Vì sao ba nhà sản xuất ô tô lớn nhất nước Mỹ không cần tăng giá ô tô dù bị đình công?

Các hợp đồng lao động mới giữa Nghiệp đoàn công nhân ngành ô tô Mỹ (UAW) và General Motors, Ford và Stellantis sẽ tạo ra sự khác biệt lớn về tiền lương của 145.000 công nhân ngành ô tô. Nó sẽ tăng lương của họ ít nhất 11% ngay lập tức và có thể lên hơn 30% trong suốt thời hạn hợp đồng. Nhưng có một điểm quan trọng đáng chú ý là nó sẽ không tạo ra nhiều khác biệt về mức giá mà người mua phải trả khi mua chiếc xe tiếp theo.

Ivan Drury, nhà phân tích của công ty theo dõi bán hàng Edmunds, cho biết: “Các hợp đồng lao động không có nghĩa là bạn phải đến đại lý và chiếc xe sẽ đắt hơn. Nếu tiền lương tăng 11%, việc thay đổi giá chỉ sau một đêm là không thực tế. Kết quả cuối cùng là đối với người tiêu dùng, chi phí lao động không có ý nghĩa gì nhiều”.

Một phần nguyên nhân là do nhân công chỉ chiếm khoảng 7% tổng chi phí chế tạo một chiếc ô tô. Các nguyên liệu thô, như thép và nhôm trong thân xe, cao su trong lốp xe và hàng chục con chip máy tính kiểm soát rất nhiều khía cạnh của một chiếc ô tô hiện đại, có tác động lớn hơn nhiều.

Nhưng có một thực tế là 3 hãng ô tô thuộc công đoàn vẫn phải cạnh tranh trên thị trường với các hãng ô tô không thuộc công đoàn. Ford, GM và Stellantis chiếm chưa đến một nửa doanh số bán xe ở Mỹ.

Mặc dù một số nhà sản xuất ô tô không thuộc công đoàn, chẳng hạn như Toyota, Honda và Hyundai đã tuyên bố tăng lương sau thỏa thuận UAW, có lẽ do lo ngại về mối đe dọa từ việc UAW tổ chức nhân viên của chính họ đình công, mặc dù vẫn còn rất nhiều của các nhà sản xuất ô tô không tăng lương.

Nếu Big Three có thể đơn giản chuyển các chi phí cao hơn, có thể là nguyên liệu thô, các chi phí lao động khác dưới dạng giá cao hơn, thì sẽ không có nhà sản xuất ô tô nào bị lỗ. Đó rõ ràng không phải là sự thật.

Michelle Krebs, nhà phân tích của Cox Automotive cho biết: “Các nhà sản xuất ô tô sẽ gặp khó khăn trong việc chuyển những chi phí đó sang người tiêu dùng”.

Ngay cả khi chi phí lao động có thể được chuyển theo mức giá cao hơn, nó sẽ không nhiều như bạn nghĩ.

Theo Giám đốc tài chính của Ford, John Lawler, thỏa thuận lao động có thể sẽ làm tăng chi phí sản xuất phương tiện lên 950 USD/xe. Nhưng 950 USD đó là tổng chi phí tăng thêm từ các hợp đồng lao động sẽ được thanh toán trong thời hạn 4 năm rưỡi của hợp đồng. Hoặc thêm khoảng 200 USD mỗi năm, với chi phí gia tăng ít hơn trong thời gian tới và nhiều hơn khi kết thúc hợp đồng.

Bất kỳ chi phí lao động bổ sung nào cũng có nhiều khả năng làm giảm lợi nhuận của nhà sản xuất ô tô hơn là làm tăng giá.

Ford báo cáo rằng họ kiếm được khoảng 3.000 USD trước lãi vay và thuế cho mỗi chiếc xe chạy xăng hoặc hybrid bán cho người tiêu dùng trong 9 tháng đầu năm. Vì vậy, vài trăm USD mỗi năm do chi phí lao động cao hơn sẽ không khiến các công ty phá sản hoặc khiến họ phải chịu những khoản lỗ lớn mà họ đã trải qua trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ này.

