Vụ tấn công nhà ga Côn Minh: Bọn khủng bố thay đổi chiến thuật

Theo báo "South China Morning Post” ngày 3-3, giới chuyên gia nhận định rằng vụ tấn công khủng bố xảy ra tối 1-3 tại nhà ga Côn Minh, thủ phủ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, cho thấy những kẻ khủng bố đang nhằm mục tiêu vào dân thường không có khả năng tự vệ ở những TP cách xa khu tự trị Tân Cương. Đây được coi là một nỗ lực nhằm gieo rắc sự kinh hoàng trước hai kỳ họp chính trị quan trọng của Trung Quốc (Lưỡng hội).

Hãng tin Tân Hoa xã mô tả vụ tấn công làm 29 người chết và hơn 130 người bị thương, là một hành động tấn công khủng bố "đã được lên kế hoạch và tổ chức bởi các lực lượng ly khai đến từ Tân Cương" - khu tự trị nằm ở miền Tây Trung Quốc xa xôi, với dân số chủ yếu là người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ thiểu số. Chỉ tính riêng năm 2013 đã có hơn 100 người bị thiệt mạng trong một loạt vụ bạo lực ở khu vực này.

Xác các nạn nhân xấu số. Ảnh: TL

Vụ tấn công ở Côn Minh diễn ra chỉ vài ngày trước lễ khai mạc hai cuộc họp quan trọng của Hội nghị Chính trị hiệp thương nhân dân (Chính Hiệp - tương đương Mặt trận Tổ quốc) bắt đầu từ ngày 3-3, và cuộc họp của Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc (Nhân Đại - tức Quốc hội) vào ngày 5-3 tới.

Tháng 10-2013, đã có 3 người trên một chiếc xe ôtô bị thiệt mạng trong một vụ đâm xe ở quảng trường Thiên An Môn, kéo theo hai khách du lịch thiệt mạng và hàng chục người bị thương. Bắc Kinh đã mô tả đây là một vụ tấn công liều chết nhằm vào biểu tượng chính trị của Trung Quốc. Các quan chức Trung Quốc đã đổ lỗi cho Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan gây ra vụ tấn công. Sự kiện này cũng xảy ra 10 ngày trước một kỳ họp quan trọng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (Hội nghị Trung ương 3).

Ông Phan Chí Bình, một chuyên gia về chủ nghĩa khủng bố thuộc Viện Khoa học xã hội Tân Cương nhận định: "Những kẻ khủng bố đang sử dụng tất cả các biện pháp để gây ra sự hoảng loạn tràn lan trong xã hội... trên khắp Trung Quốc. Thời gian xảy ra vụ tấn công Côn Minh cho thấy những kẻ khủng bố muốn gây ra tác động lớn nhất có thể. Mặc dù an ninh được siết chặt ở Bắc Kinh Tân Cương và những tỉnh xung quanh hai khu vực này, nhưng riêng Côn Minh, một TP nằm cách xa những nơi đó hàng nghìn km... lại ít được bảo vệ. Không ai có thể dự đoán một cuộc tấn công sẽ xảy ra ở đó".

Tiến sĩ Barry Sautman, chuyên gia Khoa học chính trị thuộc ĐH Khoa học Hồng Kông nhận định những kẻ khủng bố đã coi những người dân thường là các "mục tiêu mềm". Chuyên gia này nhấn mạnh: "Đó hoàn toàn là điều bình thường, xét từ kinh nghiệm trên toàn cầu. Bọn khủng bố, những kẻ có thể chỉ tấn công các nhân viên thực thi pháp luật ở các khu vực quê hương của chúng, tiến hành những vụ tấn công ở bên ngoài nhằm gây ra sự hoảng loạn".

Trong khi đó, ông Phan Chí Bình nói rằng, cảnh sát ở những TP sâu trong đất liền của Trung Quốc đại lục đã không được huấn luyện đầy đủ để có thể phản ứng nhanh trước những vụ việc như vậy. Chuyên gia này nhấn mạnh: "Trước tiên họ thường bắn một phát cảnh cáo, trong khi cảnh sát ở Tân Cương bắn chết những kẻ khủng bố ngay lập tức. Chỉ một chút chậm trễ họ cũng có thể phải trả giá bằng mạng sống của mình".

Bên cạnh đó, cũng có giả thuyết cho rằng hoạt động buôn bán ma túy ở tỉnh Vân Nam có thể là một lý do dẫn đến vụ tấn công. Ông Phan Chí Bình cho biết: "Hoạt động buôn bán ma túy có thể là một nguồn tài chính quan trọng của những kẻ khủng bố. Chúng có thể liên quan sâu sắc đến những phi vụ ma túy trong khu vực".

Tiến sĩ Barry Sautman nhận định: "Ngoài việc áp dụng thêm nhiều biện pháp để thu hẹp khoảng cách chênh lệch thu nhập ở Tân Cương, chính quyền Trung ương Trung Quốc cũng nên đưa thêm nhiều người Duy Ngô Nhĩ vào các các vị trí chủ chốt trong chính quyền như Bí thư Khu ủy, bởi vì người Duy Ngô Nhĩ có thể quản lý những người dân của họ tốt hơn". Trong khi đó, ông Lý Vĩ, chuyên gia chống khủng bố thuộc Viện Quan hệ quốc tế đương đại (Trung Quốc) cho rằng những kẻ tấn công ở Côn Minh chỉ đang cố gắng làm gia tăng căng thẳng giữa người Hán và người Duy Ngô Nhĩ, do đó không thể coi bọn chúng là đại diện cho cộng đồng sắc tộc thiểu số này.

Minh Tâm