Venezuela tranh cãi vụ đòi lại vàng ở Anh

Hôm 22/6 đã bắt đầu phiên điều trần tại Tòa Phúc thẩm London đối với vụ Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) không giải phóng số vàng trị giá lên tới 1 tỷ USD của Venezuela do các căng thẳng chính trị ở quốc gia Nam Mỹ này.

Venenzuela yêu cầu Anh trả lại số vàng để lấy tiền ứng phó với đại dịch. Ảnh minh họa: Reuters

Tại phiên điều trần, Ngân hàng Trung ương Venezuela (BVC), do chính quyền Tổng thống Nicolas Maduro kiểm soát khẳng định Venezuela muốn bán số vàng tương đương 15% lượng dự trữ ngoại tệ để ứng phó với Covid-19 và cải thiện hệ thống y tế sau 6 năm bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng kinh tế.

BCV cho biết khoản tiền thu được từ việc bán số vàng trên sẽ được gửi tới ngân sách của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và được sử dụng để mua thuốc men, vật tư y tế chống Covid-19.

Đại diện của BCV Nick Vineall QC lập luận rằng dù chính phủ Anh hồi tháng 2/2019 thừa nhận Guaido là tổng thống lâm thời, nhiều hoạt động ngoại giao sau đó cho thấy Anh vẫn xem Maduro là lãnh đạo của Venezuela.

Ông dẫn chứng nhiều lệnh trừng phạt kinh tế đều đề cập tới Tổng thống Maduro và nhân viên đại sứ quán do ông kiểm soát vẫn nhận được thư thông báo về sinh nhật của Nữ hoàng Elizabeth II hồi tháng 6 năm ngoái.

Điều này có nghĩa ông Maduro vẫn là Tổng thống hợp pháp, bất chấp chính quyền Anh có công nhận ông Juan Guaido là Tổng thống lâm thời hay không.

BCV cũng phủ nhận các cáo buộc cho rằng sẽ sử dụng số vàng để trả cho các đồng minh nước ngoài.

Trong khi đó, nhóm luật sư của phe đối lập Juan Guaido tranh luận rằng, lãnh đạo phe đối lập mới là người nắm quyền kiểm soát kho vàng này, vì Anh và khoảng 60 nước khác công nhận Guaido là lãnh đạo của Venezuela.

Hơn hai năm qua, chính quyền của Maduro đã chuyển khoảng 30 tấn vàng từ kho dự trữ ra nước ngoài để đổi lấy tiền mặt. Điều này càng thuyết phục phe đối lập cáo buộc ông Maduro dùng ngân khố để phục vụ cho đồng minh.

Hiện BoE chưa bình luận về cuộc chiến pháp lý này. Ngân hàng Anh hiện cất giữ khoảng 400.000 thỏi vàng với trị giá hơn 200 tỷ bảng Anh (khoảng 250 tỷ USD) dưới hệ thống hầm ngầm ở trung tâm thủ đô London. Cuối năm 2018, chính phủ Tổng thống Nicolas Maduro tìm cách rút số vàng này nhưng BoE lại từ chối mà không nêu rõ lý do. Chính phủ Anh và 60 quốc gia khác không công nhận ông Maduro là tổng thống hợp pháp của Venezuela, cáo buộc kết quả bầu cử bị thao túng và ủng hộ lãnh đạo phe đối lập.

Đơn kiện đã được BCV gửi đến Tòa án Cấp cao của London cuối tháng 5. BCV đề nghị tòa ra trát để BoE chuyển 930 triệu euro (hơn 1 tỷ USD) giá trị số vàng của nước này đang được giữ tại Anh cho UNDP.

"Việc từ chối là không có hoặc không đủ cơ sở", đơn kiện cáo buộc hành động của BoE là "sai trái".

BCV cho rằng các hành động của ngân hàng trung ương Anh "tước đoạt BCV khả năng tiếp cận số dự trữ vàng của mình vào thời điểm khẩn cấn quốc gia và toàn cầu, qua đó ngăn cản BCV và UNDP ứng phó tình hình khẩn cấp này".

Zaiwalla & Co, một trong hai hãng luật đại diện cho BCV cho vụ kiện, cáo buộc BoE đang làm phương hại đến nỗ lực ứng phó virus corona tại Venezuela. Ông Sarosh Zaiwalla, luật sư có vốn sở hữu trong hãng luật, cho rằng BoE có "nghĩa vụ đạo đức" cho phép Venezuela bán số dự trữ vàng của nước này, giúp UNDP hỗ trợ nhân dân Venezuela trong cuộc chiến với Covid-19.

Ngày 20/5, BoE chỉ thông báo họ không bình luận về quan hệ khách hàng riêng lẻ. Ngân hàng trung ương của Anh đang giữ gần 400.000 thỏi vàng với tổng giá trị hơn 244 tỷ USD và là đơn vị bảo quản vàng lớn thứ hai thế giới, sau Ngân hàng Dự trữ Liên bang ở New York (Mỹ), theo mô tả trên trang mạng của BoE.

Liên Hợp Quốc nhận định Venezuela là "quốc gia ưu tiên" trong nỗ lực ứng phó Covid-19 toàn cầu vì hệ thống y tế mong manh tại nước này. Nhiều bệnh viện tại đây thiếu trang thiết bị cơ bản hoặc thậm chí không có nước máy. Việc đòi lại dữ trữ vàng ngày càng cấp bách với chính phủ Tổng thống Maduro sau khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) từ chối khoản vay 5 tỷ USD cho Venezuela.

Hải Lâm