Vì sao dự án Saigon Centre - IV và Saigon Centre - V bị 'treo' suốt 27 năm?

Phối cảnh toàn thể dự án Saigon Centre - một dự án tổ hợp được phát triển dọc những tuyến đường chính: Lê Lợi, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Pasteur… thuộc Quận 1, TP.HCM. Ảnh: TL

Dự án Saigon Centre - IV và Saigon Centre - V là các dự án thành phần của dự án Saigon Centre (dự án tổng thể) tại số 92-94, đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM, đã được Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư cấp phép đầu tư lần đầu theo giấy phép đầu tư số 626 ngày 19.6.1993 và giấy phép điều chỉnh số 626 ngày 31.3.1995 với các nội dung chính:

Tổng vốn đầu tư 270.087.898 đô la Mỹ; vốn pháp định của công ty liên doanh 121.087.266 đô la Mỹ. Trong đó: bên Việt Nam góp 38.747.925 đô la Mỹ, chiếm 32% vốn pháp định, bằng quyền sử dụng 19.668m2 đất trong thời gian 40 năm kể từ ngày 19.6.1995, trị giá 33.888.980 đô la Mỹ và nhà cửa hiện có trị giá 4.858.945 đô la Mỹ; bên nước ngoài góp 82.339.341 đô la Mỹ, chiếm 68% vốn pháp định, bằng máy móc, thiết bị, vật tư, phương tiện vận chuyển và tiền nước ngoài); thời hạn hoạt động của liên doanh là 44 năm kể từ ngày 19.6.1993…

Ngày 27.12.1996, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có quyết định số 343 chuẩn y việc phân chia dự án tổng thể thành 5 dự án thành phần.

Ngày 28.12.1996, Bộ cấp giấy phép đầu tư số 626A, 626B, 626C, 626D, 626E cho các dự án thành phần: Saigon Centre-I, Saigon Centre-II, Saigon Centre-III, Saigon Centre-IV, Saigon Centre-V, tương ứng với các nhà đầu tư là Công ty TNHH Keppel Land Watco-I, Công ty TNHH Keppel Land Watco-II, Công ty TNHH Keppel Land Watco-III, Công ty TNHH Keppel Land Watco-IV, Công ty TNHH Keppel Land Watco-V.

Bên Việt Vam trong liên doanh được điều chỉnh qua từng thời kỳ từ Tổng Công ty Vận tải thủy II và Công ty Quản lý và kinh doanh Nhà sang Tổng Công ty Vận tải thủy II và Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn. Sau đó là Tổng Công ty cổ phần Đường sông Việt Nam và Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn.

Đến thời điểm hiện nay, bên Việt Nam là Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn - TNHH Một thành viên. Tỷ lệ vốn góp của bên Việt Nam trong liên doanh là 16% (do bên nước ngoài đã mua lại 16% vốn góp từ Tổng Công ty cổ phần Đường sông Việt Nam).

Dự án Saigon Centre-IV, Saigon Centre-V đã qua nhiều lần điều chỉnh giấy phép đầu tư, đến nay dự án Saigon Centre-IV của Công ty TNHH Keppel Land Watco-IV hoạt động theo giấy chứng nhận đăng ký đầu tư số 1058784368 ngày 6.3.2017 do Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM cấp và dự án Saigon Centre-V của công ty TNHH Keppel Land Watco-V hoạt động theo giấy chứng nhận đăng ký đầu tư 6531777605 ngày 6.3.2017 do Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM cấp với thời hạn hoạt động của các dự án là “50 năm kể từ ngày 19.6.1993. Hết thời hạn này, toàn bộ giá trị tài sản cố định của công ty liên doanh được chuyển giao không bồi hoàn cho bên Việt Nam”.

