Văn miếu Trấn Biên-Biểu tượng truyền thống của người Việt phương Nam

Theo sách “Ðại Nam nhất thống chí”, Văn Miếu Trấn Biên được chúa Nguyễn Phúc Chu xây dựng năm 1715 tại thôn Tân Lại, tổng Phước Dinh, huyện Phước Chánh (nay thuộc Phường Bửu Long).

Tuy được xây dựng sau Văn Miếu - Quốc Tử Giám ở Hà Nội hơn 700 năm, nhưng Văn Miếu Trấn Biên được xây dựng sớm nhất ở phương nam. Theo thời gian, nơi đây là biểu tượng cho truyền thống học tập, nơi thờ các danh nhân văn hóa tiêu biểu của đất nước.

Văn Miếu Trấn Biên được xây dựng theo kiến trúc Văn Miếu - Quốc Tử Giám ở Hà Nội, gồm các hạng mục: nhà thờ chính, tả vu hữu vu, sân hành lễ... thể hiện truyền thống tôn sư trọng đạo, kính trọng hiền tài.

Văn Miếu Trấn Biên được tỉnh Đồng Nai xây dựng lại năm 1998 dựa trên kiến trúc và nền đất cũ với tổng diện tích trên 9 ha.

Văn Miếu Trấn Biên bắt đầu từ Văn Miếu Môn, lần lượt là nhà Bia, Khuê Văn Các, giếng Thiên Quang, cổng Đại Thành, nhà thờ Đức Khổng Tử và sau cùng là Điện thờ chính (Bái đường).

Bái đường được chia làm năm gian. Gian chính đặt bàn thờ Bác Hồ, phía sau tượng Bác là hình ảnh Trống đồng Ngọc Lũ biểu tượng cho nền văn hóa Việt Nam và Quốc Tổ Hùng Vương.

Gian bên trái là nơi thờ các danh nhân văn hóa Việt Nam như: Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Quý Đôn... Gian bên phải thờ danh nhân đất Nam Bộ như: Võ Trường Toản, Đặng Đức Thuật, Trịnh Hoài Đức, Nguyễn Đình Chiểu…

Tại Văn Miếu Trấn Biên còn có Bia Tiến sĩ được khắc bằng đá xanh.

Khuôn viên Văn miếu Trấn Biên còn có vườn tượng danh nhân văn hóa. Nổi bật với tượng Lý Thái Tổ cao lớn uy nghiêm và nhiều tượng các danh nhân văn hóa của đất Nam bộ, như: Võ Trường Toản, Đặng Đức Thuật, Trịnh Hoài Đức, Nguyễn Đình Chiểu…

Xung quanh vườn tượng còn có mô hình nhà của cư dân Nam bộ, đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên...

Văn Miếu Trấn Biên mang nhiều giá trị, ý nghĩa về văn hóa, giáo dục, lịch sử nên thu hút rất nhiều du khách đến tham quan.

Bình Nguyên