia tăng số trường hợp mắc. Nguyên nhân là do ở Việt Nam có tình trạng khan hiếm nước sạch, đặc biệt là vùng nông thôn khiến người dân có thói quen tích trữ nước trong lu, bể, dễ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản. Bên cạnh đó, việc không thường xuyên vệ sinh, thay nước trong lọ hoa, bể cây cảnh cùng với điều kiện nhà ở, nhà trọ, lán trại, các công trình xây dựng, chuồng trại thiếu vệ sinh, hệ thống xử lý nước thải không đảm bảo ở các vùng ven đô cũng là yếu tố giúp muỗi truyền bệnh SXH phát triển và nguy cơ gây dịch bệnh rất lớn. Vào thời điểm hiện nay, mật độ muỗi bắt đầu gia tăng vì thời tiết miền Nam bước vào mùa mưa. Các địa phương nếu không tích cực, chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh thì nguy cơ phát triển nhanh các ổ dịch bệnh dẫn đến bùng phát dịch rất cao.

Chưa có thuốc điều trị đặc hiệu

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Ðức Hạnh, Hà Nội là trọng điểm về SXH ở khu vực các tỉnh phía Bắc, trung bình mỗi năm có từ 3.000 đến 5.000 trường hợp mắc SXH, trong đó năm 2017 là năm đỉnh điểm về dịch bệnh SXH, với số ca mắc SXH lên tới hơn 37 nghìn trường hợp, làm 7 người chết. Ðáng mừng, từ đầu năm đến nay, TP Hà Nội mới có 272 trường hợp mắc, giảm khoảng 96,7% so với cùng kỳ năm 2017 và không có trường hợp chết. Tuy vậy, hiện nay các yếu tố nguy cơ để SXH phát sinh, phát triển thành dịch luôn hiện hữu, đó là tình trạng ô nhiễm môi trường với nhiều phế thải, phế liệu tồn đọng là nơi muỗi đẻ trứng; mật độ dân số cao, nhiều khu vực nhà trọ, công trường xây dựng với điều kiện ăn, ở tạm bợ; thời tiết mùa hè lúc này nóng ẩm, mưa nhiều là điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh SXH phát triển và có khả năng bùng phát thành dịch trên diện rộng, nếu không có các biện pháp phòng, chống dịch kịp thời

Về công tác phòng chống dịch, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long nêu rõ: Việc huy động cộng đồng, chính quyền các cấp vào cuộc phòng chống dịch bệnh đóng vai trò quan trọng. Đến nay, SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vaccine đã có nhưng chưa được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng. Vì vậy, việc phòng chống bệnh SXH hiện nay chủ yếu dựa vào việc loại bỏ các nguồn lây bệnh. Mặt khác, biến đổi khí hậu cùng với sự nóng lên của trái đất, hiện tượng El Nino, phương tiện giao thông hiện đại, đô thị hóa không kiểm soát, di biến động dân cư làm công tác phòng, chống SXH trở nên khó khăn hơn.

Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu nhấn mạnh: Phòng chống SXH là bài toán nan giải của quốc tế chứ không riêng Việt Nam. Hiện nay, giải pháp chính để phòng, chống SXH là giảm véc tơ, tức là giảm muỗi thông qua việc giảm bớt các dụng cụ chứa nước là nơi sản sinh ra bọ gậy, phun hóa chất diệt muỗi, nâng cao nhận thức, hành động của người dân về phòng bệnh... Ông Phu cũng nêu rõ: Các nghiên cứu về vaccine phòng bệnh SXH đã được triển khai và thử nghiệm ở một số nơi. Tuy nhiên, đến nay vaccine này vẫn chưa được nhân rộng bởi tính hiệu quả của vaccine chưa thuyết phục, đồng thời giá thành chưa phù hợp.

Bộ Y tế đã phát động chiến dịch “Người dân tự diệt muỗi, loăng quăng phòng chống dịch bệnh do virus Zika và SXH” trên toàn quốc. Riêng Hà Nội, để bệnh SXH không bùng phát thành dịch lớn như năm 2017, ngành y tế Thủ đô cần tiến hành phun hóa chất khi phát hiện ổ dịch, tích cực hướng dẫn người dân các biện pháp phòng tránh, tập trung điều trị cho bệnh nhân, hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong...

Minh Nguyệt