Việt Nam khẳng định vị thế, đóng góp cho hòa bình, hợp tác, phát triển trên thế giới

Dấu ấn đối ngoại Việt Nam

Sau 2 năm gián đoạn do đại dịch Covid-19, trong năm 2022, nhiều chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các chuyến thăm của lãnh đạo nước ngoài tới Việt Nam cho thấy hoạt động đối ngoại sôi nổi và hiệu quả, góp phần đưa quan hệ hợp tác ngày càng thực chất và có chiều sâu.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gặp gỡ Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc cuối tháng 10-2022

Trước hết, có thể khẳng định, chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào cuối tháng 10-2022 là sự kiện đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam và Trung Quốc, được dư luận hai nước và quốc tế đặc biệt quan tâm. Chuyến thăm đã thành công tốt đẹp trên tất cả các phương diện. Đây là hoạt động đối ngoại chính thức trực tiếp đầu tiên giữa lãnh đạo cao nhất của hai Đảng, hai nước sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát, là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sau Đại hội XIII Đảng Cộng sản Việt Nam.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là lãnh đạo cao nhất nước ngoài đầu tiên mà Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đón tiếp ngay sau Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc. Điều này thể hiện sự coi trọng lẫn nhau giữa hai Đảng, hai nước, nhất là sự trân trọng của Đảng, Chính phủ, nhân dân Trung Quốc và cá nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đối với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thông qua việc đón Tổng Bí thư Đảng ta với mức lễ tân cao nhất và có nhiều thu xếp đặc biệt.

Trong chuyến thăm, hai bên đã ra Tuyên bố chung gồm 13 điểm, bao gồm cả những nội dung mang tính chiến lược định hướng cho phát triển quan hệ hai nước trên tất cả các lĩnh vực trong thời gian tới và 13 văn bản hợp tác thuộc nhiều lĩnh vực, trong đó kinh tế chiếm phần lớn, đã được ký kết. Hai bên cũng đạt được nhất trí trong nhiều nội dung hợp tác thực chất như thúc đẩy kết nối giữa Khuôn khổ “Hai hành lang, một vành đai” với Sáng kiến “Vành đai và Con đường”, thúc đẩy tiến trình mở cửa thị trường cho một số mặt hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam, mở các văn phòng thương mại Việt Nam tại Trung Quốc; sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hai nước tăng cường hợp tác đầu tư, kinh tế - thương mại, hợp tác trong lĩnh vực vận tải hàng không, đường bộ và đường sắt.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres ngày 21-10-2022 tại Hà Nội, đã chủ trì Lễ kỷ niệm 45 năm Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc

Trong năm 2022, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc có các chuyến thăm cấp Nhà nước tới Singapore, Hàn Quốc, thăm cấp Nhà nước tới Indonesia... Đặc biệt, chuyến thăm chính thức Vương quốc Thái Lan và dự Hội nghị Cấp cao APEC 29 của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã thành công tốt đẹp, góp phần triển khai đường lối đối ngoại Đại hội Đảng XIII, ưu tiên phát triển toàn diện quan hệ với các nước láng giềng và ASEAN. Tại Hội nghị cấp cao APEC 29, đoàn Việt Nam đã chia sẻ những ý tưởng, quan điểm mới về xu thế phát triển, định hướng của APEC trong giai đoạn đầy thách thức hiện nay. Những đề xuất của Việt Nam nhận được sự hưởng ứng, đánh giá cao và được thể hiện trong văn kiện bởi có tính đến lợi ích của tất cả các thành phần trong xã hội, các nền kinh tế, cũng như cân bằng giữa lợi ích ngắn hạn và dài hạn.

Cũng trong năm 2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm chính thức Campuchia; tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ, Hội nghị Cấp cao ASEAN, thăm chính thức Bỉ, Hà Lan, Luxembourg và tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 45 năm ASEAN - EU... Trong đó, chuyến công tác “ba trong một” của Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu, vừa dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Mỹ, thăm, làm việc tại Mỹ và Liên hợp quốc mang nhiều ý nghĩa và đạt kết quả quan trọng. Trong chuyến thăm, làm việc tại Mỹ, Thủ tướng đã có các hoạt động song phương dày đặc, tất cả các giới đều coi trọng quan hệ với Việt Nam, khẳng định tôn trọng thể chế chính trị, ủng hộ Việt Nam mạnh, độc lập, thịnh vượng, mong muốn quan hệ song phương ngày càng phát triển sâu rộng, hiệu quả...

Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Vương Đình Huệ và Chủ tịch Quốc hội Campuchia Samdech Heng Samrin ký kết Bản ghi nhớ về hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Quốc hội Campuchia

Năm 2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thăm chính thức Hungary, Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland, Lào, Campuchia, Philippines, Australia, New Zealand; tham dự Hội nghị Hội đồng Liên Nghị viện ASEAN (AIPA). Nổi bật là chuyến thăm chính thức Campuchia đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trên cương vị Chủ tịch Quốc hội Việt Nam. Sau khi thăm chính thức Campuchia, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam tham dự AIPA-43 nhằm tiếp tục triển khai chủ trương chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, nâng tầm đối ngoại đa phương; cùng các Nghị viện thành viên AIPA củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN, đẩy mạnh quan hệ giữa AIPA với các đối tác, góp phần vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và thúc đẩy hòa bình, hợp tác, phát triển trong khu vực.

Nhìn tổng thể, sự tham gia và đóng góp của Việt Nam tại các hội nghị với tâm thế của một thành viên chủ động, tích cực, có trách nhiệm đã cho thấy vai trò, vị thế quan trọng của Việt Nam trong khu vực được các nước ASEAN và các đối tác tôn trọng, đánh giá cao.

Tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình là điểm sáng trong đối ngoại của Việt Nam

Tiếp tục đóng góp tích cực trong hợp tác đa phương

Năm 2022, Việt Nam tiếp tục phát huy vai trò, đóng góp tích cực và có trách nhiệm tại các cơ chế, diễn đàn đa phương quan trọng, nhất là Liên hợp quốc, ASEAN, APEC, hợp tác tiểu vùng Mê Kông. Việt Nam được quốc tế tín nhiệm bầu vào nhiều tổ chức quốc tế quan trọng như Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 77, thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023 - 2025, Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) nhiệm kỳ 2022 - 2026…

Đáng chú ý, việc Việt Nam lần thứ hai được Đại hội đồng Liên hợp quốc bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc hồi tháng 10-2022 chính là sự khẳng định và ghi nhận của cộng đồng quốc tế về những nỗ lực không ngừng của Việt Nam trong tôn trọng các quyền con người, đồng thời thúc đẩy bảo vệ quyền con người. Không phải ngẫu nhiên mà Việt Nam được các thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đề cử là đại diện duy nhất cho cả khối tham gia ứng cử Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023 - 2025. Những đóng góp tích cực của Việt Nam trong nỗ lực chung, thúc đẩy bảo vệ quyền con người và đặc biệt là hiện thực quyền con người được tôn trọng, đảm bảo tại nước ta là những điều thuyết phục nhất cho sự tín nhiệm và tin tưởng của ASEAN cũng như cộng đồng quốc tế khi bầu Việt Nam vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023 - 2025 với số phiếu rất cao.

Cũng trên bình diện đa phương, lực lượng gìn giữ hòa bình của Việt Nam tham gia các sứ mệnh gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc trên thế giới đã để lại những dấu ấn đậm nét trong năm 2022, trong đó nổi bật là lần đầu tiên lực lượng Quân đội và Công an có những loại hình mới tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc. Đến nay, Bộ Quốc phòng đã triển khai 520 lượt sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp đi làm nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại 4 phái bộ (bao gồm cả Phái bộ huấn luyện của Liên minh châu Âu tại Trung Phi) và Trụ sở Liên hợp quốc. Trong đó, hàng năm duy trì 25 sĩ quan hoạt động độc lập và 247 cán bộ, nhân viên của hai đơn vị là Đội Công binh và Bệnh viện dã chiến cấp 2.

Những kết quả đạt được đã góp phần tiếp tục khẳng định Việt Nam là thành viên có trách nhiệm khi có đủ các loại hình tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình quốc tế, trong đó có các vị trí trọng yếu như ở Trụ sở Liên hợp quốc hay sĩ quan Tham mưu chỉ huy tác chiến tại các phái bộ. Đến nay, chúng ta đã có hơn 8 năm tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, song Việt Nam đã thể hiện trách nhiệm của mình, đồng thời có những đóng góp thiết thực, hiệu quả, được lãnh đạo Liên hợp quốc, cộng đồng quốc tế, đặc biệt là chỉ huy các phái bộ đặc biệt ghi nhận, đánh giá cao. Qua đó, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của đất nước, của Quân đội, Công an và các lực lượng khác trên trường quốc tế; thúc đẩy hợp tác quốc phòng - an ninh giữa Việt Nam với các nước; thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, bằng các biện pháp hòa bình trong thời bình.

