Vụ 'buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh' ở VN Pharma: Thêm 3 bị can bị truy tố

Các bị can bị truy tố gồm: Nguyễn Minh Hùng, SN 1978, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Cty VN Pharma; Võ Mạnh Cường, SN 1978, nguyên GĐ Cty TNHH thương mại hàng hải Quốc tế H&C; Nguyễn Trí Nhật, SN 1975, nguyên Phó TGĐ Cty VN Pharma; Ngô Anh Quốc, SN 1984, nguyên Phó TGĐ Cty VN Pharma; Phan Cẩm Loan, SN 1973, nguyên Phó trưởng phòng Xuất nhập khẩu Cty VN Pharma; Lê Thị Vũ Phương, SN 1982, nguyên Kế toán trưởng Cty VN Pharma; Phan Xuân Thiện, SN 1977, nguyên Phó TGĐ Cty VN Pharma; Bùi Ngọc Duy, SN 1986, nguyên Trưởng phòng Nghiên cứu và phát triển Cty VN Pharma; Phạm Văn Thông, SN 1954, là dược sỹ, trú tại TP HCM; Phạm Anh Kiệt, SN 1963, nguyên TGĐ Cty TNHH MTV Dược Sài Gòn - Sapharco; Hoàng Trúc Vy, SN 1988, nguyên nhân viên Phòng Nghiên cứu và phát triển Cty VN Pharma; Phạm Quỳnh Trang, SN 1980, nguyên nhân viên Cty TNHH thương mại hàng hải Quốc tế H&C, bị VKSND TC truy tố về tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.

Trước đó, tháng 7-2017, TAND TP HCM mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 9 bị cáo trong vụ án này. Tòa đã tuyên phạt Hùng, Cường -mỗi bị cáo 12 năm tù về tội “Buôn lậu”, 7 bị cáo còn lại trong vụ án bị kết án về tội “Buôn lậu” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Sau đó, VKSND đã ra Quyết định kháng nghị và đề nghị HĐXX phúc thẩm hủy án để điều tra lại theo hướng thay đổi tội danh đối với các bị cáo từ tội “Buôn lậu” sang tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.

Các bị cáo trong vụ án dược đưa ra xét xử trước đó.

Tháng 10-2017, TAND cấp cao tại TP HCM chấp thuận kháng nghị của VKSND, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị điều tra, xác định lại về tội danh, xác định thêm đồng phạm. Tòa phúc thẩm cũng đề nghị làm rõ có hay không việc chi "hoa hồng" cho các bác sĩ. Quá trình điều tra lại, có thêm 3 bị can (Phan Xuân Thiện, Hoàng Trúc Vy và Phạm Quỳnh Trang) bị khởi tố.

Theo đó, VKSND TC xác định, từ giữa năm 2013 đến tháng 9-2014, Nguyễn Minh Hùng thông qua Võ Mạnh Cường cùng với Nguyễn Trí Nhật, Phan Cẩm Loan, Ngô Anh Quốc, Lê Thị Vũ Phương, Phan Xuân Thiện, Bùi Ngọc Duy, Phạm Văn Thông, Phạm Anh Kiệt, Hoàng Trúc Vy và Phạm Quỳnh Trang đã làm giả các tài liệu, sử dụng các giấy tờ giả, hợp đồng giả, con dấu giả, gồm: Giấy chứng nhận lưu hành tự do (FSC) và Giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) của Canada giả, đóng dấu giả hợp pháp hóa Lãnh sự của Đại sứ quán Việt Nam tại Canada; đóng dấu Cty Helix Canada giả vào hồ sơ để đề nghị Cục Quản lý dược cấp phép nhập khẩu thuốc; làm giả Hợp đồng mua bán, các phụ lục hợp đồng mua bán với Cty Austin Hồng Kông và các chứng từ giả để nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500mg Caplet chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam với mục đích bán kiếm lời (thực tế đã nhập 9.300 hộp thuốc H-Capita). 9.300 hộp thuốc H-Capita giả về nguồn gốc xuất xứ nơi sản xuất, giả về chất lượng (không sử dụng để chữa bệnh cho người).

