Viêm tụy cấp - hậu quả từ việc lạm dụng rượu bia

ThS.BS Vũ Khang Ninh kiểm tra tình trạng của một bệnh nhân nhập viện điều trị viêm tụy cấp

Mặc dù nước da còn nhợt nhạt nhưng cơn đau đã giảm dần nên ông N.T.D, 64 tuổi (ở huyện Ứng Hòa, Hà Nội), mới chắc chắn rằng mình đã thoát khỏi tay tử thần. Nằm trên giường bệnh, phải nhịn ăn 3 ngày, ông đã thấm thía tác hại của rượu, bia. "Lúc đó, tôi thấy bụng đau âm ỉ, rồi cơn đau tăng dần, tôi không chịu được nên gia đình đưa vào bệnh viện cấp cứu. Bác sĩ nói tôi bị viêm tụy cấp do dùng rượu, bia. 40 năm nay, buổi tối nào tôi cũng uống 2 cốc rượu nhưng chưa bị như thế này bao giờ. Bây giờ thì sợ rồi, từ nay, tôi sẽ không đụng đến rượu nữa", ông D cho biết.

Chỉ riêng tại Khoa Cấp cứu Ngoại, Bệnh viện Thanh Nhàn, tính từ ngày 28 Tết đến ngày 12 tháng Giêng, trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 2-3 trường hợp nhập viện cấp cứu vì viêm tụy cấp, cao điểm có ngày ghi nhận 6 ca. Theo ThS.BS Vũ Khang Ninh, Phó Bộ Phận Cấp cứu ngoại, Bệnh viện Thanh Nhàn, bệnh lý viêm tụy cấp thường gặp ở bệnh nhân sử dụng nhiều rượu, bia hoặc người mắc các bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa. Bệnh nhân ghi nhận ở cả hai giới, có cả bệnh nhân trẻ tuổi lẫn người cao tuổi. Bác sĩ Ninh phân tích: "Rượu, bia khi hấp thu qua dạ dày và đường tiêu hóa làm tổn thương tế bào tuyến tụy. Một điều nguy hiểm, khiến nhiều bệnh nhân nhập viện muộn là do nhầm lẫn giữa bệnh lý viêm tụy cấp với viêm dạ dày cấp do biểu hiện lâm sàng khá giống nhau. Để chẩn đoán chính xác, các bác sĩ cần phối hợp xét nghiệm cận lâm sàng, siêu âm, chụp x-quang".

Biện pháp hữu hiệu để điều trị viêm tụy cấp là nhịn ăn uống, sử dụng kháng sinh, điều tiết dịch vị và giảm đau, để cho tuyến tụy được nghỉ ngơi, phục hồi. Cũng theo bác sĩ Vũ Khang Ninh, bệnh nhân viêm tụy cấp nếu được phát hiện sớm, hoàn toàn có thể điều trị ổn định, ngắn ngày, ít di chứng. Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn, nguy cơ tử vong cao, kéo dài thời gian điều trị, tăng chi phí điều trị cho bệnh nhân. Một biến chứng nguy hiểm đó là khi tụy hoại tử sẽ lan ra xung quanh, kích thích phản ứng viêm khác ở toàn bộ ổ bụng, khiến rối loạn hệ thống đa cơ quan, dẫn đến nguy kịch. "Bệnh nhân viêm tụy nặng khi vào viện thường đã có sốc nhiễm trùng, sốc tụt huyết áp, nhiễm khuẩn, bệnh nhân đi kèm đái tháo đường, suy thận, suy gan. Có những bệnh nhân mới phát hiện đã rơi vào viêm tủy hoại tử rất nặng, tăng nguy cơ tử vong. Thông thường, các bệnh nhân này phải sử dụng nhiều phương pháp điều trị hiện đại, tốn kém, như lọc máu, thay huyết tương, thậm chí là can thiệp như chọc hút dịch tụy…Quá trình điều trị kéo dài tối thiểu 2 tuần và chi phí cho một ca bệnh có thể lên đến hơn 100 triệu mặc dù đã có bảo hiểm chi trả", bác sĩ Ninh nói.

Bác sĩ Vũ Khang Ninh cũng chỉ ra, biểu hiện đặc trưng của viêm tụy là cơn đau thượng vị xuyên qua sau lưng, thường gặp sau bữa ăn thịnh soạn hay những bữa nhậu liên tục, mức đau của viêm tụy nó sẽ đau hơn so với viêm dạ dày thông thường, kèm theo đó là sốt, mạch nhanh, buồn nôn, nôn, chướng bụng, chán ăn... Người dân không nên chủ quan mà nên đến bệnh viện thăm khám ngay khi có các biểu hiện bất thường.

Để ngăn chặn viêm tụy, người dân nên thực hiện lối sống khoa học và thực hiện kiểm tra định kỳ. Cụ thể: Ăn uống lành mạnh, khoa học với chế độ ăn nhạt để tránh sỏi mật, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy cấp; bổ sung chất xơ trong mỗi bữa ăn như rau cải xanh, nấm, khoai lang... Bỏ hút thuốc lá, hạn chế uống bia, rượu. Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày. Khám sức khỏe định kỳ, nhất là người bị mỡ máu, tiểu đường.

Anh Đào