Việt Nam áp dụng liệu pháp điều trị ung thư đạt giải Nobel 2018

Mỗi ngày Bệnh viện K Trung ương khám bệnh cho hàng nghìn bệnh nhân.

Tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung, gánh nặng ung thư ngày càng trở nên nghiêm trọng. Theo thống kê của Bệnh viện K Trung ương năm 2018, mỗi năm ở nước ta có khoảng 164.671 ca mắc mới và 114.871 ca tử vong do ung thư. Phần lớn người bị bệnh ung thư đến khám và điều trị ở giai đoạn muộn nên việc điều trị càng khó khăn và tốn kém. Các phương pháp điều trị ung thư phổ biến bao gồm: Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và chăm sóc giảm nhẹ. Trong lĩnh vực điều trị ung thư, liệu pháp miễn dịch là thành tựu nổi bật nhất trong vài năm qua. Tại Việt Nam, phương thức điều trị miễn dịch đã được áp dụng tại Bệnh viện K Trung ương và một số cơ sở chuyên khoa ung thư trên cả nước trong những năm gần đây.

PGS, TS Lê Văn Quảng phát biểu tại buổi họp báo.

Tại buổi họp báo, PGS, TS Lê Văn Quảng cho biết, cách đây 4 năm, Bệnh viện K đã tham gia thử nghiệm lâm sàng quốc tế với 4 loại thuốc điều trị ung thư bằng phương pháp miễn dịch. Từ cuối năm 2017, Bệnh viện K chính thức điều trị cho 50 bệnh nhân bằng liệu pháp này. Thuốc ức chế kiểm soát miễn dịch điều trị ung thư được chỉ định điều trị cho các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, với các loại ung thư: Hắc tố, phổi, dạ dày, u lympho, gan và đường niệu đạo. Hiện nay chưa có kết quả đánh giá chung, nhưng trên từng bệnh nhân cho thấy, khi điều trị ung thư bằng phương pháp miễn dịch, tình trạng bệnh được cải thiện, khối u không còn bị di căn. Chi phí điều trị cho một chu kỳ từ 60 đến 120 triệu đồng. Bệnh nhân sẽ phải truyền 3 tuần/lần và truyền liên tục. Hiện bảo hiểm chưa thanh toán cho những loại thuốc này.

Mặc dù, triển vọng về hiệu quả của phương điều trị ung thư bằng phương pháp miễn dịch là rất lớn, tuy nhiên không phải bệnh nhân ung thư nào cũng có chỉ định điều trị bằng phương thức này. “Đây không phải là phương thức chữa khỏi ung thư giai đoạn di căn mà chỉ tiêu diệt phần nào và ức chế, kìm hãm sự phát triển của tế bào ung thư, qua đó giúp kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư”, GS, TS Lê Văn Quảng nhấn mạnh.

Ý tưởng huy động hệ miễn dịch tấn công ung thư được đưa ra lần đầu tiên cách đây hơn hai thập kỷ. Năm 1990, giáo sư James P.Allison (Mỹ) đầu tiên phân lập thành công CTLA-4, một loại protein hoạt động như điểm kiểm soát trong hệ miễn dịch, tiếp đó ông và cộng sự đã tạo ra được một loại kháng thể đơn dòng ức chế CTLA-4 và chứng minh được tác dụng sinh học của phương pháp ức chế điểm kiểm soát miễn dịch CTLA-4 trong điều trị ung thư. Hai năm sau, GS Tasuku Honjo (Nhật Bản) tìm ra điểm kiểm soát thứ hai PD-1. Hai nhà khoa học được trao Giải Nobel Y học 2018 nhờ các phát hiện này. Đây là cơ sở nghiên cứu, nền tảng để các công ty nghiên cứu, sản xuất ra nhiều loại thuốc là các kháng thể đơn dòng ức chế các thụ thể CTLA-4 hoặc thụ thể PD1/PD-L1.

Các kháng thể đơn dòng kháng ức chế CTLA-4 phổ biến là ipilimumab, tremelimumab, trong khi Các kháng thể đơn dòng ức chế PD-1/PD-L1 phổ biến là Pembrolizumab, Nivolumab, Atezolizumab và Durvalumab.

Tin, ảnh: VƯƠNG THÚY