Việc ông Paul Ryan rút lui có thể làm tăng khả năng ông Trump bị luận tội?

Quyết định của Ryan đã đẩy nhanh sự cạnh tranh đang diễn ra giữa những người cấp phó của ông để trở thành lãnh đạo của Đảng Cộng hòa (GOP) trong Hạ viện. Nhưng nó cũng sẽ hạ thấp nhuệ khí của các thành viên khác của Đảng Công hòa, giảm khả năng huy động tiền cho các chiến dịch và khuyến khích những người đang đương chức khác, vốn dễ bị tổn thương, nghỉ hưu.

Tất cả những điều này khiến cho con đường để Đảng Dân chủ lấy lại thế đa số tại Hạ Viện vào tháng 11 và đưa Nancy Pelosi (chủ tịch thứ 60 của Hạ viện Hoa Kỳ thuộc Đảng Dân chủ) trở lại ghế chủ tịch Hạ viện trở nên bằng phẳng hơn. Và người ta không nghi ngờ rằng một Hạ Viện do Đảng Dân chủ kiểm soát sẽ tìm cách để buộc tội tổng thống.

Đó không phải là đề tài mà Đảng Dân chủ muốn nhấn mạnh khi họ tiếp xúc cử tri trong cuộc vận động cho chiến dịch tranh cử giữa nhiệm kì năm 2018. Thực tế, nhiều đảng viên Cộng hòa đã cảnh báo về vấn đề này với những người ủng hộ đảng mình. Tuy nhiên, khi 9/10 cử tri của đảng Dân chủ không đánh giá cao khả năng điều hành đất nước của tổng thống Trump, các nhà lãnh đạo của đảng Dân chủ tại Hạ viện không thể bác bỏ khả năng luận tội tổng thống vào năm 2019 ngay cả khi họ cho rằng nó sẽ phản tác dụng.

Từ nay đến ngày bầu cử vẫn còn khoảng 7 tháng nữa. Các đảng viên đảng Dân chủ cần giành thêm được 23 ghế để giành lại thế đa số ở Hạ viện Mỹ.

Nhưng các chiến dịch tranh cử giữa kỳ thường giống như một cuộc trưng cầu dân ý về khả năng điều hành đất nước của tổng thống, và ông Trump vẫn không nhận được nhiều sự ủng hộ bên ngoài đảng Cộng hòa. David Wasserman, một nhà phân tích hàng đầu về cuộc chạy đua tại Hạ viện của Cook Political Report, đã nói rằng tuyên bố của ông Ryan giáng một đòn mạnh vào tinh thần của đảng Cộng hòa và cho biết khả năng chiến thắng của đảng Dân chủ vào tháng 11 đã tăng lên 75%.

Ông Ryan là một trong số khoảng 40 Hạ nghị sĩ Cộng hòa từ chối tham gia tái cử - gấp khoảng hai lần số đảng viên Dân chủ muốn rút lui. Sự ra đi của ông sẽ khiến các đồng nghiệp cảm thấy không chắc chắn về triển vọng của họ và sẽ thôi thúc họ đưa ra một quyết định giống ông.

Thật vậy, Dennis Ross, một hạ nghị sĩ Cộng hòa của Florida, đã theo bước ông Ryan bằng cách tuyên bố hôm 11.4 rằng ông sẽ không tham gia tái tranh cử nữa. Wasserman lưu ý rằng 57 đảng viên Cộng hòa khác đại diện cho các quận ở các tiểu bang, vẫn chưa tuyên bố kế hoạch tranh cử.

Vai trò của ông Ryan trong đảng Cộng hòa, được đánh dấu qua việc ông được đề cử làm ứng viên phó Tổng thống trong liên danh tranh cử vào năm 2012 với ông Mitt Romney và cam kết lâu dài về cắt giảm thuế, đã khiến ông trở thành một nhà quỹ gây quỹ khổng lồ cho các đảng viên Cộng hòa khác. 44 triệu USD mà ông đã gọi được với tư cách là người đứng đầu Hạ viện trong năm 2017 là một mức kỷ lục cho một năm không có bầu cử.

Quyết định nghỉ hưu gần đây làm giảm sức thu hút tài chính của ông. Và bởi vì ông dự định sẽ vẫn đảm nhiệm vị trí hiện tại tới hết năm nay, các ứng viên kế nhiệm tiềm năng như Kevin McCarthy và Steve Scalise sẽ không có giá trị thu hút mà một vị chủ tịch Hạ viện có được.

Một hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát sẽ tạo ra những hậu quả chính sách to lớn cho chính quyền của đảng Cộng hòa. Điều này sẽ làm tăng khả năng hai đảng sẽ phải thỏa hiệp lẫn nhau đối với các vấn đề như cơ sở hạ tầng.

Thật khó để các đối thủ của ông Trump có thể buộc ông rút lui. Ngay cả động cơ luận tội tổng thống cũng khó mà được đa số Hạ viện ủng hộ.

Ngay cả khi điều đó đã xảy ra, việc kết tội và phế truất tổng thống cần phải được 2/3 thành viên Thượng viện thông qua. Đảng Dân chủ hiện đang kiểm soát 49 ghế tại Thượng viện (có tổng cộng 100 ghế và phe Công hòa đang nắm đa số), dù vậy trong kịch bản lạc quan nhất thì đảng Dân chủ cũng chỉ có thể giành thêm được khoảng 10 ghế nữa.

Tuy nhiên, quyết định của ông Paul Ryan vào hôm 11.4 có thể là một điềm báo cho những biến động chính trị trong năm 2018 và hơn thế nữa. Những cơn bão xung quanh Trump tiếp tục gia tăng.

Phương Anh - Theo CNBC