Việc chụp ảnh chủ thuê bao ĐTDĐ: Nhiều nước áp dụng

Nghị định 49/2017/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Điều 15 của Nghị định số 25/2011/NĐ-CP ngày 6/4/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông và Điều 30 của Nghị định số 174/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện. Khoản 5 điều 1 trong nghị định quy định về thông tin thuê bao, trong đó có quy định về ảnh chụp của người đến giao kết hợp đồng.

Theo bà Lê Thị Ngọc Mơ, trên thế giới, hầu hết các quốc gia đều rất coi trọng và có những qui định quản lý nghiêm ngặt công tác quản lý thông tin thuê bao. Những quốc gia đã phát triển như Mỹ, Đức, Nhật Bản đã thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin cá nhân điện tử và mỗi khi thực hiện đăng ký thông tin thuê bao, người dân cần xuất trình giấy tờ để doanh nghiệp đối chiếu, xác nhận trên hệ thống. Các nước đang phát triển như Ấn Độ, Thái Lan, Pakistan, Bangladesh..., dưới sức ép của công cuộc chống khủng bố và bảo đảm an ninh quốc gia, gần đây đã yêu cầu triển khai hệ thống nhận diện vân tay của người đến đăng ký thông tin thuê bao. Một số quốc gia như Nigeria, ngoài áp dụng hệ thống nhận diện vân tay, cũng yêu cầu chụp ảnh các cá nhân đến đăng ký sim.

Cũng theo bà Lê Thị Ngọc Mơ, ngoài thông tin về giấy tờ tùy thân, việc thu thập các thông tin gắn liền với một người cụ thể như vân tay hoặc ảnh chụp là cần thiết để xác định một giao dịch là có thật. Vì ảnh chụp giấy tờ tùy thân của thuê bao trong cơ sở dữ liệu của doanh nghiệp có thể làm giả, có thể được (nhân viên giao dịch) lấy của người này gắn cho người khác mà rất khó để kiểm soát. Ở Việt Nam, theo số liệu của cơ quan công an, trong số 120 triệu thuê bao, có hơn 80 triệu thuê bao đăng ký sao thông tin.

Chính vì những lý do trên, nhằm hướng tới một cơ sở dữ liệu thông tin thuê bao đầy đủ và chính chủ, Nghị định 49/2017/NĐ-CP đã quy định yêu cầu bổ sung thêm ảnh chụp người trực tiếp đến giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung. Ảnh chụp người đến trực tiếp sẽ là bằng chứng xác thực nhất để bảo đảm đúng người, đúng thời gian thực hiện, tránh tình trạng các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông cố tình sử dụng giấy tờ của một cá nhân để đăng ký thông tin thuê bao cho các sim thuê bao khác (mà cá nhân đó không biết) trong khi doanh nghiệp chưa có đủ công cụ để phát hiện như đã xảy ra trong thời gian qua, đặc biệt là trong bối cảnh Nghị định 49/2017/NĐ-CP đã bỏ quy định về giới hạn số sim thuê bao. Doanh nghiệp sẽ có 12 tháng kể từ ngày Nghị định có hiệu lực để rà soát cơ sở dữ liệu của mình, thông báo cho các chủ thuê bao có thông tin sai với qui định đến đăng ký lại (trong đó có việc chụp ảnh). Đối với các thuê bao trả trước mà doanh nghiệp có căn cứ là thông tin đã chính xác (ví dụ thuê bao trả sau) thì không cần đăng ký lại thông tin, nhưng phải bổ sung ảnh chụp và các thông tin cần thiết khác và doanh nghiệp phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về điều đó.

Ban soạn thảo cho rằng, với các doanh nghiệp, quy định này hoàn toàn khả thi vì việc chụp ảnh rất dễ dàng, đơn giản, nhanh gọn, chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh, iPad, webcam hoặc camera phù hợp. Từ góc độ người dân, đây là một qui định mới mà có thể bước đầu, một số người có thể phản ứng vì cho rằng liên quan đến quyền riêng tư. Tuy nhiên, việc chụp ảnh người sử dụng dịch vụ viễn thông di động vì mục đích an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, bảo vệ người dân thì sẽ được người dân ủng hộ.

Cục Viễn thông cũng cho rằng, số lượng thuê bao đăng ký lại chắc chắn không phải là 120 triệu thuê bao, vì trong số đó có rất nhiều người sử dụng nhiều sim để tận dụng các chương trình khuyến mại.

Châu Anh