Vì sao NATO phát hoảng trước cuộc tập trận chưa khai hỏa của Nga?

Ảnh minh họa

Cuộc tập trận Zapad là cuộc tập trận chung giữa Nga với Belarus và nó sẽ diễn ra vào mùa hè năm nay ở hai nước nói trên với sự tham gia của các lực lượng hùng hậu.

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Belarus, “có tới 12.700 binh sĩ được cho là sẽ tham gia vào cuộc tập trận. Khoảng 10.200 binh sĩ sẽ tham gia diễn tập trên lãnh thổ của đất nước chúng tôi, trong đó có 7.200 binh sĩ đến từ Lực lượng Vũ trang Belarus và khoảng 3.000 binh sĩ đến từ Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga". Bộ trưởng Quốc phòng Belarus cũng cho biết, cuộc tập trận Zapad là nơi phô diễn sức mạnh của 680 thiết bị vũ khí hạng nặng, trong đó có các phương tiện bọc thép. Các lực lượng sẽ thực hiện một loạt bài tập tại 6 địa điểm khác nhau nằm rải rác trên khắp lãnh thổ hai nước Nga và Belarus.

Cuộc tập trận Zapad 2017 khiến phương Tây mất ăn mất ngủ vì một loạt lý do:

Thứ nhất, địa điểm diễn ra cuộc tập trận Zapad 2017 là ở Trung Âu, gần với các nước thành viên NATO như Ba Lan, Lithuania, Latvia và Estonia. Điều này khiến NATO cảm thấy bất an, đặc biệt là sau khi xảy ra cuộc khủng hoảng ở miền đông Ukraine và vụ sáp nhập bán đảo Crimea.

Thứ hai, NATO lo lắng về quy mô của cuộc tập trận Zapad 2017. Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương tin rằng, số binh sĩ thực sự tham gia diễn tập sẽ lớn gấp nhiều lần so với con số được công bố. Cuộc tập trận Zapad 2013 giữa Nga và Belarus ban đầu được công bố có số lượng binh sĩ tham gia là 12.000 quân. Tuy nhiên, trên thực tế, con số lại là hơn 90.000 binh sĩ, Hội đồng Đại Tây Dương cho biết. Chính vì thế, số lượng thực sự binh sĩ tham gia vào cuộc tập trận trong tháng 9 tới đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của NATO. Một số nước thành viên NATO tin rằng, con số thực sự sẽ là vào khoảng 100.000 quân.

Thứ ba, các nhà ngoại giao Châu Âu cho rằng, cuộc tập trận đó không đơn giản chỉ là một cuộc diễn tập quân sự đơn thuần. Các cuộc tập trận Zapad đã được tổ chức từ thời Xô-viết và chúng thường được tiến hành để thử nghiệm các hệ thống vũ khí mới. Cuộc tập trận Zapad quy mô lớn trước đây vào năm 2013 được thực hiện trên kịch bản huấn luyện lực lượng đặc nhiệm với sự tham gia của các tên lửa tầm xa và máy bay không người lái. Các lực lượng này sau đó được Nga sử dụng trong vụ sáp nhập bán đảo Crimea, trong cuộc chiến ở miền đông Ukraine cũng như trong chiến dịch can thiệp vào Syria. Nga tuyên bố cuộc tập trận Zapad sắp tới của họ là đòn đáp trả đối với lực lượng răn đe mới gồm 4.000 quân mà NATO đem đến đặt xung quanh Nga, ở các nước Baltic và Ba Lan, từ hồi tháng Sáu.

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu hồi tháng Một từng tuyên bố, kịch bản của cuộc tập trận Zapad 2017 sẽ “tính đến tình hình liên quan đến các hoạt động quân sự ngày càng gia tăng của NATO ở dọc biên giới với Nga”.

Thứ tư, NATO lo ngại cuộc tập trận cực lớn của Nga sắp tới sẽ được Moscow sử dụng để điều động lực lượng cho những chiến dịch chiến đấu thực sự. Năm 2008, Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi có cuộc chiến tranh với Gruzia. Năm 2014, chính phủ Nga đã tiến hành tập trận với hơn 150.000 binh sĩ tham gia ở gần biên giới Nga-Ukraine. Và sau cuộc tập trận này, nhiều đơn vị của Nga đã ở lại khu vực và sau đó tham gia hậu thuẫn cho lực lượng ly khai miền đông Ukraine.

Mới đây, Bộ trưởng Quốc phòng Estonia đã nói rằng, nước này và các thành viên NATO khác có trong tay những thông tin tình báo cho thấy Moscow có thể để lại lực lượng binh sĩ trên lãnh thổ Belarus sau khi cuộc tập trận mang tên Zapad 2017 kết thúc. Nếu Moscow thực sự để lại lực lượng đóng tại Belarus thì động thái như vậy đồng nghĩa với việc binh sĩ Nga sẽ đóng ngay tại khu vực biên giới với Ba Lan, Lithuania và Latvia trong bối cảnh NATO cũng đang dàn các tiểu đội đa quốc gia ở những nước trên để đối phó với Nga.

Và cuối cùng, thêm một lý do khiến NATO lo ngại về cuộc tập trận Zapad là vì những cuộc tập trận như thế này trước đây đầu là dịp để Nga phô trương các chiến thuật và công nghệ mới trước khi dùng chúng cho những cuộc xung đột sau này.

Kiệt Linh (tổng hợp)