Trị giá lô thuốc chỉ là 251.100 USD (hơn 5,3 tỷ đồng), các bị can đã nâng khống thêm giá mua là 320.850 USD (tương đương hơn 6,8 tỷ đồng), tổng cộng 571.950 USD (tương đương hơn 12,1 tỷ đồng). Số tiền nâng giá thuốc (hơn 6,8 tỷ đồng) này được chuyển vào 2 tài khoản dịch vụ chuyển tiền ở nước ngoài của Cty Auspicious Keen Limited và Cty Sigma Holding Corp rồi các bị can nhận lại tiền tại Việt Nam. VKS xác định đây là khoản thu lợi bất chính của các bị can ngay trong giai đoạn mua thuốc, bởi khi nhập khẩu các bị can đã khai báo giá thuốc nhập khẩu là 75 USD/hộp (trong khi giá thực tế chỉ là 27 USD/hộp) và nộp thuế nhập khẩu theo giá này; đồng thời kết quả đấu thầu lô thuốc cung cấp vào các BV có giá là 31.000 đồng/viên (chênh lệch khoảng 12.000 đồng/viên so với giá mua thực tế và tiền thuế nhập khẩu). Toàn bộ lô thuốc H-Capita nêu trên sau khi nhập khẩu vào Việt Nam đã bị phát hiện, thu giữ nên thiệt hại thực tế của Cty VN Pharma là hơn 6 tỷ đồng (tiền chi thực tế và tiền thuế nhập khẩu). Cty VN Pharma đã có đơn yêu cầu xử lý các bị can theo quy định pháp luật.

12 bị can trong vụ án này đã đồng phạm thực hiện hành vi buôn bán 9.300 hộp thuốc H-Capita giả, gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó, Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu. Mười bị can còn lại đóng vai trò đồng phạm thực hành tích cực. Quá trình xảy ra vụ án, trên cơ sở hồ sơ giả do Cty VN Pharma cung cấp, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã thành lập Tổ thẩm định do ông Nguyễn Tất Đạt (Trưởng phòng Quản lý kinh doanh dược thuộc Cục Quản lý dược) làm tổ trưởng.

Tổ thẩm định gồm 3 nhóm: Nhóm thẩm định tiêu chuẩn chất lượng; Nhóm thẩm định dược lý, lâm sàng; Nhóm thẩm định pháp chế. Tổ thẩm định đã tiến hành thẩm định Đơn hàng 225 cùng với hồ sơ pháp lý thuốc H-Capita của Cty VN Pharma từ ngày 5-11 đến ngày 25-12. Mặc dù rất nhiều tài liệu trong hồ sơ nhập khẩu thuốc được làm giả như đã nêu trên, nhưng tổ thẩm định đã đánh giá hồ sơ đạt yêu cầu và đề nghị Cục Quản lý dược cấp phép nhập khẩu đơn hàng trên.

Đối với trách nhiệm của các chuyên gia, cán bộ Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã để xảy ra việc nhập khẩu lô thuốc H-Capita chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam, tài liệu điều tra có căn cứ xác định các chuyên gia và cán bộ Cục Quản lý Dược tham gia thẩm định, cấp phép nhập khẩu lô thuốc đã không làm hết trách nhiệm, bỏ qua các điều kiện để cấp phép nhập khẩu lô thuốc H-Capita cho Cty VN Pharma.

Từ sai phạm trong việc cấp phép đã dẫn đến Cty VN Pharma nhập thuốc chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam. VKSND TC đã yêu cầu CQĐT khởi tố vụ án hình sự về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” để điều tra làm rõ, nhưng CQĐT chưa thực hiện việc khởi tố. Do thời hạn điều tra vụ án đã hết, CQĐT đã tách hồ sơ, tiếp tục điều tra làm rõ xử lý sau. VKSND TC tiếp tục yêu cầu CQĐT làm rõ, xử lý trong giai đoạn tiếp theo đối với các hành vi khác của Cty VN Pharma, cùng các đối tượng có liên quan và trách nhiệm của một số cá nhân Cục Quản lý dược (Bộ Y tế).

Hoa Đỗ