Vĩnh Phúc: Biệt thự xây tràn lan trên đất công ty Kim Long, chính quyền có trách nhiệm gì?

Ra thông báo thu hồi hơn 100ha đất của Công ty TNHH Kim Long (viết tắt là Công ty Kim Long) vào năm ngoái nhưng UBND tỉnh Vĩnh Phúc vẫn chưa ban hành Quyết định thu hồi. Nếu tính toàn bộ hơn 140 ha đã giao cho Công ty từ năm 1997, hiện nay nhà chức trách tại Vĩnh Phúc lẫn Công ty Kim Long đều chưa phân định được phần nào đã thuộc về người khác hay đã bị lấn chiếm, phần nào vẫn của Công ty. Bởi theo lý lẽ của đại diện Công ty này, khi tỉnh chưa ban hành Quyết định thu hồi thì đơn vị vẫn chưa hết quyền sử dụng đất và tài sản trên đất. Trong khi đó, nhiều phần đất đã được giao cho cá nhân và tổ chức khác từ hơn chục năm trước.

Như đã đưa tin, suốt nhiều năm để Công ty Kim Long "ôm" hơn 140 ha đất và kết quả mà tỉnh Vĩnh Phúc và TP Vĩnh Yên nhận được là những căn biệt thự không phép nằm trên đất trồng cây. Tại khu vực gần Gò Dung (phường Liên Bảo, Vĩnh Yên), hàng loạt biệt thự hoành tráng đang hiện hữu. Cùng đó là nhiều ngôi nhà, công trình mọc lên tạo thành cả một khu dân cư.

Khi chúng tôi đặt câu hỏi về trách nhiệm, các cơ quan tại Vĩnh Phúc đều im lặng. Trong khi đại diện của Công ty Kim Long, doanh nghiệp chính thức có quyền trên đất, lại cho rằng không có trách nhiệm của mình. Lý lẽ mà Công ty Kim Long đưa ra là: "Đất chúng tôi được nhà nước giao. Chúng tôi ký hợp đồng với các cá nhân khác cho phép họ trồng cây. Họ xây nhà cửa công trình là họ sai. Chúng tôi không có trách nhiệm."

Suốt nhiều năm để Công ty Kim Long "ôm" hơn 140ha đất và kết quả mà tỉnh Vĩnh Phúc và TP Vĩnh Yên nhận được là những căn biệt thự không phép nằm trên đất trồng cây

PV thắc mắc: "Đất nhà nước giao cho thì phải có trách nhiệm quản lý, không thể nói rằng việc xây nhà cửa không liên quan đến Kim Long". Ông Đường Ngọc Sơn (GĐ Công ty Kim Long) cho rằng Công ty không thể đứng ra ngăn chặn được. Thậm chí người của chúng tôi đến gặp chủ nhân các ngôi nhà cũng bị họ né tránh, xua đuổi. Theo ông Sơn, trách nhiệm phải ở chính quyền địa phương. Họ xây nhà, chính quyền đều biết nhưng đã không có biện pháp ngăn chặn.

Khi PV đặt câu hỏi phải chăng vì Công ty Kim Long chia năm xẻ bảy, cho người vào sử dụng vô tội vạ mới là nguyên nhân lấn chiếm xây dựng không phép?. Có hay không việc Công ty Kim Long cố tình chuyển nhượng đất cho các cá nhân để xây dựng, đến khi thu hồi đất thì mọi chuyện đã rồi? Tuy nhiên ông Sơn khẳng định không hề có chuyện mua bán đất, Công ty không được một đồng nào từ việc cá nhân chiếm đất. Còn chuyện 2 bên hợp đồng sử dụng đất trồng cây có giá bao nhiêu, theo ông Sơn, điều này không liên quan đến việc chiếm đất.

Việc xây dựng không phép diễn ra nhiều năm trên đất của mình đang quản lý sử dụng nhưng Công ty không hề có một đề nghị hay phản ánh nào tới cơ quan chức năng. Theo vị đại diện, việc này chính quyền đã biết và phải tự xử lý, Công ty Kim Long không có trách nhiệm phản ánh.

Cũng theo ông Đường Ngọc Sơn, kể cả việc chính quyền thu hồi nhiều phần đất để giao cho một số cá nhân tổ chức, chúng tôi cũng chưa hề được biết và thông qua. Theo ông Sơn, dù nay đã hết hạn giao đất 20 năm nhưng không có nghĩa là đất đã thu hồi. Trước khi thu hồi, phải làm các thủ tục bàn giao, giải quyết tài sản trên đất và ra Quyết định thu hồi đất. Đến nay Vĩnh Phúc chưa có Quyết định thu hồi.

Đại diện Công ty Kim Long còn chỉ rõ một khu đất 2 ha ở khu Gò Dung mà mình hợp đồng với một người tên Xuân để trồng mía. Không hiểu lý do gì, 2 ha này đã biến thành dự án đô thị, hiện nay đã phân lô bán nền.

