Vụ án Thuduc House: 25 cựu cán bộ thuế, hải quan bị truy tố

Lập nhiều công ty để thực hiện hành vi phạm tội

Trong số 67 bị can, có Nguyễn Thị Bích Hạnh (cựu Phó cục trưởng Cục Thuế TPHCM) và 17 cựu cán bộ thuế, 7 bị can là cựu cán bộ Cục Hải quan TPHCM. Các bị can bị truy tố về những tội danh sau: lừa đảo chiếm đoạt tài sản, buôn lậu; vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới; làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức; nhận hối lộ, vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; sản xuất, buôn bán hàng giả; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo cáo trạng, từ năm 2016-2020, Trịnh Tiến Dũng (SN 1974, cư trú tại Mỹ từ năm 2019; đối tượng cầm đầu, đã bỏ trốn và đang bị truy nã) thành lập nhiều nhóm chat trên ứng dụng WhatsApp để chỉ đạo điều hành các đồng phạm ở Việt Nam thành lập, sử dụng nhiều doanh nghiệp ở trong và ngoài nước, thực hiện hành vi phạm tội. Tại Mỹ, Campuchia, Hồng Kông (Trung Quốc), Malaysia và Các tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất, Dũng sử dụng pháp nhân các Công ty: Lams, Avi, Kimco, Fomula, Meas Cheny, Rothady, Akchainak, Abutech, DSPSG, WZH, Stronics Global, Icentre...

Tại Việt Nam, Trịnh Tiến Dũng chỉ đạo Trần Hoàn Tiên, Trần Nhất Thanh, Mạc Văn Nguyện, Nguyễn Hoàng Lân, Nguyễn Thiên Phú, Đinh Công Thành... sử dụng giấy CMND của người khác (do cho mượn, bị thất lạc...), thuê làm giả và sử dụng giấy CMND giả để thành lập nhiều công ty.

Dưới sự chỉ đạo, điều hành của Trịnh Tiến Dũng, nhiều công ty trong nước (do đồng phạm của đối tượng này thành lập) mua bán hàng hóa với nhau, nhằm hợp thức hóa việc nâng khống giá trị hàng hóa. Sau đó, các công ty này lập hồ sơ bán hàng đã được nâng khống giá trị cho các công ty ở nước ngoài, để hợp thức hóa việc chuyển tiền trái phép từ nước ngoài về Việt Nam. Nhóm đối tượng còn lập hồ sơ mua hàng có giá trị cao của công ty ở nước ngoài, nhằm hợp thức hóa việc chuyển tiền trái phép từ Việt Nam ra nước ngoài.

Bị can Nguyễn Thị Bích Hạnh

Để tạo nguồn hàng hóa xuất khẩu, Trịnh Tiến Dũng chỉ đạo việc làm giả linh kiện điện tử (ram, chip) có dung lượng, tốc độ cao từ các loại linh kiện dung lượng, tốc độ thấp hoặc không rõ nguồn gốc, xuất xứ; làm giả đĩa CD, DVD chứa phần mềm "Rom Adobe Creative Suite 6 Design & Web Education Edition Academic ID required" giả. Số hàng giả này được vận chuyển đến Campuchia hoặc Hồng Kông, sau đó quay vòng về Việt Nam (gửi lẫn với hàng hóa nhập khẩu khác hoặc thuê xe khách vận chuyển bằng đường bộ từ Campuchia về nội địa).

Trịnh Tiến Dũng trực tiếp hoặc chỉ đạo nhân viên liên hệ với Nguyễn Văn Lành và lãnh đạo Công ty cổ phần Thương mại Sài Gòn Tây Nam (gọi tắt là Công ty Sài Gòn Tây Nam) để bàn bạc, thống nhất việc công ty của Nguyễn Văn Lành, Công ty Sài Gòn Tây Nam thực hiện nhiều thương vụ mua linh kiện điện tử, sau đó xuất khẩu theo chỉ định của Trịnh Tiến Dũng (về chủng loại, số lượng, giá trị hàng hóa; bên mua, bên bán hàng hóa đều là các công ty của Dũng). Thông qua việc thanh toán tiền mua hàng và hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) của hàng hóa xuất khẩu, Trịnh Tiến Dũng cùng đồng phạm đã chiếm đoạt của nhà nước tiền hoàn thuế GTGT trong các thương vụ trên.

