Về vụ tai nạn máy bay Ukraine

* Ngày 10-1, Ủy ban châu Âu (EC) đã yêu cầu một cuộc điều tra độc lập và đáng tin cậy về an toàn hàng không theo đúng các quy định của Tổ chức Hàng không dân sự quốc tế (ICAO). Yêu cầu được đưa ra trong bối cảnh cả Anh và Canada đều khẳng định các nguồn tin tình báo cho rằng, một lỗi nghiêm trọng của khẩu đội phòng không Iran đã dẫn đến vụ bắn hạ máy bay Ukraine. Tuy nhiên, phía Iran bác bỏ điều này.

* Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Iran cho biết, một phái đoàn gồm 10 chuyên gia của Canada đang trên đường tới Iran để hỗ trợ điều tra vụ rơi máy bay. Nhóm này sẽ phụ trách các vấn đề liên quan các nạn nhân người Canada. Theo thông báo, kết quả điều tra của các đại diện từ Ukraine, hãng sản xuất máy bay Boeing, cùng các chuyên gia giám sát của các nước liên quan sẽ được công bố một cách minh bạch sau khi được hoàn tất.

* Ngày 10-1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng bày tỏ lời chia buồn: “Chúng tôi hết sức đau lòng trước thông tin về vụ tai nạn nghiêm trọng của máy bay mang số hiệu PS752 của Hãng hàng không quốc tế Ukraine xảy ra tại Iran hôm 8-1-2020. Chúng tôi xin chia sẻ mất mát to lớn này và gửi lời chia buồn sâu sắc nhất tới Chính phủ, nhân dân các nước có người bị nạn và gia quyến các nạn nhân”.

* Theo Roi-tơ, Ukraine kêu gọi “sự hỗ trợ vô điều kiện” dành cho các nhà điều tra nước này liên quan vụ máy bay chở khách của Hãng hàng không quốc tế Ukraine (UIA) rơi ở Iran. Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine X.Ki-xli-xi-a nhấn mạnh, các chi tiết của thảm họa này vẫn chưa rõ ràng. Ngày 10-1, Tổng thống Ukraine V.Zelensky cho rằng, không loại trừ khả năng máy bay của nước này bị bắn rơi bởi một quả tên lửa, tuy nhiên ông chưa khẳng định điều gì. Ông nhấn mạnh, nếu bất cứ quốc gia nào có thông tin có thể giúp tiến hành một cuộc điều tra minh bạch và khách quan về thảm kịch, Ukraine sẵn sàng hợp tác để tiếp tục xác minh.

* Người đứng đầu Tổ chức hàng không dân dụng Iran A.A-be-da-đét phủ nhận “các tin đồn phi lý” cho rằng chiếc máy bay của UIA bị trúng tên lửa. Iran chính thức mời Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Mỹ (NTSB) tham gia điều tra vụ rơi máy bay của UIA và NTSB đã đồng ý chỉ định một điều tra viên.

* Ngày 10-1, Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Lơ Ðri-ăng cho biết, nước này sẵn sàng phối hợp trong cuộc điều tra về vụ chiếc máy bay của Ukraine bị rơi tại Iran hôm 8-1. Tổng thống Ukraine cũng điện đàm với Thủ tướng Anh để mời Luân Ðôn tham gia điều tra vụ tai nạn.

* Chính phủ Iran hối thúc Canada chia sẻ thông tin sau khi Thủ tướng Canada J.Trudeau cho biết nhiều nguồn tin tình báo cho rằng chiếc Boeing 737 của UIA bị rơi do trúng tên lửa đất đối không của Iran sau khi cất cánh từ Tehran. Tuy nhiên, ông J.Trudeau nhận định hành động này của Iran có thể là “không chủ định”. Canada đề nghị Iran cung cấp dịch vụ lãnh sự giúp xác định danh tính nạn nhân, trong đó có 63 công dân Canada và tham gia cuộc điều tra.

* Hai hãng hàng không của Thổ Nhĩ Kỳ gồm Turkish Airlines và Pegasus Airlines cho biết nối lại các chuyến bay tới Iran và Iraq vào đêm 9-1 sau khi đình chỉ các chuyến bay này trong khoảng 24 giờ do căng thẳng giữa Tehran và Washington.

* Tối 9-1, một máy bay của Hãng hàng không Ðức Lufthansa đã phải đổi hướng quay trở về khi đang trên đường tới thủ đô Tehran của Iran. Ðộng thái này xảy ra sau khi có sự thay đổi về đánh giá tình hình an ninh đối với không phận chung quanh sân bay Tehran. Nhiều hãng hàng không trên thế giới tránh bay qua không phận Iran và Iraq, trong đó có Air France (Pháp), KLM (Hà Lan). Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ (FAA) cấm các hãng hàng không từ Mỹ bay qua không phận khu vực này. Các hãng hàng không Nga như Aeroflot hay Pobeda vẫn tiếp tục khai thác bay qua không phận Iran.