Khoảng 2 ha đất ở khu Gò Dung đã được phân lô

Ông Đường Ngọc Sơn cũng cho hay, hồi mới nhận đất trồng mía được một thời gian, vì thấy không hiệu quả nên Công ty đã xin chuyển mục đích sang trồng cây ăn quả và đã được chấp thuận. Mặc dù không đưa ra cho PV xem văn bản này nhưng theo ông Sơn, với việc chấp thuận đó thì đất của Kim Long sử dụng phải có thời hạn 49 năm. PV đã liên hệ các nơi nhưng chưa thấy có văn bản này.

Theo báo cáo của Vĩnh Yên, từ năm 2002, các cơ quan nhà nước đã thanh kiểm tra 4 cuộc về việc sử dụng đất của Công ty Kim Long và phát hiện nhiều sai phạm. Từ nhiều năm, nhà chức trách ở Vĩnh Phúc đã xác định Công ty Kim Long không thực hiện dự án theo đúng quyết định, sử dụng đất kém hiệu quả, sai mục đích, cố ý hủy hoại đất, tự ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất, giao cho người khác sử dụng. Công ty Kim Long đã tự ý bán lại đất dự án của mình cho nhiều cá nhân và được những người này xây dựng công trình kiên cố.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa thấy cá nhân hay cơ quan nào tại Vĩnh Phúc đứng ra nhận trách nhiệm. Suốt gần 15 năm trời, mặc dù phát hiện sai phạm trên khu đất này nhưng chính quyền phường và thành phố chỉ dừng lại ở những báo cáo, trong khi tỉnh Vĩnh Phúc cũng không có biện pháp xử lý dứt điểm.

Theo hồ sơ và báo cáo, tính đến lúc có thông báo thu hồi vào năm ngoái, Công ty Kim Long chỉ còn sử dụng hơn 107 ha đất. Tỉnh đã thu hồi hơn hơn 31 ha để giao cho các tổ chức cá nhân khác. Có 2 ha chưa thu hồi được.

Đối với 26 ha đất ở phường Liên Bảo, năm 2009, UBND tỉnh Vĩnh Phúc có 2 quyết định thu hồi hơn 5,6 ha giao cho: doanh nghiệp tư nhân Diệp Linh 1,8 ha làm dự án xây dựng khu nhà ở tại phường Liên Bảo và dự án xây chùa Bầu 3,8 ha. Năm 1998, UBND phường Liên Bảo lại có 2 hợp đồng giao thầu cho 2 gia đình ở đây 30 năm chồng lên đất đã giao cho Kim Long trước đó 1 năm. Với 90 ha ở phường Khai Quang, từ những năm 2001-2002, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã thu hồi 12 ha giao cho 2 doanh nghiệp: Công ty Chuyển giao công nghệ và xử lý môi trường; Công ty quản lý dịch vụ đô thị Vĩnh Yên và 1 cá nhân. Với 24 ha ở xã Định Trung, năm 2002 và 2005, UBND thị xã Vĩnh Yên quyết định giao 9,7 ha cho bà Trần Thị Hồng (ở Kim Xá, Vĩnh Tường) và 4,1 ha cho ông Phạm Văn Tam, đều trồng cây ăn quả 50 năm.

Ở phường Liên Bảo, Công ty Kim Long đã chuyển nhượng quyền sử dụng cho 7 gia đình 16 ha. Ở phường Khai Quang, Công ty Kim Long để 1,9 ha phân chia thành 10 lô và hiện đã xây dựng công trình nhà ở. Tại phường Định Trung, Công ty Kim Long đã chuyển quyền sử dụng 4,8 ha cho 5 hộ. Tất cả đều có văn bản hợp đồng chuyển nhượng mà theo báo cáo, đây là những cuộc chuyển nhượng không được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Việc để nhiều thành phần vào lấn chiếm đất xây dựng nhà cửa không chỉ diễn ra ở phường Liên Bảo mà Công ty Kim Long đã thực hiện ở cả 3 phường xã, nơi mình được giao sử dụng đất.

Theo 2 quyết định của UBND tỉnh Vĩnh Phúc (trước là tỉnh Vĩnh Phú) từ năm 1997, Công ty Kim Long được giao hơn 140ha đất tại các xã, phường Định Trung, Liên Bảo và Khai Quang (TP Vĩnh Yên) để trồng mía trong 20 năm. Trong đó hơn 26 ha thuộc phường Liên Bảo.

Tháng 2/2017, UBND tỉnh Vĩnh Phúc ra thông báo thu hồi đất dự án của Công ty Kim Long vì đã hết thời hạn theo quy định. Nhưng hiện nay, chính quyền sở tại đang loay hoay chưa thể thu hồi được vì đất dự án trong 20 năm qua của Công ty đã được biến thành các ngôi nhà và biệt thự của các hộ cá nhân.

Báo cáo tỉnh vào tháng 5/2018, UBND TP Vĩnh Yên cho biết từ nhiều năm qua, các ban ngành tỉnh thành phố đều đã kiểm tra, kết luận về việc Công ty Kim Long sử dụng đất không đúng mục đích nên đã yêu cầu doanh nghiệp khắc phục. Tuy nhiên Công ty Kim Long không chấp hành quyết định thanh tra, kiểm tra, không hợp tác, không giải trình các nội dung thanh tra, không làm việc và không cung cấp tài liệu theo yêu cầu của Đoàn thanh tra theo quy định pháp luật.

Kảnh Kiên - Tân Xuân