Làm thủ tục hoàn thuế, chiếm đoạt hàng trăm tỷ đồng

Từ tháng 02-2018 đến tháng 6-2019, Trịnh Tiến Dũng chỉ đạo đồng phạm móc nối với nhân viên, và Nguyễn Vũ Bảo Hoàng (Tổng giám đốc) Thuduc House lập, ký 334 hợp đồng kinh tế với 8 công ty nước ngoài của nhóm này. Tổng trị giá các lô hàng xuất khẩu là hơn 158 triệu USD (tương đương hơn 3.600 tỷ đồng), thuế GTGT hàng xuất khẩu bằng 0%.

Để hợp thức hóa, Thuduc House lập, ký 334 hợp đồng mua bán linh kiện điện tử trong nước với nhiều công ty, với giá hơn 4.000 tỷ đồng. Cáo trạng xác định Thuduc House đã sử dụng bộ hồ sơ xuất khẩu hàng hóa (được hợp thức hóa nguồn hàng đầu ra, đầu vào) để lập 17 bộ hồ sơ đề nghị hoàn thuế và được Cục thuế TPHCM ban hành 17 quyết định hoàn thuế GTGT, với tổng số tiền hơn 365 tỷ đồng.

Từ trái qua, từ trên xuống: Các bị can Nguyễn Vũ Bảo Hoàng, Nguyễn Ngọc Trường Chinh, Nguyễn Thị Bích Ngọc, Quan Minh Tuấn, Nguyễn Văn Lành

Theo cáo trạng, Nguyễn Thị Bích Hạnh khi còn giữ chức vụ Phó cục trưởng Cục Thuế TPHCM có trách nhiệm giải quyết thủ tục hoàn thuế đối với Thuduc House. Bị can này đã được báo cáo các dấu hiệu rủi ro về thuế liên quan đến những hồ sơ của Thuduc House, nhưng không chỉ đạo các bộ phận liên quan tiến hành xác minh.

Bị can Hạnh cũng không chỉ đạo trao đổi, giải quyết giữa các bộ phận liên quan khi có ý kiến chưa thống nhất; bỏ qua các dấu hiệu rủi ro mà cấp dưới đã báo cáo. Nguyễn Thị Bích Hạnh đã trực tiếp ký duyệt 15 quyết định hoàn thuế cho Thuduc House, gây thất thoát hơn 331 tỷ đồng của ngân sách. Quá trình điều tra, Nguyễn Thị Bích Hạnh đã khai nhận hành vi phạm tội và thừa nhận thiếu sót, không thực hiện đúng các quy định, quy trình, thủ tục giải quyết hồ sơ hoàn thuế.

Còn 17 bị can khác là cựu cán bộ của Cục Thuế TPHCM và một số Chi cục Thuế bị cáo trạng xác định đã ký duyệt đề xuất hoàn thuế, thẩm định hồ sơ hoàn thuế, thanh tra sau hoàn thuế..., nhưng không thực hiện đúng nhiệm vụ, không ngăn chặn được hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT của Thuduc House, dẫn đến nhà nước bị chiếm đoạt hơn 331 tỷ đồng.

Ngoài sai phạm về hoàn thuế, 3 cán bộ thuế còn nhận hối lộ tổng số tiền hơn 7 tỷ đồng. Theo cáo trạng, Lưu Thị Ngát (Giám đốc Công ty Khánh Hưng) trao đổi, thống nhất với Trịnh Tiến Dũng, Trần Hoàn Tiên, Trần Nhất Thanh về việc lập, sử dụng 17 công ty "ma" để xuất hóa đơn GTGT khống cho 6 công ty trung gian của Trịnh Tiến Dũng.

Để duy trì hoạt động của các công ty này, Ngát trực tiếp hoặc nhờ Đặng Ngọc Phú (đã xuất cảnh ra nước ngoài) trao đổi, thống nhất với các cán bộ thuế phụ trách địa bàn là Đào Thị Nga (cựu cán bộ Chi cục Thuế Q1), Nguyễn Phương Nam (cựu cán bộ Chi cục Thuế Q3), Ngô Huỳnh Lũy (cựu cán bộ Chi cục Thuế Q5).

