Vụ mất tiền tỷ tại MSB: Khách hàng có quyền khởi kiện yêu cầu ngân hàng thanh toán số tiền thất thoát
Luật sư cho rằng khi khách hàng giao dịch trực tiếp tại ngân hàng, chi nhánh, phòng giao dịch ngân hàng và giao dịch với cán bộ của ngân hàng đó thì khi tiền gửi của khách bị thất thoát, khách hàng có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu ngân hàng thanh toán số tiền thất thoát cho mình.
Khởi tố Giám đốc chi nhánh ngân hàng tự ý rút tiền của khách hàng
Những ngày gần đây, dư luận xôn xao về vụ việc khách hàng tố bị mất tiền tỷ khi gửi tiền tại Ngân hàng MSB.
Theo phản ánh của bà N.T.L, bà bắt đầu gửi tiền vào Ngân hàng MSB từ ngày 30/3/2021, tổng cộng số dư tiền gửi đến ngày 29/6/2023 là hơn 58,6 tỷ đồng. Đến đầu tháng 10/2023, bà L. được cơ quan Công an mời lên làm việc và thông báo số tiền gửi đến ngày 23/10/2023 chỉ là 93.640 đồng.
Một trường khợp khác là bà V.T.K.O, gửi tổng cộng 31,7 tỷ đồng vào Ngân hàng MSB. Sau một số lần giao dịch, số dư trong tài khoản của bà O đến ngày 5/10/2023 còn 27.700.000.000 đồng. Tuy nhiên, ngày 12/10/2023, bà O đến ngân hàng MSB yêu cầu được sao kê tài khoản từ khi mở tài khoản đến nay thì phát hiện trên tài khoản chỉ còn 46.328 đồng.
Trong các trường hợp trên, trên bảng sao kê tài khoản thể hiện rất nhiều các giao dịch chuyển rút tiền, tuy nhiên khách hàng khẳng định không yêu cầu/thực hiện các giao dịch này.
Chia sẻ với báo chí chiều nay, 28/3, thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng - phó giám đốc Công an TP Hà Nội - cho biết ngày 10/10/2023, Cơ quan An ninh điều tra - Công an TP Hà Nội đã tiếp nhận tin báo của Ngân hàng MSB về việc phát hiện nhân viên ngân hàng trên có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Tin báo trên tố cáo bà Bùi Thị Hoài Anh (sinh năm 1984, trú tại chung cư 390 Bồ Đề, Long Biên) - Giám đốc Ngân hàng MSB chi nhánh Thanh Xuân - có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản của khách hàng với số tiền 165 tỉ đồng.
Căn cứ kết quả điều tra ngày 18/10/2023, ông Tùng cho biết cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, bắt tạm giam bà Bùi Thị Hoài Anh. Bước đầu xác định bà Anh đã lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của 8 bị hại với số tiền 338 tỉ đồng.
"Hiện nay, cơ quan Công an đã áp dụng các biện pháp thu hồi tài sản để trả cho bị hại. Bước đầu xác định không có đồng phạm và công an đang xác định tiếp" - ông Tùng thông tin.
Luật sư nói gì?
Bình luận về vụ việc, luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch Công ty Luật TAT Law firm cho biết, vụ việc cũng giống như nhiều vụ việc bị mất tiền trong tài khoản tiết kiệm ngân hàng đã xảy ra trước đây.
Điểm chung của nhiều vụ việc là khách hàng tin tưởng cán bộ ngân hàng, giao dịch với nhân viên ngân hàng và tại phòng giao dịch/chi nhánh ngân hàng, nhưng sau đó đã bị dùng các thủ đoạn để rút và chiếm đoạt tiền trong tài khoản tiết kiệm.
Tuy nhiên, theo vị luật sư cho biết, trong nhiều vụ việc có tình tiết tương tự, khách hàng lại nhận được những “đáp án” khác nhau. Có trường hợp khách hàng hoàn toàn mất tiền. Nhưng có những trường hợp khi dư luận phản ánh thì ngân hàng đã thương lượng và trả tiền cho khách hàng.
Luật sư Trương Anh Tú
Theo luật sư Trương Anh Tú, về nguyên tắc, khi khách hàng giao dịch trực tiếp tại ngân hàng, chi nhánh, phòng giao dịch ngân hàng và giao dịch với cán bộ của ngân hàng đó thì khi tiền gửi của khách bị thất thoát, ngân hàng phải có trách nhiệm bồi thường và khách gửi tiền hoàn toàn có quyền khởi kiện dân sự yêu cầu Ngân hàng thanh toán số tiền thất thoát cho mình.
Thông tin về vụ việc, Ngân hàng MSB cho biết, trong quá trình tra soát hoạt động, đánh giá cán bộ định kỳ tại các chi nhánh, ngân hàng này đã phát hiện có dấu hiệu bất thường liên quan đến một số cán bộ nhân viên với một nhóm khách hàng (có quan hệ mật thiết với nhau trước khi tham gia MSB). Theo đó, MSB đã chủ động cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng để làm rõ.
Hiện, vụ việc đã được Công an Thành phố Hà Nội thụ lý, khởi tố vụ án và đang trong quá trình điều tra và Ngân hàng đang tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng trong phạm vi được yêu cầu.