Giá ô tô bị chi phối bởi cung và cầu nhiều hơn là do giá thành của chiếc xe. Theo dữ liệu của Edmunds, giá giao dịch trung bình đạt 48.760 USD trong tháng 10. Con số này thấp hơn chưa đến 50 USD so với giá ô tô trung bình kỷ lục được thiết lập vào tháng 12 năm 2022 và tăng khoảng 10.600 USD, tương đương 28%, so với mức giá trung bình vào tháng 10 năm 2017.

Sự tăng giá đáng kể đó không phải do sự gia tăng chi phí, lao động hay lý do khác. Nó chủ yếu được thúc đẩy bởi nhu cầu ô tô mạnh mẽ và nguồn cung phương tiện hạn chế do thiếu một số bộ phận, đặc biệt là chip máy tính.

Điều đó dẫn đến một thời kỳ mà hầu hết người mua buộc phải trả cao hơn giá bán lẻ đề xuất của nhà sản xuất, hay còn gọi là “giá dán nhãn”. Trong những năm qua, rất ít người mua ô tô phải trả mức giá trên cho một chiếc ô tô.

Hầu hết những người mua ô tô mới ở Mỹ không thực sự mua trực tiếp từ các nhà sản xuất ô tô mà từ các đại lý, những doanh nghiệp độc lập mua ô tô với số lượng lớn từ các nhà sản xuất ô tô với giá bán buôn và bán chúng với bất kỳ mức giá nào mà thị trường chấp nhận.

Một yếu tố khác khiến giá ô tô tăng cao là mong muốn của người tiêu dùng mua những chiếc ô tô có nhiều tính năng và tùy chọn hơn hiện có nhưng trước đây không có. Và nhu cầu về những tính năng bổ sung đó là một trong những yếu tố làm tăng giá trung bình của một chiếc ô tô, ngay cả khi giá của những mẫu xe cơ bản nhất, đơn giản nhất không tăng nhanh như vậy.

Các thành viên của UAW đã ủng hộ các hợp đồng mới với ba nhà sản xuất ô tô lớn của Mỹ, những thỏa thuận mang lại mức tăng lương khổng lồ và các lợi ích khác mà liên đoàn đã lảng tránh trong hơn 20 năm.

Trong cuộc bỏ phiếu có tính cạnh tranh cao nhất, thỏa thuận hợp đồng dự kiến tại General Motors đã giành được sự ủng hộ của 55% trong số gần 36.000 thành viên bỏ phiếu.

Các thỏa thuận dự kiến với Ford Motor và Stellantis, nhà sản xuất các thương hiệu bao gồm Jeep và Chrysler, dường như đang hướng tới sự chấp thuận với tỷ suất lợi nhuận quyết định hơn, kết quả gần như hoàn chỉnh ở đó cho thấy.

Một phát ngôn viên của công đoàn đã xác nhận tính chính xác của số liệu nhưng từ chối bình luận thêm.

Các thỏa thuận tương tự giữa ba nhà sản xuất ô tô và tăng mức lương cao nhất cho công nhân sản xuất lên 25%, lên hơn 40 USD trong vòng 4 năm rưỡi, từ mức 32 USD. Họ đã đạt được mục tiêu vào tháng trước sau làn sóng đình công kéo dài sáu tuần khiến các công ty gặp khó khăn - một chiến lược do chủ tịch mới của công đoàn, Shawn Fain, khởi xướng, người đã thề sẽ áp dụng cách tiếp cận đàm phán mang tính đối địch hơn so với những người tiền nhiệm.

Các hợp đồng mới cũng bao gồm các khoản đóng góp lớn hơn của công ty vào kế hoạch nghỉ hưu của người lao động và quyền đình công yêu cầu đóng cửa nhà máy. Cả ba nhà sản xuất ô tô đều từ chối bình luận về số phiếu phê chuẩn.

Ông Fain cho biết công đoàn đang tìm cách tận dụng động lực của mình bằng cách tiến hành các chiến dịch tổ chức mạnh mẽ tại các nhà máy không thuộc công đoàn, và trong bài phát biểu gửi lên ủy ban Thượng viện Mỹ, ông nói thêm rằng hàng nghìn công nhân đã liên hệ với công đoàn và ký thẻ công đoàn.

Nam Nguyễn

Nguồn VnEconomy: https://vneconomy.vn/automotive/vi-sao-ba-nha-san-xuat-o-to-lon-nhat-nuoc-my-khong-can-tang-gia-o-to-du-bi-dinh-cong.htm