Virus corona gieo rắc sợ hãi cho các nhà tù ở Mỹ Latin
Sự lan truyền ghê gớm của virus corona đang làm rung chuyển các nhà tù đông đúc, khét tiếng và bất trị nhất Mỹ Latin, và có nguy cơ biến chúng thành địa ngục.
Tù nhân ở El Salvador bị nhồi nhét bất chấp dịch bệnh Phạm nhân ở nhà tù Izalco bị nhồi nhét ngồi sát nhau, sau khi Tổng thống Nayib Bukele áp lệnh phong tỏa 24 giờ ở các nhà tù có thành viên băng đảng tội phạm.
Nhà tù Puente Alto ở trung tâm thành phố Santiago, Chile, là nơi bùng phát virus corona mạnh nhất trong các nhà tù ở Mỹ Latin. Cho đến nay, hơn 300 ca nhiễm được ghi nhận, mang lại nỗi sợ hãi cho 1.100 tù nhân trong khi quy tắc giãn cách xã hội khó có thể được thực hiện ở đây.
“Tất cả bọn họ đều có tiếp xúc với nhau”, y tá nhà tù Ximena Graniffo nói. Mọi nỗ lực nhằm làm giảm tiếp xúc giữa các tù nhân đã bị thổi bay ở El Salvador cuối tuần qua khi chính quyền nhồi nhét họ ngồi trên sân trong khi lục soát phòng giam của họ, dù ai nấy đã mang khẩu trang. Tổng thống Nayib Bukele đã ra lệnh trừng trị mạnh tay sau khi hơn 20 người bị sát hại ở nước này hôm 24/4. Các thủ lĩnh băng đảng trong tù chính là những người ra lệnh.
Các nhà tù ở Mỹ Latin giam giữ tổng cộng 1,5 triệu tù nhân và thường được cai quản bởi chính những kẻ cầm đầu vì các quản giáo bị dọa nạt và không đủ năng lực. Ngân sách hạn hẹp cũng tạo điều kiện lý tưởng cho virus lây lan, những nơi này thường không đủ xà phòng và các phòng giam thường chứa đông người.
Đến nay, các nước Mỹ Latin đã báo cáo gần 1.400 ca nhiễm Covid-19 trong số tù nhân và quản giáo. Quốc gia chịu thiệt hại nặng nề nhất là Peru với 613 ca nhiễm và 13 người tử vong.
Cộng hòa Dominica đã xét nghiệm hơn 5.500 tù nhân tại nhà tù La Victoria, nơi đang sản xuất khẩu trang cho công chúng, và phát hiện ít nhất 239 ca dương tính. Song cuộc xét nghiệm quy mô nhất có lẽ là ở Puerto Rio. Cơ quan Cải tạo của vùng lãnh thổ Caribbean này cho biết cuối tuần sẽ xét nghiệm toàn bộ gần 9.000 tù nhân, cùng 6.000 nhân viên nhà tù.
Nỗi sợ hãi virus corona đã được chứng minh bằng cái chết. Ít nhất 23 người đã chết trong các cuộc bạo loạn ở nhà tù ở Colombia kể từ khi đại dịch bùng phát. Hơn 1.300 tù nhân đã trốn thoát khỏi các nhà tù ở Brazil sau khi chương trình phóng thích tù nhân tạm thời bị hủy do dịch bệnh. Hơn 1.000 người đã tuyệt thực ở Argentina.
Trên khắp khu vực Mỹ Latin, các nhà tù đã đặt ra một quy tắc: các chuyến thăm người thân bị hủy. Các tù nhân cảm thấy bị tổn thương, bỏ rơi, cô độc và bị lợi dụng. Họ phàn nàn rằng giá cả tại các cửa hàng của nhà tù đã tăng vì đại dịch, trong khi người thân của họ không được phép mang thức ăn và đồ dùng từ bên ngoài vào.
“Ngay lúc này, một túi xà phòng bột có giá 29 peso (1,20 USD) trong khi trước đó là 20 (80 cent)”, một tù nhân ở Mexico, sống trong phòng giam hơn 4x4 m cùng một chục người khác, nói. Anh giấu tên vì việc sử dụng điện thoại di động bị cấm.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cho biết các điều kiện thậm chí còn tồi tệ hơn ở các quốc gia như Haiti, Bolivia hoặc Guatemala. Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc, cựu Tổng thống Chile, Michelle Bachelet, nói rằng các điều kiện vệ sinh trong khu vực Mỹ Latin là “tồi tệ” và kêu gọi thả các tù nhân ít nguy hiểm.
Các quốc gia như Chile và Colombia đã thả khoảng 7.500 tù nhân. Thượng viện Mexico tuần trước đã phê chuẩn việc phóng thích hàng nghìn tù nhân, trong khi Brazil chưa cho thấy động thái nào.
Nhà phân tích an ninh khu vực Lucía Dammert nhận định việc thả vài nghìn tù nhân không làm giảm đáng kể mối nguy từ dịch Covid-19, nhưng là động lực để phóng thích nhiều tù nhân hơn.