Ngân hàng này cũng cho biết, do vụ án đang trong quá trình điều tra, truy tố mà chưa được xét xử… nên một số thông tin không được cung cấp cho báo chí. “Chúng tôi sẽ tôn trọng kết luận và phán quyết cuối cùng của cơ quan chức năng có thẩm quyền” – Ngân hàng MSB khẳng định.
Theo quy định tại Điều 87 BLDS 2015: “Pháp nhân phải chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do người đại diện xác lập, thực hiện nhân danh pháp nhân”. Bởi, dưới góc độ kinh tế, việc gửi tiền vào các tổ chức tín dụng được coi là hành vi cất giữ tiền của mình.
Còn dưới góc độ luật dân sự, việc gửi tiền vào ngân hàng, tổ chức tín dụng phải luôn được hiểu là hợp đồng cho vay tài sản.
Theo đó, sau khi gửi tiền vào Ngân hàng thì chính ngân hàng sẽ trở thành chủ sở hữu khoản tiền đó và phải chịu rủi ro đối với nó.
Người gửi chấm dứt quyền sở hữu đối với số tiền vừa gửi, trở thành bên cho vay, có quyền yêu cầu ngân hàng thanh toán khoản tiền khác tương đương theo thời hạn thỏa thuận.
Trong pháp luật dân sự, tiền có tính năng đặc biệt là khi chuyển giao tiền thì bao giờ cũng kèm theo chuyển giao quyền sở hữu.
Do đó, vị luật sư khuyến cáo khách hàng nếu rơi vào tình huống này, trước tiên cần bình tĩnh tập hợp đầy đủ các hồ sơ chứng từ, tài liệu giao dịch với ngân hàng và tìm đến một đơn vị cung cấp dịch vụ pháp lý uy tín để tiến hành thủ tục mời luật sư tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình.
Khách hàng cùng luật sư của mình phải đấu tranh quyết liệt để Tòa án không được từ chối thụ lý vụ án dân sự với lập luận: Tranh chấp giữa khách gửi tiền và ngân hàng là quan hệ tranh chấp về hợp đồng cho vay tài sản.
Ở đây cần phải tách bạch hai quan hệ pháp luật: Vụ việc nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật của cán bộ ngân hàng là trách nhiệm hình sự của cá nhân cán bộ ngân hàng phải chịu với Nhà nước, quan hệ này độc lập và nằm ngoài quan hệ giữa ngân hàng và khách gửi tiền.
Luật sư khuyến cáo trong những trường hợp này, khách hàng tuyệt đối không tham gia vào vụ án hình sự liên quan đến cá nhân cán bộ ngân hàng có hành vi sai phạm làm thất thoát tiền của mình. Bởi lẽ, những vụ việc cán bộ ngân hàng có vi phạm làm thất thoát tiền thì thường là những hành vi có dấu hiệu của tội “Trộm cắp tài sản”, “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” hoặc là “Tham ô tài sản” mà nạn nhân ở đây là ngân hàng, khách gửi tiền “nằm ngoài” vòng xoáy tố tụng này bởi khách gửi tiền có quan hệ với ngân hàng trong một quan hệ pháp luật khác.
Tiếp theo, khách hàng thu thập tài liệu để tiến hành khởi kiện vụ án dân sự đòi lại tiền mà đối tượng kiện là ngân hàng. Bởi mối quan hệ giữa khách gửi tiền và ngân hàng là giao dịch dân sự nhận tiền gửi.
Khách hàng cần đảm bảo giao dịch an toàn
Các chuyên gia khuyến cáo, đối với khách hàng khi gửi tiền ở ngân hàng: Người gửi không nên giao dịch ngoài trụ sở mà phải đến thẳng các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng để trực tiếp giao dịch. Khi nộp tiền khách hàng lưu ý ghi đầy đủ thông tin và thông số vào các chứng từ; chỉ nhận lại chứng từ, văn bản khi có chữ ký của giao dịch viên và dấu xác nhận của ngân hàng. Người gửi tiền có thể lưu giữ lại bằng chứng bằng việc sử dụng thiết bị di động, điện tử quay lại video clip toàn bộ quá trình giao dịch của mình.
Nếu giao dịch số tiền lớn, người gửi tiền nên cân nhắc về việc mời đơn vị Thừa phát lại đến ngân hàng để lập Vi bằng toàn bộ quá trình giao dịch của mình. Việc lập Vi bằng sẽ phát sinh chi phí, tuy nhiên so với những rủi ro tiềm ẩn cho số tiền gửi của mình, thì những chi phí phát sinh đó không hề là cao.
Đối với những khách hàng đang có tiền gửi tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng: Mọi khách hàng cần nâng cao ý thức về an ninh bảo mật và tôn trọng, tuân thủ đầy đủ đúng quy trình giao dịch với ngân hàng. Tuyệt đối không ký khống bất cứ giấy tờ gì kể cả khi được nhân viên ngân hàng yêu cầu, nếu không thực sự hiểu rõ.
Tuyệt đối không cung cấp mật khẩu giao dịch ngân hàng điện tử cho người khác, không truy cập các đường link lạ có nguy cơ bị hacker xâm nhập tài khoản đánh cắp dữ liệu.
Khách hàng cần đăng ký biến động số dư qua tin nhắn sms, thường xuyên kiểm tra số dư tài khoản, sổ tiết kiệm và ngay lập tức liên hệ với ngân hàng khi phát hiện những bất thường đối với tài khoản của mình.