Vị trí dự án trên Google map

Về tình hình triển khai, dự án tổng thể đã hoàn thành xây dựng giai đoạn 1 (Saigon Centre-I) và giai đoạn 2 (Saigon Centre-II, Saigon Centre-III), riêng giai đoạn 3 (Saigon Centre-IV, Saigon Centre-V) vẫn chưa triển khai đầu tư xây dựng do chưa được bàn giao mặt bằng, hiện các đơn vị thuộc Bộ Giao thông Vận tải đang quản lý sử dụng).

Ngày 11.7.2018 nhà đầu tư nộp hồ sơ đề nghị điều chỉnh thời hạn hoạt động các dự án thành “50 năm kể từ ngày được bàn giao đất” với lý do đến nay, nhà đầu tư vẫn chưa được bàn giao mặt bằng tại các khu đất có diện tích 3.376m2 (dự án Saigon Centre-IV) và 5.247m2 (dự án Saigon Centre-V) để triển khai đầu tư xây dựng dự án.

Việc điều chỉnh thời hạn hoạt động dự án sẽ dẫn tới thay đổi điều kiện chuyển giao không bồi hoàn (thời gian chuyển giao theo giấy chứng nhận đăng ký đầu tư hiện hữu là đến năm 2043, nay sẽ kéo dài dự kiến đến năm 2070), thay đổi các điều kiện về giao thuê đất nên thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Do đó, UBND TP.HCM đã có văn bản số 2458 ngày 21.6.2019 báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc gia hạn thời hạn hoạt động của các dự án Saigon Centre-IV và dự án Saigon Centre-V nêu trên.

Saigon Centre-IV, Saigon Centre-V vẫn chưa triển khai đầu tư xây dựng do chưa được bàn giao mặt bằng, hiện các đơn vị thuộc Bộ Giao thông Vận tải đang quản lý sử dụng. Ảnh: TL

Đối với đề nghị điều chỉnh thời hạn hoạt động dự án là “50 năm kể từ ngày được bàn giao đất”, thành phố nhận thấy đề nghị này phù hợp với quy định về thời hạn hoạt động của dự án đầu tư tại Điều 43 Luật Đầu tư, cụ thể:

“Điều 43 quy định thời hạn hoạt động của dự án đầu tư:

1. Thời hạn hoạt động của dự án đầu tư trong khu kinh tế không quá 70 năm.

2. Thời hạn hoạt động của dự án đầu tư ngoài khu kinh tế không quá 50 năm. Dự án đầu tư thực hiện tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn hoặc dự án có vốn đầu tư lớn nhưng thu hồi vốn chậm thì thời hạn dài hơn nhưng không quá 70 năm.

3. Đối với dự án đầu tư được nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng nhà đầu tư chậm được bàn giao đất thì thời gian nhà nước chậm bàn giao đất không tính vào thời hạn hoạt động của dự án đầu tư”.

Thực tế đến nay nhà đầu tư vẫn chưa được bàn giao mặt bằng để thực hiện các dự án (Saigon Centre-IV và Saigon Centre-V), trong khi đây là các dự án có điều khoản chuyển giao không bồi hoàn, khi kết thúc thời hạn dự án nhà đầu tư phải chuyển giao tài sản cho nhà nước. Do đó, việc chưa bàn giao mặt bằng trong suốt thời gian 1993 đến nay đã ảnh hưởng đến thời gian khai thác dự án của nhà đầu tư, đồng thời, lỗi chậm bàn giao mặt bằng không phải là lỗi của nhà đầu tư.

Đối với vấn đề này, Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM đã có công văn số 5844 ngày 8.8.2018 kèm theo hồ sơ đề nghị của nhà đầu tư gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 35 Nghị định số 118 ngày 12.11.2015 của Chính Phủ.

Từ diễn trình trên, tại văn bản số 134 ngày 17.7.2020, gửi Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch đầu tư công năm 2020 và khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các dự án đầu tư, UBND TP.HCM đã kiến nghị Thủ tướng sớm xem xét và có ý kiến chấp thuận về việc gia hạn thời hạn hoạt động của các dự án phù hợp theo quy định hiện hành.

Phạm Hải