'Việt Nam thuộc nhóm tham gia nhiều FTA nhất thế giới'

Sáng 8/9, tại Hà Nội, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (LHHVN) đã tổ chức diễn đàn khoa học: “Cơ hội và thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam khi tham gia hiệp định thương mại thế hệ mới”.

TS Phạm Văn Tân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký LHHVN và TS Phan Tùng Mậu, Phó Chủ tịch LHHVN chủ trì hội nghị.

Tham dự hội nghị có tham gia của nhiều chuyên gia uy tín trong lĩnh vưc kinh tế thương mại như: ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại; PGS.TS Trần Kim Chung, Phó viện trưởng Viện quản lý kinh tế Trung ương (CIEM); TS Hoàng Xuân Hòa, Vụ trưởng Vụ kinh tế tổng hợp (Ban Kinh tế Trung ương); GS.TSKH Lê Du Phong (nguyên Hiệu trưởng trường Đại học kinh tế quốc dân), TS Lưu Bích Hồ (nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển)...

Quang cảnh buổi tọa đàm khoa học được tổ chức sáng 8/9 tại LHHVN

Yêu cầu cải cách thể chế sâu rộng

Phát biểu tại diễn đàn, PGS.TS Trần Kim Chung, Phó viện trưởng Viện quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nhận định, hội nhập kinh tế quốc tế đã mang lại động lực và điều kiện cho Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, góp phần khẳng định vị trí của Việt Nam trong khu vực và thế giới.

Song song với ổn định kinh tế vĩ mô và cải cách thể chế theo định hướng thị trường, hội nhập kinh tế quốc tế cũng mang lại nhiều cơ hội cho nền kinh tế, cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân Việt Nam.

Chính quá trình hội nhập sâu rộng cũng góp phần tạo động lực cho Việt Nam thực hiện cải cách mạnh mẽ trong nước. Bên cạnh đó, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế cũng mang lại một số thách thức trong quá trình thực thi các cam kết và thỏa ước quốc tế, nhất là trong bối cảnh gia tăng cạnh tranh.

Theo ông Chung, với phạm vi và độ sâu của các cam kết trong các Hiệp định Thương mại tự do thế mới (FTA) tiếp tục gia tăng so với cam kết trong WTO và các thỏa ước hội nhập kinh tế quốc tế truyền thống khác, những thách thức từ hội nhập kinh tế quốc tế sẽ đan xen với các cơ hội và ở cách phức tạp hơn, ảnh hưởng đáng kể đến quá trình ổn định và phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam.

PGS.TS Trần Kim Chung phát biểu tại buổi tọa đàm

Trong bối cảnh ấy, theo ông Chung, việc tận dụng cơ hội và xử lý các thách thức đòi hỏi phải có những nỗ lực của nhiều bên nhằm cải cách thể chế trong nước một cách sâu rộng hơn như: cơ hội từ mở rộng thị trường, gia tăng xuất khẩu; cơ hội tiếp cận nguồn vốn đầu tư; cơ hội tiếp cận công nghệ, kỹ năng quản lý nước ngoài; cơ hội thúc đẩy cải cách thể chế trong nước theo định hướng thị trường đồng thời giúp thay đổi tư duy và nâng cao chất lượng hoạch định chính sách của Việt Nam.

“Trong bối hội nhập thế hệ mới, Việt Nam cần có chiến lược tạo sự đồng thuận. Bên cạnh việc khuyến khích sự tham gia rộng rãi, tích cực và chủ động hơn của khu vực tư nhân, các hiệp hội ngành, các tổ chức chính trị xã hội và người dân trong việc thực thi các cam kết, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, về những cơ hội và thách thức khi Việt Nam tham gia FTA thế hệ mới.

Đồng thời, Việt Nam cần ban hành những giải pháp cần thiết liên quan đến chính sách ngành, chính sách thương mại, thu hút FDI, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực và nâng cao năng lực cạnh tranh, củng cố ổn định kinh tế vĩ mô,… nhằm tận dụng các cơ hội và xử lý các thách thức từ các FTA thế hệ mới”, ông Chung nhấn mạnh.

Chủ nghĩa bảo hộ chỉ là một hiện tượng nhất thời

Trong khi đó, theo thống kê của ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại, đến thời điểm này, cùng với việc gia nhập WTO, không tính TPP, Việt Nam đã tham gia vào 11 hiệp định mậu dịch tự do (MDTD) song phương và khu vực đang có hiệu lực hoặc đã kết thúc đàm phán.

Ngoài ra, Việt Nam đang đàm phán Hiệp định MDTD với Hiệp hội MDTD Châu Âu gồm: Thụy Sỹ, Na Uy, Iceland và Leixtantein và Hiệp định MDTDO ASEAN+6 (gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Úc và Newzealand). Hiệp định RCEP đang khởi động đàm phán FTA với Israel, Hồng Kong (Trung Quốc).

Ông Trương Đình Tuyển khẳng định toàn cầu hóa kinh tế, tự do hóa thương mại đang là xu thế tất yếu của nền kinh tế

“Việt Nam là nước tham gia nhiều hiệp định MDTD thuộc loại hàng đầu thế giới và Việt Nam là nền kinh tế có độ mở rất lớn”, ông Tuyển nhấn mạnh.

Theo ông Tuyển, trên thế giới có hai xu hướng đối nghịch nhau. Xu hướng biệt lập, thực thi chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, tiêu biểu cho xu hướng này là Hoa Kỳ dưới thời chính quyền Donald Trump và xu hướng thúc đẩy tự do hóa thương mại, đầu tư. Lực lượng đầu tàu cho xu hướng này gần đây là Nhật Bản và Trung Quốc và kéo theo hầu hết các quốc gia dân tộc.

Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại thừa nhận, toàn cầu hóa kinh tế, tự do hóa thương mại đang là xu thế tất yếu do sự phát triển của lực lượng sản xuất-kết quả của cuộc cách mạng công nghệ đang diễn ra hết sức mạnh mẽ.

TS Phạm Văn Tân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký LHHVN (trái) và TS Phan Tùng Mậu, Phó Chủ tịch LHHVN chủ trì hội nghị.

Chủ nghĩa bảo hộ chỉ là một hiện tượng nhất thời, ngắn hạn. Vì vậy phải tích cực và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế như nghị quyết của Đảng.

Để hội nhập thành công, ông Tuyển cho rằng Việt Nam phải đẩy mạnh cải cách, coi nội lực là yếu tố quyết định, ngoại lực là quan trọng. Cải cách để khơi dậy và phát huy nội lực, tranh thủ ngoại lực.