Một dấu ấn không thể không kể đến là Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2022 diễn ra từ ngày 8 đến 10-12-2022 tại Hà Nội. Đây là triển lãm quốc phòng đầu tiên kể từ khi nước ta mở cửa, hội nhập sâu rộng với thế giới. Triển lãm thu hút sự tham dự của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nhiều nước bạn bè, đối tác cùng hơn 170 tập đoàn, công ty, doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp đến từ 30 quốc gia trên thế giới tham gia trưng bày.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đón Thủ tướng Phạm Minh Chính tới dự Hội nghị Cấp cao đặc biệt Mỹ - ASEAN tại Thủ đô Washington DC.

Như khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2022 là cơ hội tốt để các nhà hoạch định chính sách về quốc phòng, các doanh nghiệp công nghiệp quốc phòng, an ninh gặp gỡ, trao đổi, phát triển hợp tác hướng tới một thế giới hòa bình, hợp tác và phát triển thịnh vượng. Đây là biểu tượng cho lòng tin, mối quan hệ hữu nghị, hợp tác và phát triển, là tình cảm đầy ý nghĩa của bạn bè quốc tế dành cho đất nước, con người và Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng. Cùng với đó, Việt Nam luôn thể hiện sự chân thành, trách nhiệm với bạn bè quốc tế.

Phát huy mạnh mẽ bản sắc “cây tre Việt Nam”

Năm 2022, thành công của các hoạt động đối ngoại đã cho thấy Việt Nam tự tin tiếp tục đẩy mạnh công cuộc hội nhập và phát triển đất nước, góp phần củng cố niềm tin của bạn bè, đối tác quốc tế, nhân dân trong nước, kiều bào ta ở nước ngoài. Đồng thời thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với các đối tác, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển và thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới; đem lại thêm những cơ hội lớn vì một Việt Nam hùng cường thịnh vượng, vì ấm no, hạnh phúc của nhân dân.

Thành tựu đối ngoại và ngoại giao năm 2022 cũng như từ sau Đại hội XIII của Đảng đến nay đã khẳng định trường phái đối ngoại và ngoại giao “cây tre Việt Nam” dựa trên nền tảng tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh và truyền thống, bản sắc ngoại giao, văn hóa dân tộc là phù hợp với điều kiện đặc thù của Việt Nam và đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn hiện nay. Trước những biến động phức tạp của tình hình quốc tế, “cây tre Việt Nam” vẫn giữ vững thế ổn định và vươn lên nhờ “gốc vững” là kiên định độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, đề cao các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, vì lợi ích quốc gia - dân tộc; đồng thời uyển chuyển, linh hoạt, sáng tạo, cơ động trong sách lược, ứng xử với phương châm “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, bình đẳng, hợp tác cùng có lợi.

Bản sắc ngoại giao “cây tre Việt Nam” đã được phát huy và thể hiện rõ trong từng hoạt động đối ngoại, đặc biệt là hoạt động đối ngoại cấp cao, cũng như trong ứng xử có lý, có tình với từng đối tác và tại từng cơ chế, diễn đàn đa phương. Qua đó, chúng ta đã khẳng định một Việt Nam bản lĩnh, chân thành, thủy chung, tin cậy và có trách nhiệm; đồng thời, giữ vững tổng thể cục diện đối ngoại thuận lợi cho phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh thế giới có nhiều yếu tố bất ổn, bất định.

Vị thế và uy tín quốc tế của nước ta trong khu vực và trên thế giới ngày càng được nâng cao, đóng góp tích cực và trách nhiệm vào việc giữ vững hòa bình, hợp tác phát triển và tiến bộ trên thế giới. Trong nhiều vấn đề quốc tế quan trọng, tiếng nói, sáng kiến và cách thức giải quyết có lý, có tình trên tinh thần bình đẳng, hòa hiếu và nhân văn của nước ta đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của cộng đồng quốc tế, như khẳng định của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres: “Việt Nam và nhân dân Việt Nam hoàn toàn có thể tự hào vì tiếng nói của các bạn được tất cả các quốc gia tôn trọng”.