Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối mở rộng quan hệ ASEAN và EAEU

Các đại biểu tham gia phiên thảo luận.

NDĐT - Ngày 4-9, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Phương Đông đang diễn ra tại TP Vladivostok (LB Nga), đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam do Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng dẫn đầu đã tham gia phiên thảo luận “Nga và Liên minh kinh tế Á - Âu tại châu Á - Thái Bình Dương: Nhân tố hội nhập và triển vọng tăng cường hợp tác”.

Cùng tham dự phiên thảo luận còn có ông Alexander Shokhin, Chủ tịch Liên minh các nhà công nghiệp và doanh nghiệp Nga, Tổng Thư ký Liên đoàn Lao động Quốc tế Sharan Burrow, Bộ trưởng phụ trách thương mại, Hội đồng Kinh tế Á - Âu Veronika Nikishina...

Phát biểu đề dẫn tại phiên thảo luận, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã đề cập đến một nhân tố đầy triển vọng hợp tác trong khu vực: "Là thành viên tích cực, trách nhiệm trong ASEAN, đồng thời là đối tác đầu tiên ký kết FTA với Liên minh kinh tế Á - Âu; dựa trên nền tảng của mối quan hệ đối tác chiến lược, hữu nghị, truyền thống, anh em Việt Nam - Nga cũng như giữa Việt Nam và các nước trong Liên minh Kinh tế Á - Âu, Việt Nam luôn sẵn sàng làm cầu nối cho Nga cũng như EAEU để mở rộng quan hệ với ASEAN, hướng tới một Hiệp định thương mại và đầu tư giữa hai khu vực".

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh, sau hơn 50 năm hình thành và phát triển, hình ảnh và vị thế của ASEAN ngày càng được khẳng định là một trong những tổ chức hợp tác khu vực thành công nhất và đóng vai trò ngày càng quan trọng trong quan hệ khu vực và quốc tế. Với một thị trường gần 3.000 tỷ USD, dân số gần 650 triệu người, ASEAN hiện được gọi chung là nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới và lớn thứ 3 châu Á. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ASEAN tích cực, chủ động hội nhập với thế giới.

Năm 1996, Nga chính thức là đối tác Đối thoại đầy đủ của ASEAN. Tại Hội nghị thượng đỉnh ASEAN-Nga lần thứ 3 được tổ chức tại Singapore vào năm 2018, lãnh đạo các nước thành viên ASEAN và Nga đã thông qua việc nâng tầm quan hệ ASEAN-Nga lên Quan hệ đối tác chiến lược, đây là dấu mốc quan trọng trong quan hệ ASEAN - Nga.

Từ năm 2014, Ủy ban Kinh tế Á - Âu và ASEAN bắt đầu có những trao đổi về khả năng hợp tác. Năm 2016, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) bắt đầu có hiệu lực. Cũng trong năm 2016, Ủy ban Kinh tế Á - Âu (EEC) và Singpore đã ký Bản ghi nhớ thể hiện sự quan tâm trao đổi hợp tác, tiến tới thành lập Khu vực Thương mại tự do.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng tại phiên thảo luận.

Một dấu mốc quan trọng khác là vào ngày 14-11-2018, Bản ghi nhớ giữa ASEAN và Ủy ban Kinh tế Á - Âu (EEC) về Hợp tác kinh tế đã được ký kết tại Singapore. Bản ghi nhớ này là nền tảng đối thoại để hai bên trao đổi khả năng mở rộng quy mô hợp tác trên hàng loạt các lĩnh vực, tạo điều kiện để mở rộng một cách toàn diện thương mại, hợp tác kinh tế và đầu tư giữa các thành viên EAEU và ASEAN.

Năm 2018, thương mại hai chiều giữa EAEU và ASEAN đạt vào khoảng 23,15 tỷ USD (tăng 15% so với năm 2017), trong đó xuất khẩu của EAEU sang ASEAN đạt 11,7 tỷ USD và nhập khẩu đạt vào khoảng 11,45 tỷ USD. Những nước có thương mại chính với EAEU vẫn là Việt Nam, Singapore, Thái-lan và Indonesia.

"Như vậy, việc phát triển mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư, gia tăng kết nối giữa nền kinh tế Nga, khối EAEU và ASEAN, phát huy được các thế mạnh của cả nước Nga và vùng Viễn Đông của Nga với cả ASEAN và từng nước thành viên ASEAN, là lợi ích chung của tất cả các bên", Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng khẳng định.

Trong phát biểu của mình, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng nêu bật những tác động tích cực mà mà Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu mang lại. Kể từ khi có hiệu lực năm 2016, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu đã góp phần quan trọng phát triển thương mại hai chiều giữa Việt Nam và các nước EAEU. Kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và EAEU đạt 6,1 tỷ USD vào năm 2018, tăng 103% so với năm 2016. Ngoài ra, nhằm tăng cường hợp tác kinh tế song phương trong khuôn khổ Hiệp định Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu, hai Bên đã ký kết thêm nhiều Nghị định thư bổ sung.

Có thể nói, qua gần ba năm đầu thực hiện, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu đã trở thành một khung khổ pháp lý hữu hiệu cho thúc đẩy hợp tác song phương giữa Việt Nam và khối Liên minh Kinh tế Á - Âu, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu hàng hóa.

Phó Thủ tướng đề nghị, trong thời gian cần tận dụng tốt mối quan hệ tin cậy và gần gũi anh em giữa Việt Nam và Nga để hỗ trợ phát triển quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - EAEU. Đặc biệt, các bên cần tiếp tục triển khai một cách hữu hiệu Hiệp định FTA giữa Việt Nam và EAEU làm tiền đề để thuyết phục, vận động được các quốc gia khác trong việc xây dựng Hiệp định FTA giữa ASEAN - EAEU.

Mặc dù hiện nay quan hệ kinh tế - thương mại giữa ASEAN và EAEU còn khiêm tốn, nhưng Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng tin tưởng rằng, những kết quả tích cực từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu, các quốc gia thành viên sẽ tìm ra cơ hội thúc đẩy và phát triển các hoạt động thương mại và đầu tư trong các lĩnh vực công nghiệp nặng, công nghiệp nhẹ, năng lượng, công nghiệp chế biến, khai thác dầu khí với Cộng đồng ASEAN.

"Trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN của Việt Nam quan hệ hợp tác và các liên kết kinh tế, thương mại và đầu tư giữa ASEAN và Nga, trong đó có với vùng Viễn Đông của Nga sẽ có nhiều hướng phát triển mới có ý nghĩa và đóng góp vào hòa bình, ổn định, phát triển và thịnh vượng tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương", Phó Thủ tướng kết luận.

Về phần mình, bà Veronika Nikishina, Bộ trưởng phụ trách thương mại, Hội đồng Kinh tế Á - Âu và ông Alexander Shokhin, Chủ tịch Liên minh các nhà công nghiệp và doanh nghiệp Nga đều đánh giá cao ý nghĩa và vai trò tiên phong của Việt Nam trong việc ký kết FTA với EAEU, cho rằng các bên cần đẩy mạnh khai thác tối đa những ưu đãi mà hiệp định này mang lại, đồng thời giải quyết tốt bài toán giao thông và logistic.

NAM ĐÔNG