Cụ thể, Ngát sẽ chi tiền cho các cán bộ này (tương đương tỉ lệ từ 0,2-0,3% trên tổng doanh số xuất hóa đơn GTGT của các công ty) để thực hiện yêu cầu của Ngát, như: không đề xuất cấp trên kiểm tra hoạt động kinh doanh, báo trước việc kiểm tra, thanh tra thuế; báo trước cho Ngát những công ty có thể bị cưỡng chế thu thuế để Ngát nộp thuế, tránh bị cưỡng chế... Trong đó, Nam nhận của Ngát 6,1 tỷ đồng, Nga nhận 776 triệu đồng, Lũy nhận 497 triệu đồng. Hai bị can Nga và Lũy đã nộp lại toàn bộ số tiền nhận từ Ngát.

Không kiểm tra kỹ 4 lô hàng "luồng đỏ”

Các bị can là cựu cán bộ hải quan bị cáo trạng truy tố, gồm: Phạm Duy Bình, Hoàng Trung Kiên, Hồ Hoàng Hải, Nguyễn Duy Linh..., được giao nhiệm vụ kiểm tra thực tế hàng hóa tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn - Khu vực I. Tuy nhiên, các cán bộ này đã không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao, dẫn đến việc không phát hiện được 4 lô hàng bị phân "luồng đỏ” khai báo hải quan không trùng khớp với hàng hóa thực tế. Mặc dù vậy, các cán bộ hải quan vẫn cập nhật thông tin lên hệ thống để thông quan cho các lô hàng này mà không phát hiện được hành vi buôn lậu của Trịnh Tiến Dũng, Mạc Văn Nguyện cùng đồng phạm. Toàn bộ số hàng lậu này sau khi dễ dàng thông quan đã được tiêu thụ hết.

Tại cơ quan điều tra, bị can Mạc Văn Nguyện khai giao cho Mạc Thành Nam (Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn CAD) và Lương Văn Đức làm thủ tục hải quan nhập khẩu 37 lô hàng lậu. Nguyện chỉ đạo Nam chi "bồi dưỡng" từ 200-500 ngàn đồng/tờ khai cho cán bộ hải quan làm nhiệm vụ kiểm tra hồ sơ. Nếu tờ khai bị kiểm tra thực tế hàng hóa, Nguyện sẽ liên hệ với cán bộ hải quan làm nhiệm vụ kiểm hóa để thống nhất thời gian.

Mỗi lần kiểm tra, Nguyện đưa từ 2-8 triệu đồng/lô hàng cho cán bộ hải quan làm nhiệm vụ kiểm hóa tại bàn làm việc, số tiền chi tùy theo tỉ lệ kiểm tra thực tế. Quá trình làm việc, Nam cũng có lời khai về việc hối lộ cho các cán bộ hải quan tương tự, nhưng các cán bộ hải quan này không thừa nhận.

Trong số các bị can bị cáo trạng truy tố, có nhiều cựu lãnh đạo và cán bộ của Cục Thuế TPHCM, như: Nguyễn Thị Bích Hạnh (cựu Phó cục trưởng), Phạm Minh Tuấn (cựu Trưởng phòng Kê khai kế toán thuế), Cao Văn Tỵ (cựu Trưởng phòng Thanh tra - kiểm tra thuế số 5), Nguyễn Xuân Thắng (cựu Trưởng phòng Kiểm tra nội bộ); Đào Thị Nga (cán bộ Chi cục Thuế Q1), Nguyễn Phương Nam (cán bộ Chi cục Thuế Q3), Ngô Huỳnh Lũy (cán bộ Chi cục Thuế Q5)...

Các bị can là cựu cán bộ, công chức thuộc lực lượng Hải quan TPHCM, như: Đội Thủ tục hàng hóa nhập khẩu, Đội Giám sát - kiểm soát hải quan (thuộc Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn - Khu vực I), Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh (thuộc Cục Hải quan TPHCM): Phạm Duy Bình, Hoàng Trung Kiên, Nguyễn Duy Linh, Trần Văn Thành, Nguyễn Lê Hùng, Lê Hoàng Hải, Bùi Hữu Trên.

TRÀ MY - DUY NGỌC