Vụ Cao Minh Huệ: Lấy 'thiệt hại tiềm ẩn' để buộc tội

Sáng 28-5, TAND Cấp cao tại TP.HCM mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ đối với các bị cáo Cao Minh Huệ (cựu giám đốc Sở Địa chính tỉnh Bình Dương), Phan Văn Trung (cựu trưởng Phòng NN&PTNT huyện Bến Cát, nay là thị xã Bến Cát, Bình Dương) và Đỗ Văn Sâm (cựu cán bộ Phòng NN&PTNT huyện Bến Cát).

Xử sơ thẩm tháng 5-2019, TAND tỉnh Bình Dương tuyên phạt bị cáo Huệ 12 năm tù, Trung 11 năm tù và Sâm 10 năm tù. Có 51/96 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan kháng cáo. Cả ba bị cáo đều kháng cáo kêu oan vì cho rằng họ chỉ làm theo chủ trương đúng của UBND tỉnh Bình Dương.

Tính khách quan của kết luận giám định

Tại tòa, HĐXX đặt vấn đề bị cáo Huệ là người làm tờ trình đề nghị UBND tỉnh Bình Dương nâng hạn mức giao đất từ 10 ha lên 30 ha/hộ trái với quy định pháp luật. Cạnh đó, ông Huệ cũng đã mua hơn 75 ha để vợ, con, chị em ruột của mình đứng tên, trục lợi giá trị quyền sử dụng đất (QSDĐ).

Bị cáo Huệ cho rằng kết luận giám định của Bộ TN&MT đã viện dẫn căn cứ pháp luật mà tờ trình số 666 do bị cáo Huệ ký, trình UBND tỉnh Bình Dương để làm căn cứ giám định. Tuy nhiên, nội dung và phân tích của kết luận giám định lại không đúng với nội dung tờ trình 666 nên kết luận giám định đã không đúng với bản chất của đối tượng cần giám định.

Cụ thể, tờ trình 666 do bị cáo Huệ lập có nội dung giao đất nông nghiệp trồng cây lâu năm cho hộ hoặc cá nhân tối đa 30 ha chỉ giới hạn một số xã trên địa bàn tỉnh Bình Dương: Dầu Tiếng, Bến Cát, Tân Uyên, Phú Giáo và thị xã Thủ Dầu Một. Tuy nhiên, bản kết luận giám định của Bộ TN&MT lại khẳng định tờ trình số 666 áp dụng trong phạm vi toàn bộ tỉnh Bình Dương.

Theo bị cáo Huệ, trong việc ký ba văn bản đề xuất lên UBND tỉnh, bị cáo không tự mình đề xuất với cấp có thẩm quyền nên không có cơ sở để cấp sơ thẩm khẳng định các hợp đồng chuyển nhượng đất vườn cao su mà vợ, con bị cáo Huệ ký kết với Công ty Sobexco có động cơ vụ lợi, vun vén cho gia đình. Tất cả đều được ban hành trên cơ sở đề xuất của Sở Tài chính - Vật giá tỉnh Bình Dương và Hội đồng định giá thanh lý tài sản Công ty Sobexco.

Các bị cáo tại phiên tòa phúc thẩm sáng 28-5. Ảnh: HOÀNG GIANG

Thế nào là thiệt hại tiềm ẩn?

Trước đó, đại diện VKS nhận định: “Giá trị thiệt hại hơn 131 tỉ đồng đã được xác minh và giám định tại ngân hàng, xác định không phải bán tài sản thế chấp. Thiệt hại: Tiềm ẩn thiệt hại ngoài tiền thuê đất, tiềm ẩn đến năm 2007 thì phát sinh thiệt hại là tiền bồi thường”.

Các luật sư (LS) bào chữa cho ba bị cáo cho rằng quan điểm trên của VKS là không đúng. Thiệt hại để quy buộc trách nhiệm hình sự của các bị cáo phải là thiệt hại trực tiếp, có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả tại thời điểm phát sinh thiệt hại (năm 2000) khi chuyển nhượng vườn cây cao su, đã xác định giá trị của vườn cao su bao gồm cả giá trị QSDĐ là 50 triệu đồng/ha, chứ không phải là thiệt hại tiềm ẩn từ thời điểm 2000-2007.

Khi đó các điều kiện về thị trường đã tác động nâng giá trị QSDĐ lên cao hơn rất nhiều, thông qua việc lập dự án Khu công nghiệp An Tây và thực hiện các chính sách ưu đãi của Nhà nước bồi thường cho người sử dụng đất để tạo điều kiện ổn định cuộc sống, cải thiện đời sống cho người dân.

LS của bị cáo Trung đặt câu hỏi: Chủ trương của tỉnh cho phép đưa giá trị QSDĐ vào chuyển nhượng, thực tế cũng sát với giá thị trường, vậy ai mới là người phải chịu trách nhiệm?

LS này viện dẫn bối cảnh: Được sự chấp thuận của UBND tỉnh Sông Bé (cũ), Công ty Sobexco đã thế chấp vườn cây cao su bao gồm cả giá trị QSDĐ tại Ngân hàng Công Thương tỉnh Sông Bé từ năm 1995. Việc thế chấp QSDĐ này phù hợp với quy định tại điểm b khoản 1 Điều 4 Pháp lệnh về quyền và nghĩa vụ của các tổ chức trong nước được Nhà nước giao đất, cho thuê đất ngày 14-10-1994.

Khi Công ty Sobexco không trả được khoản nợ vay có thế chấp tại ngân hàng thì UBND tỉnh Bình Dương có thẩm quyền cho phép bán đấu giá hoặc bán chỉ định tài sản trên đất, QSDĐ đã được thế chấp để trả nợ là phù hợp quy định pháp luật.

Hôm nay, phiên tòa tiếp tục với phần tranh luận…

HOA THI - TRƯỜNG GIANG